tag:blogger.com,1999:blog-1707325428689292092024-03-05T15:20:05.683+07:00TmAnChia sẻ những gì mình biết :)Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.comBlogger70125tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-173479439629888052021-12-17T20:44:00.007+07:002021-12-31T10:16:03.356+07:00Tại sao chuột rất hay vào khoang máy xe hơi khi trời lạnh?!<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjJpnB0iYjOY4-x76v3RXNh4aY-IJXyqyfBne2BbOWxAr-LDdtC1cZgcXTXrPK0PNjv0QEde0KgkAVgtff2BRjfJltFEfCaBeAh937g0Bic8fO5xpYf-4ROz_2Ko0XXZHohrtK2hzqeyiV/" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img data-original-height="318" data-original-width="624" height="102" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjJpnB0iYjOY4-x76v3RXNh4aY-IJXyqyfBne2BbOWxAr-LDdtC1cZgcXTXrPK0PNjv0QEde0KgkAVgtff2BRjfJltFEfCaBeAh937g0Bic8fO5xpYf-4ROz_2Ko0XXZHohrtK2hzqeyiV/w200-h102/image.png" width="200" /></a></div>Bạn đã bao giờ gặp tình trạng trục trặc khi khởi động xe hơi, và khi mở nắp khoang máy thấy một vài dây điện bị đứt nham nhở? Hoặc đôi khi mở khoang máy thì thấy những vết lấm chấm đầy trong khoang máy? Đó chính là hậu quả của chuột, và nhất là vào mùa đông thì hiện tượng này càng dễ thấy.<p></p><p>Tác hại thì khỏi phải nói: Chúng cắn các dây cảm biến khiến xe báo lỗi, cắn dây cấp cho mobin khiến xe bỏ nổ và rung giật, cắn dây số lùi khiến xe không hiển thị cam lùi cùng đèn lùi... rất nhiều người đã gặp, và thậm chí chúng còn làm tổ trong hốc hút gió ngoài của hệ thống điều hoà khiến cho mùi xe khó chịu.</p><p>Lâu lâu mấy năm trước mình hay bị chuột vào khoang máy, chúng tha đồ ăn vào khoang máy và làm tổ tại đó cho đến khi chúng cắn dây điện mới khiến mình phát hiện ra. (Nếu bạn để xe ở bãi, thỉnh thoảng hãy mở nắp xem có bị chúng viếng thăm và để lại các dấu chân trong khoang máy như hình dưới đây không).</p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6Yew44nZRuzEnE2cPkQmL1IJx0tqnMM1Sa_gH2MObMrRv5VO0to3OwFxYjZvur9tGd2zhSxkannG2_UmUs3OQTYohk-cvXM7CzxB0kYm97TXWcGdIvNbB2h0XmU77CpBlhgVDrywZuN-J/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img data-original-height="2988" data-original-width="3984" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6Yew44nZRuzEnE2cPkQmL1IJx0tqnMM1Sa_gH2MObMrRv5VO0to3OwFxYjZvur9tGd2zhSxkannG2_UmUs3OQTYohk-cvXM7CzxB0kYm97TXWcGdIvNbB2h0XmU77CpBlhgVDrywZuN-J/w640-h480/Chu%25E1%25BB%2599t+v%25C3%25A0o+khoang+m%25C3%25A1y.jpg" width="640" /></a></div><br /><i>Hình: Vết chân chuột khắp khoang máy xe hơi.</i></div><p>Sau nhiều lần bị chuột chui vào khoang máy, mình tìm cách đuổi chuột như đặt chất nọ kia như cao sao vàng, dầu gió, vân vân... theo các kinh nhiệm trên Internet nhưng đều không ăn thua. Rồi thì bẫy dính, bả chuột, thuốc viên...nhưng khi trừ khử được con này, im ắng một thời gian thì lại thấy con khác vào.</p><p>Sau mình để ý có vẻ như chúng chỉ thích chui vào khoang máy vào những mùa lạnh hoặc có gió bấc. Vậy mình nghĩ có thể chúng tìm chỗ trú ẩn ấm áp cho mùa lạnh, và tiện thể tha đồ vào ăn, rồi tiện thể mài răng (chuột có đặc tính răng tự dài theo thời gian nên chúng phải gặm nhấm để mài bớt răng) khi trú ẩn. Vậy nên - do có điều kiện - mình sau mỗi lần đi xe về, mình mở nắp capo xe lên cả đêm, từ đó đến nay đã vài năm và hiếm thấy bị chuột viếng thăm khoang máy xe mình nữa.<br /></p><p>Có thể lý giải như sau: Khi xe vận hành về tới nhà thì động cơ sẽ có nhiệt độ khá cao, khoang máy sẽ nóng, tuy nhiên chúng sẽ nguội dần và cho đến đêm chúng trở thành một vị trí ấm áp lý tưởng cho chuột trú trong những ngày thời tiết giá rét. Nếu xe không di chuyển trong ngày thì khoang máy cũng là một vị trí kín gió lý tưởng cho chúng trú thân. Khi chuột đã tìm được chỗ lý tưởng, chúng tha các đồ ăn đến tại chỗ và bắt đầu làm tổ, thậm chí còn đẻ con trong đó.</p><p>Khi mở nắp khoang máy, phần lớn các vị trí trú ẩn ưa thích của chuột (thường là hai bên bản lề nắp capo và phần máy ở giữa) đang ở vị trí cao ráo kín đáo, ấm áp nay trở thành trống trải, tuềnh toàng khiến cho chúng không còn hứng thú nữa. Có một vài lần mình thấy vết chân chuột trong đó, tuy nhiên chỉ là vết chúng chạy qua tìm chỗ, không thấy rác (đồ ăn của chúng) và phân chuột tại khoang máy như trước kia nữa.</p><p>Vậy, nếu bạn có gara riêng, hoặc đặt xe trong đất riêng, hãy thử cách như mình: Mở nắp capo mỗi tối, bạn sẽ thấy cách này hiệu quả hơn các cách nọ kia mà bạn thấy.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0jroert5GI-AT4c9tciGRdfRRBMaGJMVN02yd0GOtF9qFCiZoHAzdudDJ8e2KWE2k3H_-U15a6PB42bsl9cqVdmhmI6o-2fVoNnBRXZvm2avw7ybUUPxddc6wNVHOWpV0Z139xBawGJV1/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img data-original-height="3000" data-original-width="4000" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0jroert5GI-AT4c9tciGRdfRRBMaGJMVN02yd0GOtF9qFCiZoHAzdudDJ8e2KWE2k3H_-U15a6PB42bsl9cqVdmhmI6o-2fVoNnBRXZvm2avw7ybUUPxddc6wNVHOWpV0Z139xBawGJV1/w640-h480/20211124_193246.jpg" width="640" /></a></div><i>Hình: Mở nắp capo xe mỗi tối sẽ khiến chuột không hứng thú vào khoang máy nữa</i></div><div style="text-align: center;"><br /></div><p></p><p></p><div style="text-align: right;"><b>Trương Mạnh An </b>(12/2021)</div><div style="text-align: right;"><br /></div><div style="text-align: center;">____________________________________________________________</div><div style="text-align: right;"><br /></div><div style="text-align: left;"><b><span style="color: #2b00fe;">BONUS về "hiệu quả" của phương pháp đuổi chuột bằng cao sao vàng và thuốc đuổi chuột (sưu tầm)</span></b></div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdY6qPnJG8nrxKNNdmiQ0RhObs5ziBmYCKLWG6FRVNAoD6fOYhmurHzBrOL5R6mFbzdVVIM8nsUCBHmYYRg3qSBTWRgArFwemngOFIgHYGM5gli_LRvNTdKHYDpCA8bmSdqKTXJjagwQbj/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img data-original-height="923" data-original-width="720" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdY6qPnJG8nrxKNNdmiQ0RhObs5ziBmYCKLWG6FRVNAoD6fOYhmurHzBrOL5R6mFbzdVVIM8nsUCBHmYYRg3qSBTWRgArFwemngOFIgHYGM5gli_LRvNTdKHYDpCA8bmSdqKTXJjagwQbj/w499-h640/Screenshot_20211221-200131_Facebook.jpg" width="499" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyg-phs4sWqLDaOQhVE7KRg3tQ9gYn8kO8A6bbN5WFW08Oflq8LUgVzJE5NoOnin0DAyIN5LuBHZX280nJtBCufZzpRy3KNa-bYapnxIlLv37Y1UL0G2JqcBprcESm3kW9LrZuTzJNkVhk/" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img data-original-height="930" data-original-width="720" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyg-phs4sWqLDaOQhVE7KRg3tQ9gYn8kO8A6bbN5WFW08Oflq8LUgVzJE5NoOnin0DAyIN5LuBHZX280nJtBCufZzpRy3KNa-bYapnxIlLv37Y1UL0G2JqcBprcESm3kW9LrZuTzJNkVhk/w496-h640/Screenshot_20211221-202259_Facebook.jpg" width="496" /></a></div><br /><br /></div><br /><br /></div>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-806736794700861752021-06-08T22:36:00.013+07:002022-04-15T09:06:29.755+07:00Có hơi nước trong đèn pha, phải làm sao<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsRve5Ri9SFNLmKi8Xd_TuqhAtnf2ealM8QQsJ4Q8D4nGAtCmwNEWg80c_CPIc6ehtzBZvh81_bHbOsS8MZqrfq5YqoAkZPVL8eXNgXRYxwdT_N5V9pFQGBtZtCeDnseOxoWPzFHoUYejs/s846/H%25E1%25BA%25A5p+h%25C6%25A1i+n%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+%25E1%25BB%259F+%25C4%2591%25C3%25A8n+xe.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="468" data-original-width="846" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsRve5Ri9SFNLmKi8Xd_TuqhAtnf2ealM8QQsJ4Q8D4nGAtCmwNEWg80c_CPIc6ehtzBZvh81_bHbOsS8MZqrfq5YqoAkZPVL8eXNgXRYxwdT_N5V9pFQGBtZtCeDnseOxoWPzFHoUYejs/s320/H%25E1%25BA%25A5p+h%25C6%25A1i+n%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+%25E1%25BB%259F+%25C4%2591%25C3%25A8n+xe.jpg" width="320" /></a></div>Một số bạn nhận thấy có hơi nước tụ đọng thành dạng mờ sương hoặc thành từng giọt nhỏ phía bên trong đèn xe ô tô và có các thắc mắc về chúng, mình xin chia sẻ hiểu biết của mình và kinh nghiệm khắc phục như sau:<p></p><h4 style="text-align: left;"><a href="https://tman75hd.blogspot.com/2021/06/Co-hoi-nuoc-trong-den-pha-o-to-phai-lam-sao.html" target="_blank">Hiện tượng</a></h4><p>Tương tự như hiện tượng hơi nước hấp thụ bên ngoài cốc nước đá mà mình đã trình bày tại bài <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2021/05/xe-hoi-bi-mo-kinh-lai-phai-lam-sao.html" target="_blank">Xe hơi bị mờ kính lái, phải làm sao</a>, hiện tượng đèn pha ô tô xuất hiện mù sương hoặc nước đọng phía bên trong kính đèn là do sự ngưng tụ của hơi nước ở lớp trong của kính khi mặt kính phía trước của đèn bị lạnh hơn so với các vị trí khác.</p><p>Lớp kính phía trước đèn lạnh hơn so với các vị trí khác trong đèn thường xảy ra khi: Đi trong thời tiết mưa gió, di chuyển với tốc độ cao, trong hoặc sau quá trình rửa xe...</p><h4 style="text-align: left;"><a href="https://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Nguyên nhân</a></h4><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiilUYfzGSPqBntJVDFqAxu058MAqmaMhoHQ9Zu-tXORrDJRXAD9ZxxNyzU0Ji0j6wuUyg5-52Cpw2G1k2U2vZ6PKB9MXr-WK_gz0GhdtCMZ0QD9GY0wcB84-leIE3BgQAjiY0BmewQtAvRH0Xg5d6sEOKnfK2clOyzUBY8-QCj_V1FaOmola9_dO46UQ=s1549" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img alt="Việc độ đèn lên đèn bi cần tháo mặt trước, khi lắp lại có thể không kín gây hơi nước vào đèn" border="0" data-original-height="1549" data-original-width="1080" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiilUYfzGSPqBntJVDFqAxu058MAqmaMhoHQ9Zu-tXORrDJRXAD9ZxxNyzU0Ji0j6wuUyg5-52Cpw2G1k2U2vZ6PKB9MXr-WK_gz0GhdtCMZ0QD9GY0wcB84-leIE3BgQAjiY0BmewQtAvRH0Xg5d6sEOKnfK2clOyzUBY8-QCj_V1FaOmola9_dO46UQ=w223-h320" title="Việc độ đèn lên đèn bi cần tháo mặt trước, khi lắp lại có thể không kín gây hơi nước vào đèn" width="223" /></a></div>Nguyên nhân của hơi nước đọng trong đèn là có hơi nước ở trong bóng đèn, hơi nước này bình thường sẽ phân bố đều trong khắp không gian của đèn, khi gặp các tác nhân gây lạnh ở phía kính trước đèn thì sẽ đọng lại tại đó như hiện tượng nêu trên.<p></p><p>Để hơi nước có trong đèn có thể bởi một trong các lý do sau:</p><p>- Lượng hơi nước sẵn có trong không khí trong quá trình sản xuất/lắp ráp đèn.<br />- Hơi nước thâm nhập trong quá trình thay bóng đèn, độ đèn. Ví dụ như hình bên việc độ đèn lên đèn bi cần tháo mặt trước, khi lắp lại và gắn keo dán mặt trước có thể không kín gây hơi nước vào đèn.<br />- Nước hoặc hơi nước thâm nhập vào đèn qua các vết nứt của đèn (do tai nạn, đâm đụng) hoặc do quá trình độ chế đèn (thành đèn LED hoặc xenon phải đục đường dây điện, thay bi LED hoặc xenon phải gỡ lớp kính trước rồi dán lại, hoặc chế lại phần sau đèn)...mà việc độ đẽo này làm cho đèn không còn kín như ban đầu, dẫn đến hơi nước lọt vào trong quá trình sử dụng hoặc khi đi mưa.<br />- Đèn bị lão hoá khiến không còn kín nước trong quá trình sử dụng hoặc các cơ cấu làm kín (gioăng cao su nắp đèn) bị xuống cấp, lão hoá.</p><p><a href="https://tman75hd.blogspot.com/2021/06/Co-hoi-nuoc-trong-den-pha-o-to-phai-lam-sao.html" target="_blank">Tác hại của hơi nước trong đèn</a></p><p>Phần lớn các xe mới sản xuất ra đều có một lượng nhỏ hơi nước ở trong đèn do quá trình sản xuất bắt buộc phải thực hiện trong môi trường thông thường. Để khắc phục tác hại của hơi nước trong đèn, nhà sản xuất thường đặt các túi chống ẩm trong đèn (có thể dạng túi, dạng gói gắn sẵn trong đèn hoặc mình thấy tại nắp chụp của đèn), do đó nếu thỉnh thoảng chúng mới xuất hiện một chút sương mù tại đèn thì bạn không cần lo lắng do vấn đề đã được tính trước.</p><p>Nếu do các hư hỏng (nứt vỡ, độ chế dẫn đến hở thông giữa trong đèn và phía ngoài) thì lượng hơi nước vào đèn nhiều hơn thông thường. Với lượng hơi nước lớn, lại thường xuyên bị thâm nhập nên các gói chống ẩm trong đèn sẽ không thể hút hết ẩm (vì bão hoà). Khi lượng hơi nước tăng cao có thể gây ô xy hoá các chi tiết của đèn (nhất là khi hoạt động, đèn sẽ trở lên rất nóng, là tác nhân rất tốt cho việc ôxy hoá). Quá trình ô xy hoá lâu ngày sẽ gây mờ đèn (thành một lớp kính hoặc nhựa đục) và ố choá đèn, làm giảm hiệu suất chiếu sáng của đèn.</p><h4><a href="https://tman75hd.blogspot.com/p/muc-luc.html" target="_blank">Cách khắc phục:</a><br /><i><b><br />Đối với đèn bị nứt vỡ, hở do nguyên nhân chủ quan</b></i></h4><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpGncFAGRs9yf6qYMCKhUTcjRHy3ZXXUK0W6LMJZkbjaG_B4zbDmhOj_dN-jTK_HnS9NDetpcZJHZmnuTRHWWZUE50Yll9XS1cibfJZn7TPaZf9f_NwwMUHBvbF4y-rWb5qUnd_-kSHPdI/s4032/V%25E1%25BB%25A1+%25C4%2591%25C3%25A8n+g%25C3%25A2y+h%25C6%25A1i+n%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+l%25E1%25BB%258Dt+v%25C3%25A0o.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="3024" data-original-width="4032" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpGncFAGRs9yf6qYMCKhUTcjRHy3ZXXUK0W6LMJZkbjaG_B4zbDmhOj_dN-jTK_HnS9NDetpcZJHZmnuTRHWWZUE50Yll9XS1cibfJZn7TPaZf9f_NwwMUHBvbF4y-rWb5qUnd_-kSHPdI/w320-h240/V%25E1%25BB%25A1+%25C4%2591%25C3%25A8n+g%25C3%25A2y+h%25C6%25A1i+n%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+l%25E1%25BB%258Dt+v%25C3%25A0o.jpg" title="Đèn pha của một chiếc Accent đời 2021 bị vỡ nẫy do va chạm, gây hơi nước vào trong đèn" width="320" /></a></div><div>Cách khắc phục hiện tượng nơi nước hoặc nước thâm nhập vào đèn phải là xử lý triệt để các vết nứt hoặc các khe hở giữa bên trong và ngoài đèn do quá trình độ chế, nâng cấp bi đèn...gây ra.</div><p></p><p></p><p></p>Với việc độ chế đèn gây ra các lỗ cho đường dây ra khỏi đèn, các vết hàn gắn để lắp bi đèn....bạn nên đưa đến nơi đã độ chế đèn để người ta khắc phục lại (thêm keo làm kín hoặc các cách khác xử lý).<p></p><p>Đối với các đèn bị nứt, vỡ do va chạm hoặc tai nạn, nếu xe bạn có bảo hiểm thân vỏ thì rất khoát yêu cầu thay thế đèn mới bởi việc hàn đắp khắc phục thông thường sẽ chỉ được một thời gian, sau đó đèn bị hấp hơi và ố bên trong. Còn nếu không có bảo hiểm, bạn nên thay đèn mới hoặc có kế hoạch thay đèn mới sau khi hàn tạm để sử dụng.</p><p><b style="font-style: italic;">Đối với đèn không bị nứt vỡ, độ chế</b><br />Đối với các đèn không bị nứt vỡ, độ chế, việc hơi nước lọt vào chỉ do có sẵn từ quá trình sản xuất hoặc do thời điểm tháo thay bóng đèn bị cháy hỏng, có thể thực hiện các cách sau:</p><p>- <u>Phục hồi năng lực hút ẩm của gói hút ẩm đèn</u>: Khi gói hút ẩm trong đèn đã hút lượng ẩm lớn, chúng ngậm nước và khó thực hiện hút ẩm tiếp cần phục hồi năng lực của gói hút ẩm này. Bạn có thể tháo gói hút ẩm (thường cài sau nắp đèn) hoặc mang cả nắp đèn đó đi sấy khô để phục hồi năng lực hút ẩm cho chúng. Nếu như sấy cả nắp đèn, cần lưu ý nhiệt độ không nên quá cao khiến cho nắp đèn bị biến dạng hoặc nóng chảy gây hỏng, mất tác dụng làm kín.<br />Lưu ý trong quá trình đưa đi sấy khô cần che đậy nắp để không khí ẩm không tiếp tục tràn vào trong đèn bằng cách che đậy (bằng màng bọc thực phẩm chẳng hạn) hoặc thực hiện tại thời điểm không khí có độ ẩm thấp (mùa đông - khi có gió Bắc).</p><p>- <u>Làm khô không khí trong đèn bằng cách tự nhiên</u>: Khi không khí trong đèn chứa nhiều hơi ẩm, nếu thời điểm hiện tại đang là mùa đông và có gió Bấc khiến cho độ ẩm trong không khí tự nhiên ở mức thấp (tầm 35-50%) thì bạn có thể mở nắp đèn để không khí tự nhiên tự làm khô không khí bên trong đèn. Việc mở nắp được thực hiện khoảng vài tiếng hoặc một đêm chẳng hạn.<br />Lưu ý trong quá trình mở nắp đèn, cần che chắn nắp bằng vải màn hoặc lưới có mắt nhỏ để ngăn côn trùng (muỗi, gián) thâm nhập vào trong đèn.</p><p>- <u>Sấy khô không khí trong đèn</u>: Nếu thời điểm hiện tại không là mùa đông hoặc không có gió bấc để không khí có độ ẩm thấp, bạn có thể sấy không khí bên trong đèn bằng cách sử dụng máy sấy tóc để thổi vào phía bên trong đèn để làm khô không khí trong đó. <br />Quá trình sấy thực hiện như sau:<br />1. Vệ sinh các khu vực xung quanh đèn: Vệ sinh sạch các bụi, cát khu vực xung quanh nhằm tránh thổi bụi vào phía trong đèn (bằng cách lau bằng giẻ ướt, đợi khô, sấy chúng cho khô hoàn toàn).<br />2. Mở các nắp đèn.<br />3. Bật nấc sấy nóng nhất. Sấy phía ngoài đèn vào vị trí xuất hiện sương (từ phía ngoài lớp kính xuất hiện sương hoặc giọt nước đọng trong đèn), mục đích làm nóng kính và bay hơi lớp hơi nước hoặc giọt nước trong đèn.<br />4. Bậc nấc nóng nhất của máy sấy, thổi vào phía trong đèn thông qua các nắp đèn. Nếu đèn có 2 hay nhiều nắp thì thổi từ phía lỗ nắp này sang nắp kia và ngược lại. Thực hiện trong khoảng 5-10 phút.<br />5. Đậy các nắp đèn lại để hoàn thành quá trình sấy.<br />Nên kết hợp việc sấy khô này với phương pháp phục hồi năng lực gói hút ẩm nêu trên.</p><p>Nếu sau quá trình xử lý này, kiểm tra lại bằng cách phun nước bên ngoài đèn (tạo độ lạnh của kính phía trước đèn) nếu còn hơi ẩm thì tiếp tục thực hiện theo cách trên. Thực hiện cho đến khi không còn xuất hiện hơi ẩm hoặc giọt nước trong đèn.<br /></p><p style="text-align: right;"><b>Trương Mạnh An</b> (06/2021)</p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-22325365340875578222021-06-06T20:21:00.016+07:002021-06-08T17:01:52.340+07:00Bảo dưỡng 1000 km cần làm những gì ở xe hơi?<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTayYNM_IlQm3gvJ1J0h-hUT31M5pHFa3Z-rmI0AitBlt4XRunau3iTYCimnYyExH4zpHgRoJFgD1oDnI5dqKnNR6yJOgXfYYFa1YC2V7LQSCSt3iSG8UR4g5tob-pQyJqiDofcKlz9BUP/s749/B%25E1%25BA%25A3o+d%25C6%25B0%25E1%25BB%25A1ng+Hyundai.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-align: right;"><img border="0" data-original-height="540" data-original-width="749" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTayYNM_IlQm3gvJ1J0h-hUT31M5pHFa3Z-rmI0AitBlt4XRunau3iTYCimnYyExH4zpHgRoJFgD1oDnI5dqKnNR6yJOgXfYYFa1YC2V7LQSCSt3iSG8UR4g5tob-pQyJqiDofcKlz9BUP/w200-h144/B%25E1%25BA%25A3o+d%25C6%25B0%25E1%25BB%25A1ng+Hyundai.jpg" width="200" /></a><span style="text-align: left;">Mình thấy khá nhiều bạn có câu hỏi "Khi xe vận hành được 1.000 km thì cần bảo dưỡng những gì?". Câu hỏi này dễ gặp ở một số người nhưng lại gây khó hiểu ở một số người khác bởi các quy định bảo dưỡng của từng hãng xe là khác nhau.</span></div><p></p><p><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Hãng nào yêu cầu bảo dưỡng sau 1.000 km lăn bánh đầu tiên?</a></b></p><p>Đây là ảnh trang Nhật ký bảo dưỡng của Sổ bảo hành dành cho các xe Hyundai do Huyndai Thành Công phân phối . Như bạn thấy: Mốc bảo dưỡng đầu tiên là <b>1.000 km hoặc một tháng được</b> in sẵn, các mốc còn lại được để trống để điền bằng tay vào trong quá trình bảo dưỡng sau này. Đó thể hiện Thành Công Motor rất chú trọng mốc bảo dưỡng 1.000km này với các xe của mình phân phối.</p><p><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2lTNzvxjXQi5u_WYrra5C-ErL2Zd0l0fHv2wI7JtY9t22CL4wvRRDz1XybvXVF8Nfwwib8Ab-vsuO-WSvVRpF5JEHZwbQKn4bFijNoUpKDA0jogmtt6iBuHdszV1MebMQgmEZcLYhKt3z/s2047/S%25E1%25BB%2595+b%25E1%25BA%25A3o+h%25C3%25A0nh+1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="1540" data-original-width="2047" height="301" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2lTNzvxjXQi5u_WYrra5C-ErL2Zd0l0fHv2wI7JtY9t22CL4wvRRDz1XybvXVF8Nfwwib8Ab-vsuO-WSvVRpF5JEHZwbQKn4bFijNoUpKDA0jogmtt6iBuHdszV1MebMQgmEZcLYhKt3z/w400-h301/S%25E1%25BB%2595+b%25E1%25BA%25A3o+h%25C3%25A0nh+1.jpg" title="Một trang trong sổ bảo hành của xe do Huyndai Thành Công phân phối" width="400" /></a></p><p>Khi bạn mua xe, nhân viên bán hàng của hãng dặn bạn đi bảo dưỡng ở mốc 1000km lăn bánh đầu tiên. Bạn có thể hỏi hoặc nói chuyện với bạn bè của bạn cũng có xe, họ nói không, chỉ bảo dưỡng ở 5.000 km đầu tiên cơ. Điều này khiến bạn thắc mắc, hoài nghi về lời nói của nhân viên bán xe cho bạn, và có thể bạn đã tra Google về câu hỏi này.</p><p>Ngay trên website của một số đại lý 3S của Huyndai, bạn có thể thấy lịch bảo dưỡng định kỳ của hãng như hình sau:</p><p><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgohgYiPEZRhhG2EpA-Ol0lOsBD5ZPwZTmJS3FkbWvRfoBCtV_iGDwMjkU9BjJ3qyFmZCrCvLDvK9yvSi9_36yO4NPh_AIYN8S_YTdljsv-HXRPKAVDv7jkowa3-r_1snJ1EIyWwxfGG1NB/s1020/L%25E1%25BB%258Bch+b%25E1%25BA%25A3o+d%25C6%25B0%25E1%25BB%25A1ng+Huyndai.jpg" style="clear: left; display: inline; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="574" data-original-width="1020" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgohgYiPEZRhhG2EpA-Ol0lOsBD5ZPwZTmJS3FkbWvRfoBCtV_iGDwMjkU9BjJ3qyFmZCrCvLDvK9yvSi9_36yO4NPh_AIYN8S_YTdljsv-HXRPKAVDv7jkowa3-r_1snJ1EIyWwxfGG1NB/w640-h360/L%25E1%25BB%258Bch+b%25E1%25BA%25A3o+d%25C6%25B0%25E1%25BB%25A1ng+Huyndai.jpg" title="Lịch các mốc thời gian bảo dưỡng và thay thế linh kiện của xe hơi Huyndai" width="640" /></a></p><div>Theo bảng trên, ở 1.000 km đầu tiên sẽ cần <b>Thay dầu, Thay lọc dầu</b>, Kiểm các loại nước làm mát, dầu phanh/dầu ly hợp, dầu trợ lực lái (nếu có). <i>(Trên thực tế mình đi bảo dưỡng lần đầu thì thấy các cố vấn kỹ thuật thường chỉ yêu cầu thay dầu mà không thấy yêu cầu thay lọc dầu như bảng trên).</i></div><div><br /></div><div>Vậy nếu bạn đang đi xe Hyundai thì sẽ cần bảo dưỡng ở quanh giá trị 1.000 km lăn bánh đầu tiên mà không cần phải hỏi thêm những người đi xe của hãng khác đâu nhé.</div><div><p></p><p><b><a href="https://tman75hd.blogspot.com/2021/06/Bao-duong-1000-km-dau-tien-can-lam-nhung-gi-o-xe-hoi.html">Tại sao 1.000 km đã bảo dưỡng? hợp lý hay lãng phí?</a></b></p><p>Có lẽ có nhiều người thắc mắc là tại sao phải bảo dưỡng khi mới lăn bánh được 1000 km, có lãng phí quá không khi các hãng khác thường chỉ thực hiện bảo dưỡng ở các mốc 5, 10, 15 ... nghìn km?</p><p>Trong quá trình bảo dưỡng xe ở 1000km đầu tiên tại đại lý của Hyundai, mình thấy họ thực hiện kiểm tra toàn bộ xe và thay dầu máy như sau:</p><p>- Lắc các bánh xe, kiểm tra các mũ ốc, liên kết trong xe ... có lẽ để kiểm tra sự rơ lỏng nếu có.<br />- Vệ sinh các lọc gió động cơ, lọc điều hoà.<br />- Kiểm tra hệ thống điện của xe.<br />- Thay dầu máy (miễn phí bởi có phiếu thay dầu lần đầu) với loại dầu Hyundai 5W-30 (dầu này do S-Oil làm OEM cho hãng).</p><p>Theo mình thì sự bảo dưỡng này là rất hợp lý, nó đảm bảo rằng các xe sau khi xuất xưởng (dù đã được kiểm tra kỹ thế nào) sẽ được kiểm tra một lần nữa sau khi khách hàng vận hành 1000 km đầu tiên. Nếu có các khiếm khuyết thì có thể sẽ được hãng xử lý ngay.</p><p>Về dầu nhớt thay lần đầu ở 1000 km có lãng phí không? Mình nghĩ cũng hợp lý bởi như một quá trình chạy roda cho xe, các chi tiết cơ khí trong xe (xéc măng, xi lanh, các bánh răng, trục khửu...) khi làm việc tiếp xúc với nhau lần đầu có thể tạo ra các mạt kim loại mà việc thay thế ở mức này sẽ giúp loại bỏ sơm mạt kim loại (nếu có) ... Mặt khác có thể công thức dầu mà hãng xe đổ cho lần đầu được đặc chế riêng, giúp cho quá trình chạy roda tốt hơn, bảo quản tốt khi vận chuyển đường biển, hoặc gì đó mà mình không biết được - nên nhất thiết phải thay thế khi vận hành ở tầm 1000km đầu tiên. Có thể việc sử dụng chúng như loại dầu nhớt chạy nhiều km sẽ không phù hợp hoặc có thể còn gây hại cho máy.</p><p>Vì ý nghĩ đó, mình thường thay luôn cả lọc dầu trong lần thay dầu đầu tiên: Một là để xả bỏ các mạt kim loại nếu có lẫn trong dầu và lọc dầu, hai là xả nốt loại dầu nhớt cũ trong lọc dầu để hạn chế lượng pha trộn hai loại dầu khác nhau. Chi phí chiếc lọc dầu này có giá chính hãng là 110.000 đồng, khá rẻ cho việc tốt hơn cho động cơ xe cho. <i>Lưu ý là một số đại lý của hãng không đề xuất thay lọc ở lần đầu tiên này nên nếu muốn thay lọc, bạn phải đề nghị kỹ thuật viên ở đại lý về việc thêm lọc này</i>.</p><p>Và giờ thì đến lúc trả lời câu hỏi: Có lãng phí không khi thay sớm như vậy? Mình nghĩ là không nếu nó tốt cho động cơ, và cũng là yêu cầu bắt buộc của hãng sản xuất.<br /></p><p>Đối với các hãng xe khác mà không yêu cầu bảo dưỡng ở mốc 1.000 km thì sao? Mình nghĩ nếu bạn đang sở hữu các xe này thì vẫn nên thực hiện bảo dưỡng, thay dầu máy ở mức 1.000 km bởi các lý do trên. Hyundai Thành Công thực hiện bảo hành 5 năm cho các xe du lịch mà mình phân phối thì mình cho rằng họ tự tin như vậy cũng một phần bởi chế độ bảo dưỡng tối ưu như trên.</p><p><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Nên bảo dưỡng lần tiếp theo ở 5.000 km hay 6.000 km?</a></b></p><p>Sau lần bảo dưỡng 1000 km đầu tiên, hãng sẽ khuyến cáo bạn thực hiện bảo dưỡng sau mỗi 5000 km tiếp theo, tức là ở mốc 6.000 km, rồi tiếp nữa là các mốc 11.000, 16.0000 vv...Lần bảo dưỡng tiếp theo này hãng cũng sẽ kiểm tra mọi thứ và thay dầu máy.</p><p>Đối với mình, do có suy nghĩ rằng trong thời gian vận hành xe ban đầu trong vài nghìn km có thể các chi tiết cơ khí vẫn chưa hoàn toàn trơn chu với nhau, vẫn còn mạt kim loại nên mình sẽ thay dầu sau 4.000 km tiếp theo, tức là ODO báo ở mức 5.000 km. Việc thay dầu ở mức 5.000 km cũng thuận tiện cho việc nhớ bảo dưỡng ở các mức là bội số của 5.000, tức 10.000, 15.000, 20.000 ...</p><p>Vậy, nếu bạn muốn tốt nhất cho chiếc xe của mình, bạn có thể bảo dưỡng lần tiếp theo ở mốc 5.000 km, hoặc nếu bạn muốn tốt không thôi thì bảo dưỡng ở mốc 6.000 km.</p><p>Ở lần bảo dưỡng tiếp theo này hãng vẫn chưa khuyến cáo thay lọc dầu, vậy nếu mốc 1.000 km đầu bạn chưa thay lọc thì mình nghĩ để tốt nhất cho xe, mốc này bạn nên thay lọc dầu, còn nếu đã thay thì để mốc 10.000 km hãng sẽ khuyến cáo thay.<br /><br /><b>Tham khảo:</b></p><p>- <a href="https://dailyhyundai.vn/bao-duong-dinh-ky-xe-hyundai/" rel="nofollow" target="_blank"><i>Bảo dưỡng định kỳ xe Hyundai</i></a> (Hyundai Phạm Văn Đồng, HN).</p><p style="text-align: right;"><b>Trương Mạnh An</b> (06/2021)</p></div>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-8732039218755189722021-05-30T23:45:00.008+07:002021-11-25T08:13:25.400+07:00Xe hơi bị mờ kính lái, phải làm sao?<p></p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzrSgc8tj9fekjrr1kt6WOXMRu1DogAO3mNLtYDvm7W8Dm8wvOlkx_j_iPHU5AsB_WEfpsrsr4gKQlfcqkoeCwB2J_FqiXTPGF97jDX4-ftgI8O7IcjOVXGCpmK_j2V3vuILpogvIwy7qn/s1024/M%25E1%25BB%259D+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="576" data-original-width="1024" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzrSgc8tj9fekjrr1kt6WOXMRu1DogAO3mNLtYDvm7W8Dm8wvOlkx_j_iPHU5AsB_WEfpsrsr4gKQlfcqkoeCwB2J_FqiXTPGF97jDX4-ftgI8O7IcjOVXGCpmK_j2V3vuILpogvIwy7qn/w640-h360/M%25E1%25BB%259D+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" title="Kính chắn gió bị mờ sương trong một số trường hợp làm mất tầm nhìn gây nguy hiểm khi lái xe" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr></tbody></table>Vì sao kính chắn gió bị mờ như có một lớp sương phủ? Làm cách nào để hết mờ sương? Nguyên nhân tại đâu mà bị như vậy? ... là các câu hỏi mà thỉnh thoảng mình thấy thắc mắc trên mạng. Mình viết bài này để giải thích hiện tượng và cách khắc phục giúp cho quá trình điều khiển xe được an toàn hơn.<p></p><b><a href="https://tman75hd.blogspot.com/2021/05/xe-hoi-bi-mo-kinh-lai-phai-lam-sao.html" target="_blank">Nguyên nhân</a></b><br /><p>Quan sát một cốc nước đá, bạn sẽ thấy phía bên ngoài cốc dần hình thành một lớp sương mỏng tựa như lớp sương mờ của kính lái đã làm giảm tầm nhìn của bạn. Nếu để lâu, các giọt sương tăng dần kích thước và trở thành các giọt nước lớn, chúng lớn dần rồi đủ nặng để lăn xuống phía dưới cốc. </p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEir8HO0CIlc0PIE3kMtf4PmNRIOVcybnfEwmrVJ1cs47_lVvVavxIbCRLAgsQYMgEZq2Vf1_2zt1jSjqkYwiOLgdON82ju55RvWwwvc6QJ42abgTL-xPNQEf8k-2dE3tvkxKTmRwojInbXQ/s346/N%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+%25C4%2591%25C3%25A1.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="346" data-original-width="318" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEir8HO0CIlc0PIE3kMtf4PmNRIOVcybnfEwmrVJ1cs47_lVvVavxIbCRLAgsQYMgEZq2Vf1_2zt1jSjqkYwiOLgdON82ju55RvWwwvc6QJ42abgTL-xPNQEf8k-2dE3tvkxKTmRwojInbXQ/w184-h200/N%25C6%25B0%25E1%25BB%259Bc+%25C4%2591%25C3%25A1.jpg" title="Hiện tượng hơi sương, giọt nước đọng ngoài cốc nước đá tương tự như mù sương của kính lái của xe hơi" width="184" /></a></div>Trong ví dụ về cốc nước trên, hơi nước như màn sương mù phía bên ngoài cốc có phải chúng được thấm từ phía trong cốc ra không? Câu trả lời là không - vì thuỷ tinh không cho thấm nước qua chúng.<p></p><p>Sương mờ bên ngoài cốc nước được hình thành do sự <b>ngưng tụ của hơi nước trong không khí lên bề mặt vật lạnh</b> (ở đây là thành cốc nước đá), theo thời gian, nước càng tụ nhiều và hình thành các giọt nước.</p><p>Ở kính chắn gió xe hơi, hơi nước có thể ngưng tụ phía bên trong hoặc phía bên ngoài tuỳ theo điều kiện thời tiết và tình trạng vận hành của xe:</p><p>- Tụ hơi nước bên trong xe: Khi nhiệt độ ngoài trời thấp hơn so với nhiệt độ bên trong xe (thường xảy ra trong mùa đông hoặc mùa khác xe vận hành trong thời tiết mưa gió nhưng lại không bật điều hoà chiều lạnh trong xe), lúc này hơi nước có ở bên trong xe hơi sẽ tụ tại các vị trí lạnh nhất của xe, là kính chắn gió phía trước. Hơi nước bên trong xe có thể do có sẵn trong không khí, hoặc do những người ngồi trong xe thở ra (mang nhiều hơi nước).</p><p>- Tụ hơi nước bên ngoài xe: Thường xảy ra vào mùa hè khi nhiệt độ trong xe thấp hơn so với nhiệt độ ngoài trời do bật máy lạnh nhiệt độ thấp (trường hợp này thường ít xảy ra).</p><p><b><a href="https://tman75hd.blogspot.com" target="_blank">Khắc phục</a></b></p><p><i><b>* Đối với hiện tượng mù sương bên trong kính lái :</b></i></p><p>Hiện tượng sương mù bên trong kính lái là thường xuyên xảy ra nhất vào mùa đông hoặc các thời điểm xe vận hành trong điều kiện mưa gió mà không bật điều hoà chiều lạnh dẫn đến nhiệt độ kính lái thấp hơn so với nhiệt độ bên trong xe. Để hết hiện tượng mù sương hoặc hấp hơi trên kính lái thì đối với các xe có điều hoà lạnh đều có chức năng khử hiện tượng mờ kính lái. Chức năng này bản chất là thổi luồng khí lạnh vào bề mặt trong của kính để làm bay hết hơi nước, giúp kính trong trở lại. Nhiều người quen gọi là nút "sấy kính" hay "sấy kính lái" - mặc dù bản chất của nó không phải là sấy (làm nóng) kính.</p><p>Để bật chế độ "sấy kính lái", bạn tìm một <b>nút hoặc nấc</b> có hình như sau để kích hoạt chúng. Lưu ý là nút này luôn luôn có hình rẻ quạt như hình, bạn cần phân biệt bởi có một nút hình vuông và có các mũi tên cong đi lên tương tự - lại có chức năng sấy kính sau - chứ không phải kính trước:</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvEeQOhcU3opvaME-qsBsZYWQ86mELRy61xHcx7t_7JxsSD4pXqHfaN5Hq0E6WM6sxgdGtAFyag6Iu1wimSxFCknc-iO9mtAnuGpL0FBuHQBEqduZuD6M-ut_e21beacR0xBzmwK-h7Jiq/s380/Nut+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="294" data-original-width="380" height="155" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvEeQOhcU3opvaME-qsBsZYWQ86mELRy61xHcx7t_7JxsSD4pXqHfaN5Hq0E6WM6sxgdGtAFyag6Iu1wimSxFCknc-iO9mtAnuGpL0FBuHQBEqduZuD6M-ut_e21beacR0xBzmwK-h7Jiq/w200-h155/Nut+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" title="Hình dạng nút sấy kính chắn gió trên xe hơi" width="200" /></a></div>Bởi cấu tạo từng xe khác nhau và chế độ điều hoà khác nhau nên chúng có thể là nút hoặc là nấc.<div><div>- Đối với các xe có hệ thống <b>điều hoà tự động</b> thì chế độ sấy kính lái sẽ là một nút nhỏ. Người lái xe chỉ cần bấm vào nút này là xe sẽ tự động chuyển sang chế độ sấy kính lái.</div><div>- Đối với các xe có hệ thống <b>điều hoà cơ</b> (hay còn gọi là điều hoà cơm, chỉnh bằng tay) thì thường chế độ này là một nấc trên núm xoay để người dùng sử dụng. Người lái xe có thể xoay núm điều chỉnh về vị trí có chứa ký hiệu này để thực hiện làm hết mù sương trên kính lái.</div><div>Trong trường hợp vào mùa hè nhưng đi trong mưa lớn thì nhiệt độ kính chắn gió sẽ thấp hơn nhiệt độ trong xe nên cũng có thể tạo ra mù sương kính lái, bạn cũng cần sấy kính để bớt mù.</div><div>Do dùng luồng gió lạnh của điều hoà để hướng vào kính lái nên với một số xe khi thực hiện chức năng này điều hoà sẽ không thổi ở vị trí mặt người lái nữa, nếu như điều này gây nóng bức cho người lái và người ngồi trước thì bạn có thể thực hiện sấy vài giây - đến khi hết mù sương kính chắn gió trước thì chuyển sang chế độ điều hoà thông thường.</div><div>Mặc định chế độ sấy kính lái sẽ sử dụng gió ngoài (xe tự độ chuyển sang lấy gió ngoài), tuy nhiên nếu xe đang đi trên khu vực nhiều bụi, ô nhiễm hoặc khi tắc đường, có nhiều mùi khói xe phía trước...bạn có thể chuyển sang chế độ lấy gió trong mà không ảnh hưởng đến chức năng sấy kính này của xe.</div><div><p><i><b>* Đối với hiện tượng mù sương bên ngoài kính lái:</b></i></p><p>Hiện tượng mù sương bên ngoài kính lái ít gặp hơn, chỉ xảy ra trong trường hợp nhiệt độ bên trong xe lạnh hơn nhiều so với nhiệt độ bên ngoài.</p><p>Nếu như bạn đặt chế độ sấy kính (ví dụ để tránh gió thổi trực tiếp vào người) trong thời gian dài, và xe không di chuyển thì kính lái sẽ bị lạnh hơn bình thường, lúc này phía ngoài kính sẽ tụ sương và làm giảm tầm nhìn. Một số xe có trích một chút khí lạnh lên phía kính lái cho dù không ở chế độ sấy kính - cũng làm cho kính bị lạnh hơn và gây tụ sương bên ngoài.<br /><br />Gặp trường hợp này, bạn chỉ cần sử dụng gạt mưa một lần để gạt sạch lượng hơi nước bám bên ngoài kính lái. Nhằm hạn chế hư hại cao su gạt mưa, bạn có thể kết hợp phun nước kính để gạt.</p><p>Ngoài ra, cũng có trường hợp do bị mù sương bên trong kính lái, lái xe bật chế độ "sấy" kính trước quá lâu dẫn đến lạnh phía chân kính, khiến cho đọng sương bên ngoài kính lái. Trường hợp này cần gạt một lần và chuyển hướng điều hoà xuống chân hoặc mặt + chân là được (không cần bật lại chế độ sấy kính vì khi đã bật điều hoà trong thời gian dài sẽ làm giảm độ ẩm trong xe, khó gây mờ phía trong trở lại).</p><p><b><a href="https://tman75hd.blogspot.com" target="_blank">Một số hình ảnh nấc hay nút sấy kính lái</a></b></p><p>Nấc sấy kính lái trên một số xe có điều hoà kiểu cơ (hoặc tự động nhưng bố trí như kiểu cơ): Bạn cần vặn núm đến một trong hai vị trí có dấu hiệu sấy kính lái như hình:</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh7tnVnviAuiTs7lLHwjcNyQzAKWTk_2NZ-3tORL-7J5kO4UpOZxkiKephwVMJK57ibVUiC3G7t-OrS_9ukqoDKFJWSqcZAIxgovORRnK43mG-GsL8MPOVMVzNxKmTOtgcdZlDiYkrPkeGC/s992/N%25E1%25BA%25A5c+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="489" data-original-width="992" height="317" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh7tnVnviAuiTs7lLHwjcNyQzAKWTk_2NZ-3tORL-7J5kO4UpOZxkiKephwVMJK57ibVUiC3G7t-OrS_9ukqoDKFJWSqcZAIxgovORRnK43mG-GsL8MPOVMVzNxKmTOtgcdZlDiYkrPkeGC/w640-h317/N%25E1%25BA%25A5c+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" title="Các vị trí (nấc) chức năng sấy của các xe có điều hoà kiểu cơ hoặc tự động bố trí giống kiểu cơ" width="640" /></a></div><br /><p>Với điều hoà tự động, chế độ sấy kính có thể được bố trí riêng thành một hoặc hai nút như hình sau:</p></div></div><blockquote style="border: none; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div><div><p>- Nút ở bên trái: Chỉ sấy kính trước.</p></div></div><div><p>- Nút ở giữa: Dùng chuyển các chế độ của xe, bạn có thể bấm vào để chọn chế độ sấy kính trước đồng thời với đường gió ra ở chân (hiển thị như hình tại màn hình của điều hoà xe trên nó) hoặc các chế độ khác nếu có.</p></div><div><p>- Nút ngoài cùng bên phải là nút sấy kính sau, do chúng chỉ sử dụng điện năng để sấy nên làm nóng kính chứ không dùng gió lạnh của điều hoà, bạn không nên nhầm lẫn với nút này.</p></div></blockquote><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrTgjDtFQhyRlmHyqFaycqP0oYhBVBw-EZ9QhIDOVKiE4jdMh8U8kACyDQY7QvZmQ-65z0mUiyibduqyZdOP_0w3tYpD6eIeuftTcBuW0ChX98ciu_c5FRJZ65FCesFZ3WOSzYVc0kAgE9/s1024/N%25C3%25BAt+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="679" data-original-width="1024" height="424" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrTgjDtFQhyRlmHyqFaycqP0oYhBVBw-EZ9QhIDOVKiE4jdMh8U8kACyDQY7QvZmQ-65z0mUiyibduqyZdOP_0w3tYpD6eIeuftTcBuW0ChX98ciu_c5FRJZ65FCesFZ3WOSzYVc0kAgE9/w640-h424/N%25C3%25BAt+s%25E1%25BA%25A5y+k%25C3%25ADnh+l%25C3%25A1i.jpg" title="Các nút sấy của xe có điều hoà tự động" width="640" /></a></div><br /><p>Trên đây là hiểu biết và kinh nghiệm của tôi về sấy kính chắn gió trước để hạn chế hiện tượng mờ sương khi lái xe. Nếu bạn có góp ý hoặc thắc mắc, xin vui lòng comment ở dưới. Xin cám ơn!</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: right;"><b>Trương Mạnh An</b> (5/2021)</div></div><p></p></div>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-88158089149158707522014-04-30T01:14:00.002+07:002014-04-30T08:29:07.333+07:00Máy nước nóng năng lượng mặt trời<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgt4O6D25GZOim_tpFLQegLgbSwdVfUJwnNgu4E7EkAppT26KQPIHXNbzfi_wwdfyc5OG1ImAoY2EeBktWR14pkg2lNEVb1TwiFI-LbwLSDwnVp2ryOUe3qiXuafmikED9_4Qdd9t3eE2dn/s1600/Binh+nuoc+nong+nang+luong+mat+troi.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgt4O6D25GZOim_tpFLQegLgbSwdVfUJwnNgu4E7EkAppT26KQPIHXNbzfi_wwdfyc5OG1ImAoY2EeBktWR14pkg2lNEVb1TwiFI-LbwLSDwnVp2ryOUe3qiXuafmikED9_4Qdd9t3eE2dn/s1600/Binh+nuoc+nong+nang+luong+mat+troi.jpg"></a></div>
<i>Khoảng mấy tháng trước tôi muốn mua một máy nước năng lượng mặt trời để dùng cho gia đình. Trước khi tìm kiếm các thông tin về các loại sản phẩm, tôi thấy rằng thông tin này có rất ít và không khoa học khiến cho việc lựa chọn khá khó khăn, vậy nên qua bài viết này tôi hi vọng sẽ giúp đỡ được những ai muốn tìm hiểu về máy nước nóng năng lượng mặt trời hoặc đang muốn tìm mua một loại phù hợp.</i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Máy nước nóng năng lượng mặt trời</b></i> là loại thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời để đun nước nóng lên để sử dụng cho sinh hoạt (tắm rửa) hoặc cho mục đích khác cần dùng nước nóng. Do sử dụng năng lượng mặt trời nên nó không tiêu tốn điện năng như các bình nước nóng chạy điện thường thấy.</div>
<blockquote class="tr_bq">
</blockquote>
<h2>
</h2>
<h3>
Ưu nhược điểm</h3>
<div style="text-align: justify;">
Khoan nói đến các loại máy nước nóng khác nhau, ở đây tôi so sánh giữa máy nước nóng năng lượng mặt trời với bình nước nóng chạy điện - vì hai thiết bị này khác hẳn nhau về nguyên lý hoạt động cũng như loại năng lượng mà nó sử dụng.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br></div>
<div style="text-align: justify;">
Về ưu điểm:<br>
<ul>
<li>Chắc chắn máy nước nóng năng lượng mặt trời có ưu điểm rõ rệt về mặt năng lượng. Năng lượng mặt trời là loại hình năng lượng xanh và không mất phí sử dụng, còn bình nước nóng chạy điện thì chắc chắn phải trả tiền điện theo hoá đơn tháng. Với công suất thường thấy nhất của bình nước nóng chạy điện là 2500W, có nghĩa là nó hoạt động mỗi 15 phút sẽ tiêu tốn 1 Kwh điện (tức 1 <i>số</i> điện), vậy ước tính trung bình một người tắm sẽ mất khoảng 1-2 số vào mùa hè hoặc 3-5 số vào mùa đông.</li>
<li>An toàn khi sử dụng: Do không sử dụng điện năng nên máy nước nóng năng lượng mặt trời tuyệt đối không gây ra giật điện cho người sử dụng.</li>
<li>Trang điểm cho ngôi nhà của bạn: Đây là ưu điểm khá lý thú :). Theo một số thống kê không chính thức thì một số nơi tỷ lệ người dân lắp máy nước nóng năng lượng mặt trời chiếm đến 60% tổng số nhà xây. Việc lắp đặt các thiết bị năng lượng mặt trời sẽ làm cho ngôi nhà bạn thêm đẹp hơn, được tôn trọng hơn - ít nhất là đối với những người phương Tây nhìn thấy :)</li>
</ul>
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Nhược điểm của máy nước nóng năng lượng mặt trời:</div>
<ul>
<li>Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn</li>
<li>Việc lắp đặt khó khăn hơn và đòi hỏi các yêu cầu nhất định về vị trí lắp</li>
<li>Chỉ sử dụng được trong điều kiện có ánh nắng mặt trời.</li>
</ul>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Nếu chỉ nhìn đơn giản như trên thì có vẻ như nó có nhiều nhược điểm hơn ưu điểm? Điều này thì còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố như địa phương nơi bạn sống có tỷ lệ ngày trời nắng là bao nhiều phần trong năm, hoặc như loại thiết bị nào để tính khấu hao sử dụng trong bài toán kinh tế liên quan đến chi phí đầu tư ban đầu.</div>
<h3 style="text-align: justify;">
Các loại máy nước nóng năng lượng mặt trời</h3>
<div style="text-align: justify;">
Máy nước nóng năng lượng mặt trời cũng có đến vài loại khác nhau, mỗi loại có giá thành và nguyên lý hoạt động khác nhau. Trong cùng một loại lại có nhiều loại máy nước nóng năng lượng mặt trời có dung tích khác nhau. Dưới đây xin trình bày từng loại máy năng lượng mặt trời và nguyên lý hoạt động của nó:</div>
<h4 style="text-align: justify;">
</h4>
<h4 style="text-align: justify;">
Máy nước nóng năng lượng mặt trời ống chân không</h4>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;">Máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng ống là loại được sử dụng nhiều nhất hiện nay do chúng có giá thành rẻ và là loại ra đời sớm nhất so với các loại được so sánh trong bài viết này. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;">Cấu tạo của máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng ống được thể hiện như hình (cắt) sau:</span></div>
<h4 style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" target="_blank"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8UnpG9N8gUdItJMVZGO2PSjoK3OEHJDmKiR6KbWioj3Fx1xsIHEExYCVrGJ_ympE7HDfNAH9HSQMWKI74G85q9ukQ1_czBMC4yyrtnioKc_vL79e0rCAOrbtT19RjCUk5t2zwp9ImHf4k/s1600/Cau+tao+bon+nuoc+nong+NLMT+dang+ong.jpg" height="280" width="400"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank"><i>Cấu tạo máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng ống</i></a></td></tr>
</tbody></table>
</span></h4>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;">Các thành phần chính của máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng ống bao gồm:</span></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-weight: normal;">Bồn chứa nước nóng (tank) được bọc bảo ôn cách nhiệt. Bên trong bồn chứa thường có cấu tạo bằng thép chống rỉ (inox). Lớp vỏ bên ngoài của bồn có thể làm bằng thép chống rỉ (thông thường hoặc SUS304), hợp kim nhôm hoặc thép mạ và sơn để chống tác động ăn mòn của không khí. Giữa hai lớp ruột trong và vỏ ngoài được chứa một lớp vật liệu cách nhiệt. Ba lớp này được đục các lỗ đồng bộ để gắn ống hoặc các đường nước đầu vào, đầu ra, đường thoát khí.<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjld4e0mRo7kaFWeSL6ORTqO-H3qgHLqIuveHzTK7SeJeBZfCViHXuTt93A44xqEbw6rcNOLWkGrpOS6b7QkTZO0H5elkQPO9lj7tZcvSE-uoyPau_1Y0hjkY8auHflndw6FXmRJ-xQHYMX/s1600/Cau+tao+bon+nuoc+nong+NLMT+dang+ong(3).jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjld4e0mRo7kaFWeSL6ORTqO-H3qgHLqIuveHzTK7SeJeBZfCViHXuTt93A44xqEbw6rcNOLWkGrpOS6b7QkTZO0H5elkQPO9lj7tZcvSE-uoyPau_1Y0hjkY8auHflndw6FXmRJ-xQHYMX/s1600/Cau+tao+bon+nuoc+nong+NLMT+dang+ong(3).jpg" height="130" width="200"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Ống thuỷ tinh chân không</i></td></tr>
</tbody></table>
</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-weight: normal;">Ống thuỷ tinh chân không: dùng để nhận nhiệt từ ánh nắng mặt trời. Cấu tạo ống giống như một ống nghiệm thuỷ tinh hai lớp, bên trong được rút hết không khí, lớp thuỷ tinh phía ngoài của ống trong được tráng các vật liệu hấp thụ nhiệt từ ánh nắng mặt trời. Một đầu ống kín, đầu kia ống hở để có thể chứa nước bên trong.</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-weight: normal;">Hệ thống giá đỡ, chân đế...dùng để đỡ hai hệ thống chính nêu trên. Hệ giá đỡ có thể tháo lắp và chuyển đổi cấu trúc để có thể lắp trên mặt phẳng hoặc trên mái nghiêng. Thông thường hệ thống giá đỡ được làm bằng inox, một số nhà sản xuất khác có thể chế tạo chúng bằng hợp kim nhôm, bằng thép kết hợp với sơn để chống tác động của môi trường trong thời gian dài.</span></li>
</ul>
<div style="text-align: justify;">
<b>Nguyên lý hoạt động:</b><span style="font-weight: normal;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-weight: normal;">Các ống thuỷ tinh chân không được gắn với bồn nước nóng thông qua hàng lỗ trên thân bồn. Sau khi cấp nước vào bồn thì nước sẽ tràn vào và điền đầy toàn bộ phần thành trong của ống thuỷ tinh chân không. Do được đặt dốc một góc so với phương nằm ngang (điều này là bắt buộc) nên những bọt khí sẽ tự động di chuyển lên trên để nước đảm bảo điền đầy bên trong ống này. Ban đầu, khi chưa có ánh nắng mặt trời thì nhiệt độ của nước trong ống sẽ bằng nhiệt độ của nước trong bồn chứa<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank">.</a> </span><br>
<span style="font-weight: normal;"><br></span>
<span style="font-weight: normal;">Vào thời điểm ban ngày - khi có ánh nắng mặt trời, ánh nắng sẽ chiếu xuyên qua lớp thuỷ tinh thành ngoài, vào mặt ngoài của thành trong ống thuỷ tinh chân không - nơi có chứa các lớp vật liệu hấp thụ nhiệt - làm cho ống thuỷ tinh phía trong nóng lên và truyền nhiệt vào nước chứa bên trong nó.</span><br>
<br>
<span style="font-weight: normal;">Do được truyền nhiệt, nước bên trong ống thuỷ tinh chân không sẽ nóng lên. Với tính chất của chất lỏng có nhiệt độ cao sẽ có xu hướng di chuyển lên trên, nhiệt độ thấp di chuyển xuống dưới nên nước nóng trong ống sẽ di chuyển lên trên vào bồn chứa, phần nước lạnh hơn bên trong bồn chứa sẽ di chuyển xuống dưới ống như hình sau:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" target="_blank"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheUt-i0TGpN7MbHhCxXmYXvMcsVcjX2qn9kMx8DlXH6w3itz2Vcd7_RAkQVVV5RopFIBA14AavvaBU1cQ9Eqo0w-DxgQZ3gUMKZ48PjwfPredz1C19zVa5lDCkU5sE2xmwS2pLXpFPAxw-/s1600/Cau+tao+bon+nuoc+nong+NLMT+dang+ong(2).jpg" height="276" width="320"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank"><i>Nguyên lý hoạt động bồn nước nóng NLMT dạng ống</i></a></td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Sự di chuyển nước nóng và lạnh được phân thành từng lớp tương tự như hình minh hoạ trên bởi ống thuỷ tinh chân không chỉ được chiếu sáng ở một phía (phía mặt trời), cho dù có tấm quản quang ở dưới các hệ thống ống thì phần phía dưới vẫn có nhiệt độ thấp hơn so với phần hướng về mặt trời của ống.<br>
<br>
Quá trình đun nóng nước sẽ tiếp diễn liên tục cho tới khi nhiệt độ của toàn bộ nước trong bồn và ống thuỷ tinh chân không là đều nhau, khi đó do không có sự chênh lệch nhiệt độ nên sẽ không có sự di chuyển của nước (hoặc sự truyền nhiệt của nước) trong ống.<br>
<br>
Nếu như trong quá trình đung nóng nước, người sử dụng vặn vòi nước ở đầu ra, nước nóng sẽ thoát ra ngoài bồn theo số lượng tuỳ thuộc vào người sử dụng. Lượng nước nóng thoát ra khỏi bồn bao nhiêu sẽ có một lượng nước lạnh được cấp vào bồn bấy nhiêu. Khi có nước lạnh vào bồn, chúng sẽ được truyền nhiệt từ nước nóng sang làm cho nhiệt độ của bồn chứa thấp hơn nhiệt độ trong lòng ống thuỷ tinh chân không, và quá trình đun nước lại tiếp tục.</div>
<div style="text-align: justify;">
Bạn có lo lắng rằng nhiệt truyền từ ánh nắng vào các ống chân không, vậy chúng có thể truyền ngược trở lại môi trường hay không?<br>
<br>
Nếu như chỉ có các thành ống trong và thành ngoài mà không có sự rút không khí giữa chúng thì chắc chắn rằng năng lượng nhiệt sau khi đã truyền vào lớp hấp thụ nhiệt sẽ truyền nhiệt theo kiểu đối lưu ra lớp không khí giữa hai thành ống, rồi truyền ra lớp thuỷ tinh thành ngoài và ra môi trường. Để ngăn chặn hiện tượng này thì người ta đã hút hết không khí giữa hai lớp thành ống đó (giống như đã làm với ruột chiếc phích chứa nước mà ta sử dụng hàng ngày). Như vậy khi hoạt động, năng lượng mặt trời sẽ bức xạ nhiệt vào <i>lớp hấp thụ nhiệt</i> tại thành ngoài của ống phía trong (chính cách thức này đã truyền năng lượng từ mặt trời đến trái đất mà không cần phải qua một lớp không khí gì cả). Điều này sẽ giải thích tại sao khi máy nước nóng năng lượng mặt trời hoạt động, ta sờ vào thành ngoài của ống thuỷ tinh chân không sẽ thấy không nóng một chút nào.</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Máy nước nóng năng lượng mặt trời ống dầu</h4>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;" target="_blank"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbNWzlRSfbWfghCz5C9PnQYe9MQZFhmXe4P0cM2FoI2OI81kfzLi2g72wP_EZf25KkYuIF3v8NYpobWNrNNaHcZTuZkpcatKtzILQntb21ujJm7UJa8RmQEZ0Hlg3M4bLNtdCryfvrC-sI/s1600/Cau+tao+may+nuoc+nong+NLMT+dang+ong+dau+(1).jpg" height="400" width="186"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank"><i>Ống thường (trái) và ống dầu (phải)</i></a></td></tr>
</tbody></table>
Máy nước nóng năng lượng mặt trời ống dầu có cấu tạo hệt như như máy nước nóng năng lượng mặt trời ống chân không nêu trên nhưng chỉ khác tại phần ống hấp thụ nhiệt. Thực ra có thể không phân biệt ra thành hai loại máy ống chân không và ống dầu nếu như tôi không có ý định khuyến khích bạn sử dụng loại ống dầu này do những ưu điểm của nó.<br>
<br>
Bây giờ, bạn nhìn sang hình chú thích bên phải những dòng này, bạn sẽ thấy hai loại ống mà tôi muốn so sánh, ống bên trái chính là ống chân không thuộc loại máy nước nóng năng lượng mặt trời nêu phái trên, còn bên phải nó là ống dầu. Ta có thể thấy sự khác biệt là ống dầu có thêm một phần thuỷ tinh nhô ra ngoài và bọc kín không gian trong lòng nó không cho nước chui vào. Vậy thì nhiệt được truyền như thế nào khi nước không chui vào ống trong quá trình máy nước nóng năng lượng mặt trời làm việc?<br>
<br>
Ở khoảng trống bên trong của ống dầu, người ta cho vào một lượng dầu chuyên dụng (cỡ một vài thìa cà phê). Loại dầu này có đặc tính cơ bản là nhiệt độ sôi rất thấp - cỡ khoảng 30 độ C.<br>
<br>
Khi ánh nắng chiếu vào ống, cũng như loại trên, nhiệt được truyền từ lớp hấp thụ nhiệt trên thành của ống phía trong truyền vào dầu chứa trong ống. Do dầu có nhiệt độ bay hơi thấp nên chúng sẽ bốc hơi về phía đầu trên của ống. Tại đầu này (phần nhô ra như trong hình) được cắm ngập trong bồn chứa nước sẽ truyền nhiệt cho nước, sau khi truyền nhiệt chúng hơi dầu bị lạnh đi và ngưng tụ thành giọt, chảy xuống phía dưới. Các giọt dầu bị ngưng tụ lại nhận nhiệt từ ống và bốc hơi...cứ như thế quá trình hấp thụ nhiệt, truyền nhiệt xảy ra liên tục thông qua môi chất dầu chứa trong lòng ống.<br>
<br>
Giữa hai lớp ống trong và ngoài của ống dầu cũng được hút chân không giống như ống thường, lớp hấp thụ nhiệt cũng vậy - có thể giống ống thông thường - tuy nhiên vì là thế hệ sau nên nó đã được cải tiến đi để tăng hiệu quả (do vậy thông thường nhìn màu sắc chúng khác nhau). Nếu như do quá trình lắp ráp máy nước nóng năng lượng mặt trời bị sơ suất, làm vỡ phần đầu ống thì nước sẽ tràn vào phía trong lòng ống, khi đó ống dầu sẽ hoàn toàn biến thành loại ống hấp thụ nhiệt thông thường.<br>
<br>
<i><b>Ưu điểm </b></i>của ống dầu là gì mà tôi muốn khuyến cáo các bạn nên sử dụng?<br>
- <i>Truyền nhiệt nhanh và hiệu quả hơn ống thông thường</i>: Vì sử dụng môi chất trung gian có nhiệt độ bốc hơi thấp nên quá trình truyền nhiệt có thể diễn ra sớm hơn và kết thúc muộn hơn so với sử dụng nước bên trong lòng ống (để truyền nhiệt). Lý giải điều này như sau: Nếu như ánh nắng yếu chỉ có thể truyền nhiệt cho ống làm cho lớp hấp thụ nhiệt trong ống nóng lên đến nhiệt độ khoảng 35 độ C (hoặc thấp hơn, miễn là nhiệt độ này cao hơn nhiệt độ bốc hơi của dầu trong ống) thì đối với nước, chúng chỉ có thể nâng nhiệt độ nước trong ống lên 35 độ C, tuy nhiên đối với ống dầu thì nhiệt nhiệt độ này đủ cho dầu bốc hơi, bay lên phía đầu ống và truyền nhiệt cho nước. Do việc truyền nhiệt này không phụ thuộc vào nhiệt độ nên quá trình diễn ra liên tục cho đến khi nào nhiệt độ của nước tăng lên cao đến mức cân bằng với lượng nhiệt thoát ra. Như vậy có thể thấy rằng nhiệt độ phần hấp thụ nhiệt dù có thấp (cỡ 35 độ như ví dụ) cũng có thể làm cho nước nóng lên (cỡ 80 độ hoặc hơn) nếu như vẫn có ánh nắng cường độ yếu như vậy - điều này là không thể xảy ra đối với ống thường.<br>
<div style="text-align: right;">
</div>
<br>
<i>- Tiếp tục truyền nhiệt ngay cả khi tắt nắng:</i> Nếu như vào thời điểm tắt nắng, ống thông thường sẽ ngừng quá trình truyền nhiệt thì đối với ống dầu, nhiệt vẫn được truyền vào bồn nước cho đến khi lớp hấp thụ nhiệt bên trong của nó nguội đi đến nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ bốc hơi của dầu. Điều này khá thuận lợi khi tôi đi làm về vào lúc gần tắt nắng và bắt đầu tắm thì sau khi tắm xong, máy nước nóng vẫn tiếp tục nung nóng nước dành cho những người sử dụng sau.<br>
<br>
<i>- Không gây đóng cặn, rêu-nhớt trong lòng ống:</i> Với loại ống thông thường, nếu như nguồn nước có cặn bẩn hoặc có vi sinh vật thì sau khoảng 1-2 năm sử dụng sẽ bị giảm hiệu suất. Cặn bẩn khi vào bồn nước sẽ dần tích tụ phía dưới của ống hấp thụ nhiệt và không thể tự chui ra nếu không có sự can thiệp từ bên ngoài (tháo ống ra vệ sinh sau một khoảng thời gian sử dụng) Sau thời gian, cặn này sẽ đầy dần lên cho đến khi chúng chứa cỡ 2/3 ống thì hiệu suất trao đổi nhiệt giảm đi rõ rệt, và khi chứa đầy ống rồi thì máy nước nóng năng lượng mặt trời hoàn toàn mất tác dụng đun nước. Tôi có một đứa em họ sau khi lắp đặt bình nước nóng loại ống thường đã kêu rằng nước chẳng nóng gì sau một năm sử dụng mặc dù vẫn có nắng như bình thường - đây chính là trường hợp ống nhà nó bị cặn bởi nguồn nước vùng nông thôn khá đục. Với loại ống dầu, do nước không chui vào lòng ống nên không thể có hiện tượng này xảy ra - mà bạn biết rằng khi đã lắp đặt rồi thì ít người nghĩ cần phải vệ sinh ống sau 1 đến 2 năm sử dụng (nếu không được tư vấn).<br>
<br>
Ngoài cặn bẩn, ánh nắng mặt trời vi sinh vật và thực vật trong nguồn nước cũng gây ra vấn đề: Chúng tạo ra thành trong ống bị rêu, nhớt và làm cản trở, giảm hiệu suất cho quá trình hấp thụ nhiệt. Tương tự như với trường hợp bị cặn, rêu nhớt sẽ làm mất tác dụng hấp thụ nhiệt sau một thời gian đủ dài để phủ đầy phía thành trong của ống. Muốn khắc phục hiện tượng này chỉ có cách tháo từng ống ra vệ sinh.<br>
<br>
<i>- Tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, hoặc tránh các rủi ro khi bảo dưỡng:</i> Do đặc điểm không bị đóng cặn hoặc không bị tạo rêu, nhớt bên trong lòng ống so với loại ống thông thường nên máy nước nóng năng lượng mặt trời sẽ ít phải bảo dưỡng hơn hoặc hầu như không cần bảo dưỡng nếu nguồn nước đủ sạch đến một mức nhất định. Theo nhiều nhà sản xuất đã quảng cáo thì khoảng cách thời gian cần bảo dưỡng có thể kéo dài đến cỡ 10 năm hoặc không cần bảo dưỡng cho suốt tuổi thọ của thiết bị.<br>
<br>
Đối với loại ống thường, (khoảng 1-2 năm cần bảo dưỡng một lần) khi bảo dưỡng phải tháo toàn bộ ống ra vệ sinh, gây ra rủi ro cho chính ống hấp thụ nhiệt (nứt, vỡ do va chạm hoặc cố tháo khi hệ thống khung đỡ đã lệch lạc uốn vặn do quá trình sử dụng) cũng như hệ thống gioăng làm kín của bồn (hỏng gioăng do quá trình tháo lắp, mà các gioăng này rất khó sửa chữa khi hỏng).<br>
<br>
<i><b>Nhược điểm?</b></i><br>
Vậy loại ống dầu có nhược điểm gì không? Tôi cảm thấy rằng nhược điểm duy nhất là chúng đắt hơn khoảng 2-3 triệu/máy nước nóng năng lượng mặt trời so với loại sử dụng ống thường. Tuy vậy thì nhược điểm này hoàn toàn có thể chấp nhận được vì những ưu điểm mà nó mang lại.<br>
<br>
Khi tìm hiểu thông tin trên Internet trước khi chọn mua, tôi thấy có ý kiến lo ngại rằng dầu có thể ảnh hưởng đến nước hay không. Ý kiến này là phi lý bởi dầu được bao bọc bằng thuỷ tinh phía trong lòng ống nên hoàn toàn không tiếp xúc gì với nước - vậy nó không thể ảnh hưởng đến chất lượng nước được đun nóng.</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Máy nước nóng năng lượng mặt trời loại tấm phẳng</h4>
<div style="text-align: justify;">
Máy nước nóng năng lượng mặt trời theo nguyên lý tấm phẳng có cấu tạo và nguyên lý hoạt động rất khác biệt so với loại máy dạng ống nêu trên.<br>
<br>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Solar_Water_Heater%E3%80%90%E5%B9%B3%E6%9D%BF%E5%BC%8F%E5%A4%AA%E9%98%B3%E8%83%BD%E7%83%AD%E6%B0%B4%E5%99%A8%E3%80%91.JPG/320px-Solar_Water_Heater%E3%80%90%E5%B9%B3%E6%9D%BF%E5%BC%8F%E5%A4%AA%E9%98%B3%E8%83%BD%E7%83%AD%E6%B0%B4%E5%99%A8%E3%80%91.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Solar_Water_Heater%E3%80%90%E5%B9%B3%E6%9D%BF%E5%BC%8F%E5%A4%AA%E9%98%B3%E8%83%BD%E7%83%AD%E6%B0%B4%E5%99%A8%E3%80%91.JPG/320px-Solar_Water_Heater%E3%80%90%E5%B9%B3%E6%9D%BF%E5%BC%8F%E5%A4%AA%E9%98%B3%E8%83%BD%E7%83%AD%E6%B0%B4%E5%99%A8%E3%80%91.JPG"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng tấm phẳng</i></td></tr>
</tbody></table>
Khác với máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng ống, máy dạng tấm phẳng có thành phần hấp thụ nhiệt theo dạng tấm phẳng được bảo vệ bằng một lớp kính cường lực phía trên. Nhiệt hấp thụ được từ tấm hấp thụ có thể được truyền tới bình chứa theo các dạng khác nhau: bằng ống dẫn nước, ống đồng hoặc bằng ống dẫn môi chất. Máy dạng tấm không tự hoạt động như máy dạng ống, mà phụ thuộc vào các thiết bị điện điều khiển, hỗ trợ...<br>
<br>
Hình dưới đây mô tả một máy dạng tấm phẳng: Nước từ bồn chứa được bơm vào hệ thống ống dẫn (bằng đồng) gắn trên tấm hấp thụ nhiệt, sau khi nhận nhiệt sẽ quay trở lại bồn chứa và vòng bơm tuần hoàn lại tiếp tục cho đến khi nhiệt độ nước bên trong bồn chứa đạt đến nhiệt độ thiết đặt. Nước đầu vào, đầu ra cũng được điều khiển thông qua hệ thống bơm này. Để hoạt động, nhất thiết phải có một bơm nước và hệ thống điều khiển, thiết đặt nhiệt độ.<br>
<br>
<br>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" target="_blank"><img alt="" border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJSqThLtHbryiwmwjN1Qe3RAVjKW9oFLQbCt1UKwdYwcy7GRfePgNzmw3vXhniA7UHIN5STmMMKoPks92xFO0IopDoYr0yf-CWH3rbqub2JLQUnOmSWTkzEBJ9rr0ceLLrAHjL1YbXd9_G/s1600/Cau+tao+bon+nuoc+nong+NLMT+dang+tam.jpg" height="300" title="Sơ đồ nguyên lý một dạng máy nước nóng NLMT tấm phẳng" width="400"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank"><i>Sơ đồ nguyên lý một dạng máy nước nóng NLMT tấm phẳng</i></a></td></tr>
</tbody></table>
Ngoài dạng trên, máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng tấm phẳng còn có các nguyên lý trao đổi nhiệt khác như: Thiết kế dạng các ống đồng truyền nhiệt cho các ống góp, thiết kế các thanh hấp thụ nhiệt dạng lá, thiết kế các ống dẫn nhiệt dạng sử dụng môi chất trung gian....<br>
<br>
<b>Ưu điểm</b> cơ bản nhất của máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng tấm là hình dạng của chúng khá đẹp đẽ so với các loại máy nước nóng năng lượng mặt trời khác. Chúng có thể lắp đặt trên bất kỳ vị trí nào trên mái nhà mà không nhất thiết phải có bồn cấp nước đặt cao hơn nhờ bắt buộc có một hệ thống bơm nước cùng hệ thống điều khiển điện tử. Như vậy có thể nói máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng tấm phù hợp cho các biệt thự đắt tiền được sở hữu bởi những người có điều kiện kinh tế cao.<br>
<br>
Mặc dù tất cả các loại máy nước nóng năng lượng mặt trời đều có vị trí để lắp đặt thêm một thanh gia nhiệt phục vụ cho việc đun nóng nước trong điều kiện thời tiết mùa đông không có mặt trời, tuy nhiên các loại máy dùng ống thường không được tích hợp bộ thiết đặt điều khiển nhiệt độ phù hợp nên việc nung bổ xung này hầu như được thực hiện theo cách thủ công, tù mù, không biết lúc nào cần ngắt phù hợp. Trái lại, với loại máy nước nóng tấm phẳng, do có bộ điều khiển nhiệt tự động theo thiết đặt nên chúng có thể cấp nhiệt cho nước từ điện năng một cách kinh tế nhất, tối ưu nhất do tự động ngắt nguồn cấp sau khi nhiệt độ nước đạt tới mức độ thiết đặt.<br>
<br>
<b>Nhược điểm:</b> Do yêu cầu bắt buộc phải có điện để bơm, điều khiển hệ thống nên máy nước nóng năng lượng mặt trời sẽ không hoạt động nếu như bị mất điện. Mặt khác, nếu như loại máy nước nóng kiểu hấp thụ nhiệt dạng ống có khả năng chống thất thoát nhiệt ra môi trường khá tốt thì phần lớn máy dạng tấm tản nhiệt ra môi trường nhiều hơn, và do đó mà hiệu suất kém hơn. Tuy vậy nhược điểm lớn hơn cả là do tính phức tạp của máy dạng tấm là các thiết bị điện tử và bơm nước phải bắt buộc có nên đẩy giá thành của chúng lên khá cao, có thể đến mức gấp 4-10 lần so với máy dạng ống dầu. Nếu bạn tham khảo giá thì sẽ thấy chúng có thể có giá 20 triệu cho đến cỡ 60 triệu/máy có dung tích ở mức vừa phải.<br>
<br>
<h3>
Chọn mua máy nước nóng năng lượng mặt trời </h3>
<h4>
<i>Lựa chọn loại nào?</i></h4>
Nếu có điều kiện tài chính tốt đến nỗi không cần để ý đến hoá đơn tiền điện hàng tháng, bạn có thể đóng góp sức mình cứu thế giới cho thế hệ mai sau, kết hợp với một biệt thự đẹp, bạn có thể lựa chọn loại máy nước nóng năng lượng mặt trời dạng tấm phẳng như nêu trên. Tuy vậy, nên kết hợp với hệ thống điện dự phòng (máy phát điện dự phòng, UPS hoặc các kích điện) để có thể điều khiển quá trình tiếp nhận năng lượng mặt trời không bị gián đoạn do cúp điện.<br>
<br>
Với mọi đối tượng còn lại, nên lựa chọn loại máy nước nóng năng lượng mặt trời kiểu ống dầu bởi tính ưu việt của nó (được trình bày ở trên). Loại thiết bị này đang dần được thay thế cho loại ống hấp thụ nhiệt thông thường và giá thành ngày càng rẻ đi. Nếu như nhà sản xuất không tư vấn cho bạn sử dụng loại này thì chỉ có một lý do duy nhất: họ còn tồn quá nhiều sản phẩm loại cũ mà thôi!.<br>
<br>
Trong trường hợp kinh tế quá eo hẹp trong thời điểm hiện tại hoặc đã lắp sẵn máy nước nóng năng lượng mặt trời kiểu ống hấp thụ nhiệt thông thường, bạn có thể hài lòng với nó và nhớ chịu khó bảo dưỡng 1-2 năm/lần để duy trì hiệu suất.</div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
Tuy vậy, nếu như bạn đang sống ở địa phương càng gần xích đạo - nơi có hai mùa nắng trong năm, hoặc thường xuyên có ánh nắng mặt trời trực tiếp, việc lựa chọn máy nước nóng năng lượng mặt trời kiểu ống hấp thụ nhiệt thông thường cũng giúp bạn tiết giảm chi phí một chút trong thời điểm ban đầu.</blockquote>
<h4>
<i>Máy nước nóng bao nhiêu lít thì vừa?</i></h4>
Một câu hỏi rất được mọi người đặt ra và phân vân cho dù đã đọc khá nhiều ý kiến tư vấn rồi, đó là lựa chọn máy nước nóng bao nhiêu lít?!<br>
<br>
Theo những tư vấn của các đơn vị bán thiết bị thì có vẻ công thức chung tính dung lượng máy theo số người sử dụng như sau: 20-30 lít/người nếu lắp đặt ở Miền Nam (nơi có điều kiện nắng tốt và đều trong năm) hoặc 40-50 lít/người nếu lắp đặt ở Miền Bắc. Nếu như con số 20-30 lít/người ở Miền Nam mà tôi tin là hợp lý thì đối với Miền Bắc nên chọn con số cao hơn nữa so với tư vấn thông thường, chẳng hạn như 60-80 lít/người và như vậy thì gia đình có 4 người lớn nên chọn loại máy nước nóng 300 lít (mức cao nhất của dòng máy thông dụng). Điều này là vì sao? Bởi thực tế mùa Đông tại Miền Bắc khá lạnh, nên nước đầu vào máy nước nóng cũng lạnh hơn, dẫn đến thời gian đòi hỏi ánh nắng mặt trời chiếu vào lâu hơn, nhiệt độ nước đun được thấp hơn. Khi sử dụng nước nóng, ngay khi một lượng nước nóng ra bao nhiêu sẽ có một lượng nước lạnh chảy vào bình chứa bấy nhiêu, nước lạnh đầu vào do khá lạnh nên nhanh làm hạ nhiệt chung cho bình chứa, do vậy mà người tắm thứ 2 trở đi là nước bắt đầu lạnh, và nhiệt nước chắc sẽ không còn đủ cho người thứ 3 như tính toán. Việc tăng thể tính loại máy nước nóng tuy có làm tăng chi phí mua máy ban đầu, nhưng sẽ có ích trong mùa Đông hoặc những ngày thời tiết âm u không có nắng.<br>
<br>
Có một lưu ý khác về số dung tích máy nước nóng năng lượng mặt trời:<br>
- Một số hãng quảng cáo rằng loại ống hấp thụ nhiệt thông thường sẽ làm tăng thể tích nước trong bồn chứa, tuy nhiên lượng nước này chiếm chỗ cố định mà không trút ra được, nên chúng không không khả dụng để có thể đưa vào tính toán.<br>
- Thông thường mỗi ống hấp thụ nhiệt sẽ chịu trách nhiệm cho 10 lít nước chứa trong bồn tích, vậy nếu máy nước nóng năng lượng mặt trời có 18 ống sẽ cho ta tính nhanh ra là loại máy có 180 lít, 24 ống là 240 lít ... </div>
<h3 style="text-align: justify;">
Lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời</h3>
<div style="text-align: justify;">
Nhà bạn có thể lắp được máy nước nóng năng lượng mặt trời không? Bạn có thể cần nhờ thợ lắp tư vấn, hoặc chịu khó đọc những dòng dưới đây để tự tìm câu trả lời cho mình. Ngoài ra, việc hiểu biết thêm về các vấn đề khác liên quan đến lắp đặt thì bạn có thể giám sát, yêu cầu thợ thực hiện những yêu cầu của bạn về lắp đặt để đảm bảo máy nước nóng hoạt động tốt và tối ưu hơn.</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Vị trí lắp đặt</h4>
<div style="text-align: justify;">
Một trong những điều kiện bắt buộc đối với máy nước nóng năng lượng mặt trời là chúng phải có vị trí lắp đặt phù hợp. Cụ thể là hướng lắp đặt sao cho máy nước nóng có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian lớn nhất. Ta biết răng mặt trời mọc ở phía Đông và nặn ở phía Tây nên hướng lắp đặt tối ưu nhất là quay các dàn ống hấp thụ nhiệt về phía Nam.<br>
<br>
Trong trường hợp vị trí lắp đặt trong nhà bạn không phù hợp với hướng Nam, bạn có thể xoay hướng chếch một chút về hướng Tây hoặc chếch đôi chút về hướng Đông.<br>
<br>
Việc lắp đặt hướng khác (như hướng Bắc) là không phù hợp, bởi nhiệt nhận được từ mặt trời có lẽ chỉ tốt nhất khi mặt trời ở thời điểm xung quanh 12 giờ trưa, còn các thời điểm khác trong này thì chính bình chứa nước nóng của máy nước năng lượng mặt trời che khuất các dàn ống.<br>
<br>
Trong mọi trường hợp lắp đặt tốt về hướng, nhưng nóc nhà bạn lại bị che khuất bởi các nhà hàng xóm cao hơn, bị che khuất bởi các cây cổ thụ hoặc các dãy nhà chung cư cao tầng....đến nỗi nắng không thể chiếu vào máy nước nóng năng lượng mặt trời thì tốt nhất là...đừng lắp - bởi chúng sẽ không cho kết quả tốt như mong đợi.<br>
<br>
Đối với loại máy nước nóng năng lượng mặt trời tấm phẳng, vị trí lắp đặt không phụ thuộc vào nguồn nước miễn là chúng có đủ để bơm có thể hoạt động bất kỳ thời gian nào trong ngày. Nhưng với loại máy nước nóng dùng ống hấp thụ nhiệt thì nguồn cấp nước thông thường phải đặt cao hơn so với máy nước nóng.<br>
<br>
Nếu bồn nước chính thấp hơn (ví dụ bồn đặt trong mái, nhưng máy nước nóng lại đặt phía trên mái) thì nhất thiết phải sử dụng một bình phụ đặt cao hơn so với máy nước nóng. Trong trường hợp này bắt buộc phải dùng van phao điện cấp nguồn cho bơm nước cấp vào bình phụ.<br>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoA5DFPFb1aPpNLiJjOO9xr72TTBSldjdfWE6T3aPUv1R0lckY-S3Gnc_SH-Rezu_YxTqtNTCAdE5DTE-7LesQ1nD3bjythmDTHZb0Dq6IZ9kAq3HflMzUYHV7fqb-6vXawR8wm_vMI8Yz/s1600/Bon_nuoc_phu_cho_may_nuoc_nong_NLMT.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoA5DFPFb1aPpNLiJjOO9xr72TTBSldjdfWE6T3aPUv1R0lckY-S3Gnc_SH-Rezu_YxTqtNTCAdE5DTE-7LesQ1nD3bjythmDTHZb0Dq6IZ9kAq3HflMzUYHV7fqb-6vXawR8wm_vMI8Yz/s1600/Bon_nuoc_phu_cho_may_nuoc_nong_NLMT.jpg"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Lắp đặt máy nước nóng NLMT trên mái ngói và sử dụng bồn nước phụ</i></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Các loại ống dùng cho lắp đặt</h4>
<div style="text-align: justify;">
Khi lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời bạn cần chú ý đến các loại ống sử dụng với chúng để tránh được các hạn chế do tính chất của chúng.<br>
<br>
Đường ống nóng thường được phân biệt bằng một vạch đỏ chạy dọc theo chiều dài ống, đường ống lạnh được sơn vạch xanh. Vậy đường ống nước nóng và đường ống nước lạnh khác nhau như thế nào? Sự khác nhau cơ bản là độ dày thành ống: Đường ống nước nóng (vạch đỏ) bao giờ cũng có khả năng chịu nhiệt cao hơn, cách nhiệt của nước bên trong với môi trường tốt hơn, thành ống dày hơn đường lạnh (vạch xanh). Về vật liệu, cơ bản thì hai loại ống này có thể dùng chung một vật liệu, tuy nhiên cũng có nhà sản xuất có thể sử dụng nhiều chất độn hơn cho đường lạnh bởi chúng không yêu cầu cao về độ chịu nhiệt.<br>
<br>
Đối với đường nước lạnh đầu vào máy nước nóng năng lượng mặt trời,
bạn có thể sử dụng loại ống nhựa thông thường hoặc ống hàn nhiệt dành
riêng cho đường nước lạnh. Đối với đường nước nóng đầu ra và đường
ống thông hơi, nhất thiết phải sử dụng ống nhựa hàn nhiệt dành riêng
cho đường nước nóng (ống có vạch màu đỏ).<br>
<br>
Nếu có điều kiện tốt về kinh tế, bạn có thể yêu cầu bọc thêm một lớp cách nhiệt đối với tất cả các đường ống chứa nước nóng. Việc cách nhiệt cho chúng sẽ giúp cho nước chứa bên trong ống hạn chế thất thoát nhiệt ra môi trường xung quanh - đặc biệt là trong thời tiết mùa đông giá rét ở miền Bắc. Vật liệu bọc cách nhiệt có thể là các loại ống cao su non thường được thợ điện lạnh sử dụng trong khi lắp đặt các ống đồng nối giữa cục nóng và cục lạnh của các điều hoà.</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Đấu nối vào hệ thống bình nước nóng chạy điện có sẵn (hoặc thiết kế mới)</h4>
<div style="text-align: justify;">
Cách tốt nhất để lắp đặt hệ thống máy nước nóng năng lượng mặt trời là ngay sau khi xây xong phần thô của ngôi nhà bạn, tuy nhiên nếu như nhà dã xây xong và sử dụng một thời gian rồi vẫn có thể lắp đặt được.<br>
<br>
<b><i>Lắp đặt trong quá trình xây nhà</i></b><br>
Khi thiết kế căn nhà, bạn cần nhờ kiến trúc sư bố trí nơi đặt bồn nước chính, nơi đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời và các hệ thống hộp kỹ thuật liên quan. Trong quá trình xây dựng, ở giai đoạn lắp đặt đường nước, cần đấu nối đường ống nước nóng từ vị trí máy nước nóng đến các đầu vào của bình nước nóng chạy điện, đầu ra của bình nước nóng chạy điện nối với các sen vòi cho các mục đích sử dụng nước nóng sau này. Việc lắp đặt trước các ống nước nóng (ống hàn nhiệt chịu nhiệt) trong
các hộp kỹ thuật có điểm lợi là hộp kỹ thuật sẽ bảo ôn tốt hơn cho các
đường ống trong điều kiện giá rét của mùa Đông (mặc dù vậy, đường nước nóng trong hộp kỹ thuật nếu được bọc thêm một lớp bảo ôn bằng cao su non thì càng tốt). <br>
<blockquote class="tr_bq">
Cho dù tự tin rằng năng lượng mặt trời trong khu vực của bạn có thể đáp ứng quanh năm (tại Miền Nam chẳng hạn), nhưng tôi khuyên rằng bạn vẫn nên lắp đặt thêm một bình nước nóng chạy điện để đề phòng có thời điểm nào đó không có ánh nắng mà vẫn có nước nóng sử dụng. Chi phí của việc lắp bình nước nóng chạy điện khá thấp (gồm bình nước nóng 30 lít giá khoảng 3 triệu, dây dẫn và aptomat khoảng 400.000).</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Nếu như bạn vẫn không muốn lắp đặt ngay các bình chứa nước nóng chạy điện, hãy vẫn để đường dây dẫn điện và các đầu ống chờ tại vị trí lắp đặt bình nước này để có thể sẵn sàng lắp đặt về sau này. Điều đó nhằm tránh sự hối tiếc khi sử dụng sau này nếu như bạn lại có ý định lắp đặt bình nước nóng chạy điện.</blockquote>
<i><b>Lắp đặt máy nước nóng với các nhà đã xây dựng hoàn thành</b></i><br>
Với các ngôi nhà đã xây dựng hoàn thành, các đường nước nóng/lạnh đã đi chìm trong hộp kỹ thuật và trong tường thì việc lắp đặt bắt buộc phải khảo sát về tính khả thi.<br>
<br>
Trước hết, cần khảo sát vị trí đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời: Nếu là nhà mái bằng thì vị trí lắp đặt rất thuận tiện; Nếu là nhà mái ngói thì cần xem hướng của chúng: Hướng chính Nam là tốt nhất, còn lại các hướng Nam chếch về phía Đông hoặc phía Tây đều được, nhưng nếu sống nhà hướng đúng phía Nam để các mái vát về phía Đông hoặc Tây thì hiệu suất thu nhiệt trong ngày sẽ giảm bớt khá nhiều. Trong các trường hợp khác, có thể lắp đặt máy nước nóng bên cạnh nhà, bên lan can hoặc các vị trí khác - miễn là có thể chế tạo một bộ giá phù hợp. Bạn có thể xem hình sau minh hoạ cho việc lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời trên giá tại ban công như sau:<br>
<br>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" target="_blank"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhb-B9RID4L6H7nZYsZ0o0M5egVNcPpJa3_4vDweVj1dcUV2eI8wgFTuI-dNSty9GK8RHuQavPCQV3uwTtx79-pY3SUppmVxYbzUloP9d-otbMsicf78lT73a0mr1JoXArrhIdJc_7wOb8B/s1600/Lap_dat_may_nuoc_nong.JPG" height="360" width="640"></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2014/04/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.html" target="_blank"><i>Máy nước nóng năng lượng mặt trời có thể đặt trên mái nhà hoặc...trên ban công</i></a></td></tr>
</tbody></table>
Khi lắp đặt trên nhà đã xây xựng, cần lưu ý rằng bồn chứa nước (bồn cấp nước lạnh cho gia đình sử dụng) phải được lắp đặt cao hơn so với bình chứa nước nóng của máy nước nóng năng lượng mặt trời để nước có thể chảy từ bồn chứa chính vào trong máy năng lượng mặt trời. Cũng trong hình ảnh minh hoạ trên, bạn có thể thấy hai máy nước nóng năng lượng mặt trời phía xa do được lắp đặt sau nên phải xây các trụ gạch để nâng bồn chứa nước chính lên cao.<br>
<br>
Khi lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời lên mái ngói, tuỳ thuộc vào độ dốc của mái mà máy nước nóng sẽ sử dụng các dạng chân đến riêng để đảm bảo độ nghiêng của dàn ống hoặc tấm phẳng là hợp lý. <br>
<br>
<i><b>Cách thức lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời phối hợp với bình nước nóng chạy điện</b></i><br>
Khi lắp cả hai hệ thống: Máy nước nóng năng lượng mặt trời và máy nước nóng chạy điện, nguyên lý đấu nối rất đơn giản:<br>
<ul>
<li>Đường nước nóng đầu ra của máy nước nóng năng lượng mặt trời nối với đường đầu vào của máy nước nóng chạy điện.</li>
<li>Đầu ra của bình nước nóng dùng điện sẽ nối với các đầu vòi sen, vòi tại các chậu rửa hoặc bồn rửa bát ... như thông thường.</li>
<li>Nối 02 van gạt: 01 van từ đường nước nong năng lượng mặt trời đến phần van một chiều đầu vào của bình nước nóng chạy điện; 01 van gạt từ đường nước nóng năng lượng mặt trời đến đầu ra của bình nước nóng chạy điện (van này nối vào một cút chữ T).</li>
</ul>
Theo cách thức này, nước nóng chảy từ đầu ra của máy nước nóng năng lượng mặt trời sẽ chảy vào bình nước nóng chạy điện, từ bình này sẽ chảy đến các đầu vòi thông thường. Khi sử dụng, nếu thời tiết có nắng thì không cần bật điện cho bình chạy điện mà vẫn có nước đầu ra.<br>
Tuy vậy, cách thức này cũng có một số đặc điểm:<br>
<ul>
<li>Nếu một thời gian dài không sử dụng thì nước nóng tích trữ trong bình nước chạy điện (khoảng 30 lít tuỳ loại) sẽ bị nguội đi nên nước đầu ra sẽ bị lạnh cho đến khi nước nóng đầu vào làm nóng dần nước bình chạy điện. Trường hợp này nếu muốn có ngay nước nóng ở đầu ra thì cần khoá van đầu vào bình chạy điện, đồng thời mở van đến đầu ra (của bình chạy điện).</li>
<li>Nếu sử dụng nước nóng thường xuyên (khi có nắng liên tục) thì lượng nước trong bình chạy điện sẽ đóng vai trò điều hoà nhiệt khiến cho người dùng vặn vòi nóng là có nước ngay - thay vì phải xả hết lượng nước đã bị nguội đi kể từ máy nước nóng chảy đến vòi nóng.</li>
</ul>
Do các đặc điểm này mà người sử dụng có thể cân nhắc để lựa chọn chế độ phù hợp. Các chế độ này có thể chuyển đổi linh hoạt nhờ hai van gạt lắp tại đầu vào và ra bình nước nóng chạy điện.</div>
<h4 style="text-align: justify;">
Bảo dưỡng máy nước nóng năng lượng mặt trời</h4>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<i>Phần bảo dưỡng dưới đây chỉ áp dụng với loại máy năng lượng mặt trời kiểu ống thông thường. Đối với loại máy dạng tấm phẳng do người viết chưa sử dụng nên không rõ.</i></blockquote>
<b><i>Vệ sinh bên ngoài ống hấp thụ nhiệt</i></b> <br>
Không khí tại môi trường sạch sẽ không chứa nhiều bụi, tuy nhiên tại các khu vực thành thị, khu gần đường giao thông ... thì lớp bụi trong không khí sẽ dần dần tích tụ đọng lại phía thành trên của các ống hấp thụ năng lượng mặt trời. Lớp bụi này có thể ngày một dày lên cho đến khi chúng che lấp phần lớn ánh sáng chiếu vào ống gây giảm hiệu suất hấp thụ năng lượng. Để loại bỏ lớp bụi này thì các cơn mưa có tác dụng khá tích cực, nhưng nếu như trong một thời gian dài không có mưa, bạn nên kiểm tra để có thể vệ sinh sạch bên ngoài ống hấp thụ để tăng hiệu suất hấp thụ nhiệt. Có thể sử dụng một ống mềm (nối vào ống xả đáy bồn cấp nước lạnh chẳng hạn) để phun nước vệ sinh nhằm hạn chế tác động trực tiếp vào các ống thuỷ tinh hấp thụ nhiệt (gây rủi ro nứt vỡ ống).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Xoay ống sau chu kỳ sử dụng</b></i><br>
Sau khi lắp đặt và đưa vào sử dụng, phần lớn ánh nắng mặt trời chỉ chiếu vào phía trên của các dàn ống hấp thụ nhiệt. Theo thời gian năm này qua năm khác, mặt ống phía trên có thể bị lão hoá sớm hơn so với mặt dưới của ống. Để đảm bảo tuổi thọ đồng đều, ta nên xoay ống theo một thời gian nhất định nào đó: chẳng hạn như 1 năm, 2 năm. Góc xoay nên thực hiện 180 độ (tức xoay hoàn toàn ống phía trên xuống dưới) cho lần đầu tiên và 90 độ cho lần thứ 2, 270 độ cho lần thứ 3, sau đó chu kỳ lặp lại như ban đầu. Việc xoay ống như vậy sẽ đảm bảo tuổi thọ của ống tăng và hạn chế sự suy giảm hiệu suất theo thời gian.<br>
<br>
Nếu việc lắp đặt là sai lệch (chặt về một phía) thì việc xoay ống có thể gặp khó khăn. Trong trường hợp này nên căn chỉnh lại ống để đảm bảo các ống thuỷ tinh nằm cân nhất so với các lỗ ghép ống với bồn chứa.<br>
<br>
<i><b>Vệ sinh trong lòng ống </b>(chỉ với loại ống thường)</i><br>
Tuỳ theo chất lượng nguồn nước và sự suy giảm hiệu suất hấp thụ nhiệt (mà người dùng có thể tự nhận biết thông qua nhiệt độ nước so với mức độ nắng), có thể tháo ống hấp thụ nhiệt để kiểm tra độ lắng cặn bên trong để có cách thức vệ sinh phù hợp.<br>
Sau khi tháo lần lượt các ống, có thể dùng nước sối vào phần đáy ống để loại bỏ cặn bẩn. Đối với sự rêu nhớt của thành ống, có thể dùng giẻ lau hoặc dùng hoá chất để làm sạch.<br>
<br>
Việc vệ sinh ống nên để thợ chuyên môn (lắp đặt và bảo dưỡng ống) thực hiện bởi việc tháo các ống thuỷ tinh luôn tiềm ẩn nguy cơ gây nứt vỡ ống.<br>
<br>
<i><b>Cách nhiệt cho đường ống thông hơi</b></i> (ống thở)<br>
Do nước nóng có xu hướng truyền nhiệt lên phía trên nên phần nước trong ống thông hơi sẽ luôn nóng gây ra sự thất thoát nhiệt không mong muốn. Đường ống này ngoài sự bắt buộc dùng ống hàn nhiệt nóng (ống có vạch đỏ) thì cũng nên bảo ôn cách nhiệt cho chúng.<br>
Để bảo ôn có thể dùng các ống cao su non (dùng cách nhiệt cho các ống đồng giữa cục nóng và cục lạnh máy điều hoà hai cục) đút sẵn hoặc rạch ra bọc vào ống thông hơi.<br>
<br>
<h3>
<b>Tóm lại</b></h3>
Viết thì dài dòng vậy, nếu bạn ngại đọc thì tóm lại các ý chính như sau:<br>
<ul>
<li>Nên dùng máy nước nóng năng lượng mặt trời, nếu không vì tiết kiệm điện thì nó cũng khiến bạn cảm thấy thoải mái hơn với năng lượng xanh và góp phần bảo vệ môi trường sống!</li>
<li>Trừ một số trường hợp đặc biệt như nhà bị xung quanh che phủ, nơi có thời tiết toàn mùa đông mà không có chút nắng nào - thì thế nào cũng có thể lắp đặt được máy nước nóng năng lượng mặt trời.</li>
<li>Nếu đã lắp máy nước nóng năng lượng mặt trời thì nhất thiết là chọn loại ống dầu, loại ống thường sẽ lỗi thời sau một thời gian ngắn nữa và bạn có thể không có các ống thay thế nếu sau này lỡ vỡ hỏng.</li>
</ul>
<br></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Nguồn tham khảo</b></div>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/dung-may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi-la-bai-toan-kinh-te-2153503.html" target="_blank">Dùng máy nước nóng năng lượng mặt trời là bài toán kinh tế</a> (VnExpress).</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/336754/Mat-tien-ma-nuoc-khong-nong.html" target="_blank">Mất tiền mà nước không nóng</a> (Tuổi trẻ Online) </span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://www.tinhte.vn/threads/nen-mua-dan-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi-hang-nao-nhap-khau-hay-trong-nuoc.2201232/" target="_blank">Nên mua dàn nước nóng năng lượng mặt trời hãng nào</a> (Nhiều ý kiến trên diễn đàn Tinh tế)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://kienthuc.net.vn/san-pham-tu-van/hong-binh-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi-vi-thay-huong-295633.html" target="_blank">Hỏng bình nước nóng năng lượng mặt trời vì thay hướng</a> (Kiến thức)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" target="_blank">Năng lượng mặt trời</a> (Wikipedia); <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Solar_energy" target="_blank">Ảnh về năng lượng mặt trời</a> (Wikimedia Commons)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://beta.vnmedia.vn/VN/kinh-te/thi-truong/meo-dung-binh-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi-hieu-qua-13-2054013.html" target="_blank">Mẹo dùng bình nước nóng năng lượng mặt trời hiệu quả</a> (VnMedia)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://bonnuoc.com.vn/tim-hieu-ve-binh-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi-thai-duong-nang-ong-dau-khac-gi-so-voi-ong-thuong-/tin-81.html" target="_blank">Tìm hiểu về bình nước nóng ống dầu</a> (Sơn Hà)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://www.maynuocnongnangluongmattroi.com.vn/" target="_blank">Máy nước nóng năng lượng mặt trời Sơn Hà</a> (Websit bán sản phẩm Sơn Hà)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* <a href="http://www.daithanhgroup.vn/Products/1474/381/may-nuoc-nong-nang-luong-mat-troi.aspx" target="_blank">Máy nước nóng năng lượng mặt trời Đại Thành</a> (Tập đoàn Tân Á Đại Thành)</span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">* </span></span><span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;"><a href="http://nanggio.com/webapp/event_detail.php?event_id=42" target="_blank">Cách tính chi chí lắp đặt hệ thống máy nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời cho hộ gia đình</a> (Nắng Gió). </span></span><br>
<span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;"><span style="font-size: x-small;"><i>(Những nguồn tham khảo trên đây do tôi sử dụng trước khi lắp đặt máy nước nóng năng lượng mặt trời của mình)</i></span> </span></span><br>
<br>
<div style="text-align: right;">
<b>Trương Mạnh An</b></div>
<div style="text-align: right;">
<i>Hải Dương, 30/4/2014</i></div>
Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-63589592511435100192011-06-01T15:49:00.012+07:002011-06-02T23:29:25.380+07:00Hỏi đáp về kích điện và ắc quy<p>Sau khi viết hai bài "<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện sử dụng ắc quy</a>" và "<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">Ắc quy dùng trong kích điện"</a> trên blog cá nhân, tôi nhận được nhiều email thắc mắc và các truy vấn của người dùng tìm kiếm từ Internet.<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/06/hoi-dap-ve-kich-dien-va-ac-quy-accu.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgRvpcByyGXw1snl5DVOIRhgoJ2IJdAt8fkj6Foa8K27dwCS29_rgWF-UNB-cveiHEdLV-9WcRWpkoA40Xwcn2kotB9Q3CM-jhWNSC8yQ0xyWExR2A5kr8rB0DfYBb292t6bh9AwlPRI6R/s144/Inverter%252Baccu.jpg" align="right" border="0" height="144" width="144" /></a> Nếu dựa vào đó để bổ sung vào bài viết thì có lẽ hai bài này sẽ dài lê thê - gây tâm lý ngại cho người đọc, cách hợp lý hơn có lẽ là tạo một bài chuyên về trả lời các câu hỏi để thuận tiện hơn cho các trường hợp cụ thể của người đọc.</p> <p>Bài này sẽ được chia thành hai phần: Các thắc mắc liên quan đến kích điện và phần liên quan đến "ắc quy". Bài có thể sẽ được bổ sung thường xuyên nến như có nhiều thêm các thắc mắc hoặc các truy vấn tìm kiếm của các search engine đem đến. Mặt khác nếu người đọc có đặt câu hỏi tại phần comment thì tuỳ trường hợp mà câu trả lời có thể được cập nhật vào bài này.</p> <h3><b>CÁC CÂU HỎI VỀ KÍCH ĐIỆN (INVERTER)</b></h3> <blockquote> <p><i>Trước khi có thắc mắc về kích điện thì có lẽ bạn nên đọc bài viết chính "<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện dùng ắc quy</a>" để có thể hiểu thêm một chút về gốc của vấn đề này.</i></p></blockquote> <p><i><b>Dùng UPS làm kích điện có được không?</b> (đây là câu hỏi được thắc mắc khá nhiều)</i></p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqPQNctSQT1hVzSKRIPJ4iI6QvP9i0ofrStyLhTCjhq2UAC8kWyAAmTT0NpRNgyV1OzZuzHD50gT9eCwFSwj7J4APoTu1KoNOVYsuqmMncPIFHbKsepyJpPJvU7LtBt8cW5RW3nw2V2iGU/s800/Dung%2520UPS%2520lam%2520kich%2520dien.jpg" align="right" border="0" height="52" width="224" /></p> <p>Để trả lời câu hỏi này thì cần phải xem chiếc <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html" target="_blank">UPS</a> định dùng chức năng thay cho kích điện nó như thế nào, thuộc loại gì, tính năng nào. Tuỳ thuộc vào tính năng UPS mà người ta có thể sử dụng chúng thay cho kích điện được hay không. Tôi nghĩ rằng đa phần những người có câu hỏi này là người muốn tận dụng chiếc UPS đang có sẵn để phát điện trong những thời điểm mất điện.</p> <p>Nếu bạn chưa biết có nhiều loại UPS khác nhau, bạn có thể xem qua <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html" target="_blank">bài UPS trên blog này</a> để biết được chiếc hiện có của bạn thuộc loại gì, chất lượng của chúng như thế nào. Lưu ý rằng đa phần các UPS dùng trong máy tính, máy in và máy chủ thường được thiết kế với dạng sóng vuông hoặc mô phỏng sin (modified sine wave) bởi các dạng này phù hợp cho thiết bị điện không có tải cảm và chúng cũng cho hiệu suất cao hơn so với UPS cho ra dạng sóng sin. Chỉ có rất ít các UPS dùng cho các lĩnh vực y tế hoặc có các tải cảm (quạt, động cơ...) hay trong thiết bị có sử dụng công nghệ analog thì chúng bắt buộc phải dùng dạng sóng sin như trong điện dân dụng.</p> <p>Đa phần UPS công suất thấp (tầm 300-600VA) sử dụng 2 ắc quy 12V 4 đến 7Ah hoặc nhỏ hơn, như vậy năng lượng của chúng chỉ chứa được tối đa 24x7=168Wh. Với dung lượng như vậy nên đa số các UPS chỉ có thể phóng điện được trong vài phút (cho đến khoảng 30-30 phút đối với các loại UPS công suất lớn - nhưng với điều kiện dùng tải nhẹ).</p> <p>Đa phần các UPS loại nhỏ và giá thành thấp thường không thiết kế quá cẩn trọng để có thể nhận biết dung lượng ắc quy còn lại nên chúng được đặt sẵn cho việc phát điện trong vài phút rồi tự động tắt - cho dù dung lượng ắc quy còn lại là bao nhiêu. Thiết đặt như vậy để đảm bảo rằng ắc quy không bị sử dụng cạn kệt hoặc UPS thiếu điện để phát đủ công suất. Do có các thiết đặt này mà ngay cả việc bạn có thay thế các ắc quy bên trong bằng một bộ ắc quy ngoài có dung lượng lớn hơn nhưng kết quả là UPS vẫn chỉ làm việc với thời gian...như trước đó.</p> <p>Đối với các UPS có công suất lớn hơn (cỡ từ 1000VA trở lên) thì chúng có thể vẫn chỉ sử dụng các ắc quy 12V 7Ah nhưng được lắp ghép nhiều thêm lêm - chẳng hạn ngoài mức 24V thì tuỳ theo công suất mà chúng còn sử dụng mức điện áp 36V, 48V, 96V hoặc cao hơn. Các loại UPS này có giá thành cao và được thiết kế cao cấp hơn - trong đó có chức năng ngừng cấp điện khi dung lượng ắc quy đến một ngưỡng an toàn nào đó (chứ không phải cứ tắt sau một thời gian nhất định như loại trên nữa). Mặc dù không cứng nhắc cố định thời gian ngừng cấp điện ở khoảng thời gian vài phút, nhưng nhiều UPS công suất lớn vẫn thiết đặt khoảng thời gian này trong khoảng vài chục phút hoặc sau tổng thời gian nào đó mà hãng thiết kế cho rằng đã đến lúc cần phải ngừng để đảm bảo tuổi thọ cho ắc quy. Có những phiền phức này bởi người thiết kế luôn nghĩ rằng UPS chỉ dùng để dự phòng cho sự cố điện cho hệ thống trong thời gian ngắn.</p> <p>Việc sử dụng ắc quy ngoài có dung lượng lớn để thay thế các ắc quy bên trong của UPS dung lượng lớn là có thể thực hiện được nếu như đảm bảo được các điều kiện sau:</p> <p>- UPS không tự cắt điện sau vài phút hoặc vài chục phút - hoặc có thể can thiệp vào UPS để chức năng này bị vô hiệu hoá. (Một số bạn có ý kiến về việc sử dụng biện pháp bấm nút cơ học bằng rơ le - tuy nhiên cách này không triệt để bởi gây ra gián đoạn trong quá trình phát điện - việc cấp điện chập chờn như vậy có thể gây hại cho các thiết bị sử dụng).</p> <p>- Bộ phận nạp điện của UPS không bị hư hỏng (dẫn đến hư hỏng liên quan các phần mạch khác hoặc sai chức năng hoạt động) khi nạp điện với hệ thống ắc quy gắn ngoài (đa phần do bộ nạp bên trong được thiết kế với dòng nạp nhỏ để phù hợp với các ắc quy dung lượng nhỏ của chúng). Cũng có thể khắc phục hiện tượng nạp quá mức bằng cách sử dụng các bộ nạp ngoài và ngắt ắc quy khỏi UPS khi đang nạp bằng bộ nạp ngoài. Không bao giờ sử dụng đồng thời hai bộ nạp cùng một thời điểm bởi các cơ chế hoạt động của các bộ nạp sẽ bị ảnh hưởng lẫn nhau.</p> <p>Sử dụng UPS thường có một điều điều khó chịu là chúng liên tục phát tiếng kêu nhắc nhở về chế độ làm việc dự phòng.</p> <p><i><b>Kích điện nào tốt nhất hiện nay?</b></i></p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEib_oa_bMZdzSEjGqS_blPJ_08ThyphenhyphenPSsNqcKLdDhYcNsA9jMTr7AgEVOJkg2Be-RRzGPxh0BQSGCaImKiW49FzdRfR0CJwPWJP1_Pht8HDS2zxUKLGQi0uQ_Cb4cjatKzl8wz9QoiSZrPoV/s288/Ben%2520trong%2520kich%2520dien%2520AST%25201400VA.jpg" align="right" border="0" height="245" width="288" />Tôi nhận thấy có khá nhiều truy vấn về câu hỏi này, tôi cũng đoán rằng câu hỏi này đang khuyết mất một phần bởi có lẽ nhận được câu trả lời thì nhiều người sẽ chùn bước vì giá thành cho yêu cầu "tốt nhất" đó là khó chấp nhận được với người hòi :)</p> <p>Tuy rằng chưa được thử với nhiều loại kích điện, nhưng theo ý kiến chủ quan của tôi sau khi "soi" ruột (hình ảnh bên phải) của một số loại kích điện qua hình ảnh thì có lẽ rằng các kích điện của AST hiện nay là tốt nhất. Tiêu chí đánh giá chất lượng ở đây bao gồm: Chất lượng linh kiện, hiệu suất hoạt động, chế độ bảo vệ và sự thuận tiện khi sử dụng.</p> <p>Các kích điện của AST thì có nhiều loại với các mức công suất khác nhau, được tích hợp bộ nạp điện cho ắc quy hoặc không....nhưng với người sử dụng thông thường thì nên chọn loại có phần giá để ắc quy (được AST gọi là "<a href="http://www.ast-vn.com/vie/san_pham_chinh.aspx?gid=2" target="_blank">Máy phát điện dự phòng</a>") như một bộ tích hợp hoàn chỉnh.</p> <p>Giá thành của bộ kích điện AST cũng khá cao so với các loại kích điện khác, tại thời điểm tháng 3-4/2011 thì giá một bộ công suất 1400VA vào khoảng 5-6 triệu, loại 850VA vào khoảng 3-4 triệu (có thể tải <a href="http://cid-c78e65c6b6e1eb37.office.live.com/self.aspx/.Public/Bao%20gia%20sp%20AST%20%5E5Kich%20dien%5E6%20T3-2011.pdf" target="_blank">báo giá dạng PDF tại đây</a>).</p> <blockquote> <p><i>Nếu bạn có thắc mắc về loại "tốt thứ nhì" thì có lẽ tôi không chỉ ra được - bởi có quá nhiều loại sàn sàn nhau như vậy.</i></p></blockquote> <p><i><b>Hỏi về sử dụng tải trong kích điện</b></i></p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6RuJRBagn-iWjayK1e0YH8ERBdR2GPbgNjyCTFyoySVO-v3lCeA8cqssoTanfY1MFGE57CDqH2uKG5zX5ATZ8zBEaA_FwnZEra12sG48VSy9AGD6MLJ1BeDbX99TRZOS48HkgkbfcdbcJ/s800/Neu%20tai%20thap%20co%20chay%20kich%20dien%20khong.jpg" align="right" border="0" height="343" width="254" />Có một câu hỏi khác lạ là "Nếu (dùng) tải thấp có làm cháy kích điện không"?! Đây là câu hỏi quá dễ trả lời nhưng từ câu hỏi này mà tôi thấy có nhiều vấn đề về tải trong kích điện mà đôi khi cũng cần biết về chúng để lựa chọn công suất kích điện cho phù hợp.</p> <p>Thông thường trong kích điện sẽ có một phần mạch điện dùng để điều chỉnh công suất theo mức tải tiêu thụ nhằm điều tiết điện áp đầu ra đảm bảo cố định ở mức điện địa phương sử dụng (lưu ý một số loại kích điện quá đơn giản hoặc công suất thấp thì không có phần này, một số loại có núm điều chỉnh điện áp đầu ra cũng không tự động điều tiết công suất sử dụng). Khi bật kích điện thì cho dù có dùng điện hay không thì vẫn phải tiêu tốn một dòng điện từ ắc quy, tuỳ từng loại kích điện sử dụng nguyên lý nào (biến đổi bằng tần số cao hay tần số 50Hz) mà dòng điện này là lớn hay nhỏ. Đối với kích điện từ (sử dụng tần số 50Hz) thì do cuộn sơ cấp có tiết diện lớn và số vòng nhỏ (để có thể cho mức điện áp cỡ 10 đến 11V sang cuộn thứ cấp có mức 220V) nên phải cấp một dòng điện cỡ vài Ampe cho chúng để có thể có thể xuất ra được mức điện áp 220V ở đầu ra. Nếu dòng điện này quá nhỏ thì tuỳ theo chất lượng sắt từ chế tạo biến áp mà chúng không đủ tạo ra từ trường để làm xuất hiện điện áp ở hai đầu cuộn thứ cấp, do đó không có gì phản hồi cho đến khi chúng đủ lớn (qua đây cũng thấy loại kích điện nào có chất lượng biến áp tốt thì dòng điện tiêu hao sẽ nhỏ).</p> <p>Vậy đến đây bạn sẽ thấy rằng dùng tải nhỏ sẽ không gây cháy cho kích điện (tất nhiên là ta coi là chúng hoạt động đúng, nếu như giao động bị ngừng lại để kích cấp dòng điện một chiều qua các vòng dây đó thì chỉ một thời gian ngắn là chúng sẽ bị cháy), nhưng chắc chắn rằng nếu sử dụng với các tải công suất vượt quá công suất của kích điện (hoặc có dòng khởi động quá lớn) thì kích điện rất dễ dàng bị hư hỏng đấy.</p> <p>Đến đây thì tôi muốn nói đến hiệu suất của các loại kích điện sử dụng nguyên lý biến đổi điện ở tần số thấp (50/60Hz). Ta có công thức tính hiệu suất như sau:</p> <p align="center"><i>Hiệu suất(%) = (Công suất tiêu thụ của tải x 100 ) : (Công suất tiêu thụ từ ắc quy)</i></p> <p>Từ công thức này, ta tách công suất tiêu thụ của ắc quy ra hai thành phần: Công suất tiêu thụ vô ích (biến thành nhiệt, từ trường ra bên ngoài) ở trạng thái không tải và Công suất tiêu thụ vô ích khi có tải. Lúc này công thức trên trở thành</p> <p align="center"><i>Hiệu suất (%) = (Công suất tiêu thụ của tải x 100) : (Công suất tiêu thụ của tải + Công suất tiêu thụ vô ích khi không tải + Công suất tiêu thụ vô ích khi có tải).</i></p> <p>Trong công thức trên, dễ nhận thấy tham số 'Công suất tiêu thụ vô ích khi không tải' là cố định, nếu như tăng công suất tiêu thụ của tải thì hiệu suất càng cao lên, tuy nhiên sự tăng này không tuyến tính bởi đến một mức nào đó đến gần ngưỡng chịu đựng của các linh kiện bán dẫn thì chúng sẽ toả nhiều nhiệt và làm cho tham số công suất tiêu thụ vo ích khi có tải sẽ tăng cao đột biến. Thông thường mức ngưỡng này gần với mức công suất lớn nhất mà chúng vẫn chịu được trong thời gian dài của kích điện (lưu ý rằng đây không phải thông số công suất đỉnh - bởi công suất đỉnh có thể gấp 1,5 hoặc 2 hoặc hơn nữa lần tham số này - nhưng chỉ chịu được trong thời gian rất ngắn).</p> <p>Qua đây ta thấy rằng bình thường nếu sử dụng công suất ở một dải nào đó thì nên chọn kích điện có công suất gần gần với nó ở mức phù hợp để đạt được hiệu suất lớn nhất. Với nhu cầu sử dụng một cách tiết kiệm thông thường ở vào tầm 300-500W thì nên chọn loại kích điện có công suất 800-1000VA có chất lượng tốt sẽ phù hợp hơn loại kích điện có công suất trên 1000VA. Việc lựa chọn các kích điện có công suất lớn hơn tuy có thể bền hơn, có thể chịu được dòng khởi động của các động cơ (tủ lạnh, máy bơm công suất nhỏ, cửa cuốn...) nhưng sẽ gây lãng phí. Lưu ý rằng chỉ thực hiện lựa chọn trên nếu như kích điện có chất lượng tốt và công suất công bố là chính xác, một số loại kích chất lượng kém, nguồn gốc không rõ ràng hoặc công bố công suất vống lên thì vẫn phải lựa chọn loại có công suất lớn để dự phòng cho chúng.</p> <p>Đối với các kích điện có nguyên lý hoạt động theo kiểu biến đổi tần số cao (thường gọi là kích điện tử) thì hiệu suất của kích không biến thiên như công suất trên, chúng thường đều đều ở nhiều mức công suất sử dụng khác nhau bởi dòng tiêu hao ban đầu (khi không tải) là không lớn.</p> <p><i><b>Kích điện dùng ắc quy 12V tốt hơn hay 24V tốt hơn?</b></i></p> <p>Đối với các kích điện loại "điện từ" (sử dụng biến áp tần số 50Hz) thì tuỳ theo từng loại công suất mà chúng sẽ sử dụng các mức ắc quy bao nhiêu: Với tầm công suất dưới 1000VA thông thường dùng mức điện áp 12V còn trên mức công suất này (thường là trên 1400VA) sẽ sử dụng mức điện áp 24V. Đối với các kích điện loại "điện tử" (sử dụng biến áp xung với tần số cao) thì tuỳ theo công suất nhưng ở mức dưới 3000VA người ta vẫn có thể sử dụng mức điện áp 12V (bởi có thể ghép nhiều bộ biến áp xung hoạt động song song và độc lập nhau, giới hạn ở đây chỉ là hạn chế về mặt dòng điện dây dẫn đến kích điện mà thôi).</p> <p>Nếu như ở cùng một mức công suất (ví dụ 850VA) thì sử dụng ắc quy điện áp 24V sẽ cho hiệu suất cao hơn so với mức điện áp 12V bởi dòng điện tiêu thụ tại ắc quy sẽ giảm đi một nửa mà mức công suất tiêu thụ vẫn như nhau (do điện áp tăng gấp đôi nên tích số giữa điện áp và dòng điện không đổi), do vậy hao phí biến thành nhiệt của các thiết bị bán dẫn sẽ giảm đi, dẫn đến hiệu suất tăng lên. Cũng theo điều này mà các kích điện có công suất lớn hơn nếu sử dụng mức điện áp càng cao thì hiệu suất đạt được càng lớn (ví dụ một số UPS sử dụng mức điện áp đến 96V và còn cao hơn nữa để đạt mức hiệu suất trên 90%), lý tưởng nhất là sử dụng mức điện áp ắc quy cao hơn mức đỉnh của sóng sin để chỉ cần điều tiết biên độ điện áp đầu ra (còn phần nạp thì luôn luôn phải sử dụng biến áp cách ly và một mạch điện từ để điều tiết chế độ nạp.</p> <p>Thế nhưng việc sử dụng các mức điện áp cao lại gây nhiều phiền toái cho người sử dụng nếu là hệ thống ắc quy ngoài: Phải sử dụng nhiều ắc quy nên đầu tư ban đầu là lớn (và không thuận tiện để tăng dung lượng bởi phải mua nhiều bộ trong cùng một thời điểm); Phải dùng các ắc quy cùng dung lượng, cùng loại và cùng tuổi đời; Phải có mức điện áp không vượt qua giới hạn chịu đựng của con người để hạn chế rủi ro do điện giật....Nếu như sử dụng các ắc quy có thông số khác nhau thì việc phóng và nạp điện cho hệ ắc quy nối tiếp này trở thành thiếu với ắc quy này và thừa với ắc quy kia - dẫn đến cả hai đều nhanh hỏng (bạn hình dung đơn giản thế này: Người trẻ kéo tay người già và người già kéo một vật nặng, nếu vật quá nặng thì người già buông tay, dẫn đến không kéo được; khi ăn thì đều bắt họ ăn như nhau: hoặc quá đói cho người trẻ hoặc quá no cho người già - dẫn đến cả hai đều mệt ^^).</p> <p><span style="color:#008080;"><i>(Có thể còn được cập nhật....)</i></span></p> <h3><b>CÁC CÂU HỎI VỀ ẮC QUY (ACCU)</b></h3> <blockquote> <p><i>Bạn nên đọc bài "<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">Ắc quy dùng trong kích điện</a>" (nếu chưa đọc) để hiểu thêm về vấn đề này trước khi đọc tiếp phần trả lời thắc mắc dưới đây</i></p></blockquote> <p><i><b>Dùng ắc quy có nguy hiểm gì không? Ắc quy bị nổ trong trường hợp nào?</b></i></p> <p>Dùng ắc quy trong kích điện hoặc dùng ắc quy cho các mục đích khác cũng có mối nguy hiểm của nó như cảnh báo thường ghi trên nhãn ắc quy, đó là: Có thể bị nổ, có thể gây ra ảnh hưởng bởi nước axít bắn ra.</p> <p>Ắc quy bị nổ (và kéo theo là làm bắn axít ra) trong các trường hợp sau đây:</p> <p>- Vô ý làm chập điện ắc quy: Thường là dây âm chạm vào dây dương hoặc ngược lại. Khi này ắc quy phóng một dòng rất lớn, gây phát tia lửa điện, gây nóng bình một cách nhanh chóng và có thể phát nổ.</p> <p>- Gây phát ra tia lửa khi đang nạp ắc quy: Khi nạp ắc quy mà đặc biệt là nạp với một dòng điện lớn thì ắc quy sẽ sinh ra hai loại khí dễ cháy nổ là Hyđrô và Oxy. Bình thường với các ắc quy kín khí thì hai loại khí này sẽ kết hợp lại với nhau và tạo thành nước mà ít thoát ra ngoài, nhưng trong các ắc quy kiểu hở thì hai khí này bay vào không khí tại vị trí đặt ắc quy. Với một lưu lượng lớn hỗn hợp hai khí này thì khi có tác nhân là tia lửa (do hút thuốc lá, do đóng cắt các công tắc điện, cắm dây hoặc rút dây điện tại các phích gần đó, cặp hoặc ngắt cặp các mỏ kẹp cá sấu cho sạc....) thì có khả năng dẫn đến cháy nổ.</p> <p>- Do quá nạp trong thời gian dài: Trong mọi chế độ nạp (giám sát bằng thiết bị nạp tự động hoặc chế độ nạp thủ công) thì cần phải giữ nhiệt độ ắc quy dưới mức 50 độ C. Việc nạp quá dòng, quá áp sẽ dẫn đến ắc quy bị nóng quá nhiệt độ này dẫn đến tuổi thọ ắc quy giảm nhanh và đặc biệt ắc quy có thể phát nổ nếu nhiệt độ quá cao.</p> <p><i><b>Hiện tượng quá nạp xảy ra trong trường hợp nào?</b></i></p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5WFhf1mlawierpu1qyoB8MGTlSXqZI4c4bA3yWK1qMVgGI0H4q0WiMJ32Zui5JNX0nUqWHkyRVnxa8Bro_fP4GZurtE3WWUSNOwpXAth1Sus6VSwmAvGGkQGk2bnLXORPmmL2ApO03smj/s800/Accu%2520kho%2520-%2520cach%2520phan%2520biet.jpg" align="right" border="0" height="430" width="242" />Mọi hành động nạp điện vượt qua thông số cho phép với ắc quy đều có thể được gọi là quá nạp, do vậy hiện tượng quá nạp có thể xảy ra ngay khi ắc quy chưa đầy điện. Về điện áp và mức dòng điện nạp bạn có thể xem tại bài "Ắc quy dùng trong kích điện", ở đây xin nêu một vài lý do dẫn đến hiện tượng quá nạp.</p> <p>- Quá nạp do không kiểm soát được hoặc không biết kiểm soát quá trình nạp - đây là lý do diễn ra nhiều nhất bởi đa phần người sử dụng là người bình thường, họ giao phó việc lắp đặt hệ thống kích điện cho nhân viên bán hàng (hoặc người quen có hiểu biết) rồi thực hiện như chỉ dẫn. Đối với các bộ kích điện có chế độ nạp tự động và thực hiện tốt thì không có vấn đề gì xảy ra, tuy nhiên đối với các bộ kích điện có chế độ nạp thủ công thì việc thực hiện không đúng chỉ dẫn (hoặc tính toán sai thời gian nạp do quá trình tiêu thụ điện ắc quy trước đó không hết hoàn toàn) thì rất dễ gây ra quá nạp.</p> <p>- Sử dụng ắc quy dung lượng quá nhỏ nên không phù hợp với khả năng nạp của bộ kích điện: Mỗi kích điện có khả năng xuất một dòng nạp nào đó (ví dụ 5A, 10A, 15A...) khi ở trạng thái ắc quy cạn kiện, thông thường thì sử dụng các dòng nạp này đối với các ắc quy (hoặc hệ thống song song nhiều ắc quy) có dung lượng tổng lớn hơn 200Ah thì đều được, nhưng đối với các ắc quy có dung lượng quá nhỏ thì cũng gây quá nạp. Ví dụ một bộ kích điện có dòng nạp lớn nhất 12A, khi sử dụng một ắc quy axit kiểu hở có dung lượng 50Ah đến 75Ah thì sẽ gây ra hiện tượng quá nạp. Như vậy việc sử dụng các ắc quy dung lượng lớn hoặc đấu song song nhiều ắc quy sẽ hạn chế được phần nào hiện tượng này.</p> <p>- Rủi ro do chất lượng của kích điện hoặc các yếu tố khách quan: Các bộ kích điện hiện nay thường được quảng cáo rằng có chế độ nạp 3 giai đoạn - kéo dài tuổi thọ ắc quy - tuy vậy thì chế độ nạp này vẫn ẩn chứa những rủi ro nhất định (thực tế đã xảy ra như phản ảnh tại diễn đàn W về loại sản phẩm H). Thử phân tích sự rủi ro đối với kích điện H sẽ thấy: Biến áp dùng để biến đổi 12 lên 220V (xem sơ đồ ở bài về Kích điện) lúc này làm nhiệm vụ biến đổi điện từ mức 220V xuống tầm 14,5-15V để nạp điện, việc điều tiết chế độ nạp (3 giai đoạn) qua <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thyristor" target="_blank">Thyristor</a> được điều khiển bởi mạch điện. Bởi một lý do nào đó (nhận biết sai mức điện áp ắc quy, mạch điện bị hư hỏng dẫn đến làm việc sai, chất lượng linh kiện xuống cấp, bụi và độ ẩm làm dẫn tắt trên mạch in, rơi nước vào máy, côn trùng thâm nhập...có nhiều lý do khác nhau) mà sự điều khiển không đúng dẫn đến quá trình nạp diễn ra sai, nạp quá áp, nạp đầy không ngắt mà vẫn nạp tiếp, nạp đầy mà vẫn đặt điện áp ra ở mức 15V....đây là các lý do dẫn đến hiện tượng bình ắc quy bị nóng và bốc mùi khi nạp. Vậy cũng không nên tin tưởng hoàn toàn vào chế độ nạp của các kích điện để giao phó hoàn toàn cho nó mà không chú ý kiểm tra đến chúng - bởi ngoài lý do lỗi sản phẩm thì còn nhiều lý do khách quan khác nữa để dẫn đến cháy nổ ắc quy. (Mà để giải quyết triệt để trường hợp này có lẽ nên nạp thủ công bằng bộ nạp điều chỉnh được LiOA như đã trình bày trong bài Ắc quy). </p> <p>Nêu ra những rủi ro do kích điện hoặc các nguyên nhân khách quan không phải là việc phóng đại quá mức các nguy cơ rủi ro, mà nhằm giúp người dùng lường hết các khả năng có thể xảy ra để đề phòng hoặc hạn chế thấp nhất những sự việc không mong muốn.</p> <p><i><b>Cách phân biệt ắc quy khô? ắc quy hư hỏng?</b></i></p> <p>Như trong bài ắc quy đã nói: Nhiều người hiểu nhầm về ắc quy khô. Ắc quy khô một cách thực sự thì chúng không dùng điện môi H2SO4 bằng dung dịch nước - mà dùng dạng keo sệt. Loại ắc quy này có thể đặt nghiêng một góc quá 45 độ vẫn có thể hoạt động tốt và không thấy có dung dịch trào ra ngoài (trái với ắc quy thông thường và ắc quy kín khí - chỉ cần nghiêng quá 45 độ về các phía thì thấy trào dung dịch axít ra). Người mua có thể đề nghị cách thử này với người bán nếu họ cam đoan rằng đây là ắc quy khô một cách thực sự.<img src="https://lh5.googleusercontent.com/-gE44WWY65YY/TeSqEV3Lv1I/AAAAAAAAAnk/rFey9Mnf4jM/s288/Thie%2520bi%2520kiem%2520tra%2520accu.jpg" align="right" border="0" height="212" width="288" /></p> <p>Đối với ắc quy kín khí thì cách phân biệt đơn giản nhất là chúng thường có một cảm biến (có người gọi là mắt thần) màu xanh hoặc nền xanh nhân đỏ và phần hướng dẫn xem trạng thái ắc quy thông qua các cảm biến đó được in trên nhãn của ắc quy. Ắc quy kín khí còn một đặc điểm cơ bản nữa là chúng không có các nút, núm để thoát khí của các ngăn trong bình.</p> <p>Cách thử nghiệm ắc quy xem có bị hư hỏng hay không là quan sát bằng mắt và sử dụng dụng cụ kiểm tra ắc quy chuyên dùng (thường sẽ có ở cửa hàng bán ắc quy). </p> <p>+ Khi quan sát bằng mắt: Xem tem, nhãn (có sắc nét không, có dấu hiệu mới bị dán lại hay không), xem các vết xước trên các cọc điện cực (nếu ắc quy mới thì có thể có phần nhựa chụp bảo vệ và còn dính liền với ắc quy, hoặc nếu không có thì xem phần cọc điện cực có nhiều dấu vết xước, vết cặp bằng kẹp răng cá sấu...). Quan sát bình có kích thường đồng đều và không bị phồng tại bất kỳ vị trí nào cả....</p> <p>+ Sử dụng dụng cụ chuyên dùng: Tại các cửa hàng ắc quy thường có một thiết bị kiểm tra ắc quy theo cách đơn giản, thiết bị này có dạng một tay cầm đồng hồ giống hình khẩu súng và một dây dẫn nối với đầu nhọn để áp vào các cọc điện của ắc quy. Khi ấn hai đầu thiết bị này với ắc quy thì tuỳ theo mức điện áp hiển thị trên đồng hồ mà người ta xác định được ắc quy còn tốt hay đã hỏng. Nguyên lý của thiết bị này là cho một dòng điện cỡ vài chục A đi qua và đo sự sụt giảm điện áp của ắc quy, nếu như điện áp hiển thị trên đồng hồ vào khoảng trên 10V thì ắc quy chưa bị hỏng (các tham số về dòng và áp cụ thể còn tuỳ thuộc vào dung lượng của ắc quy).</p> <p>+ Sử dụng cách đơn giản hơn: Sử dụng tại nhà - chỉ để kiểm tra sự giảm dung lượng bình sau thời gian hoạt động: Sau khi nạp đầy, phóng điện bằng một bóng đèn sợi đốt 12V công suất vài chục W rồi căn cứ vào dòng điện tiêu thụ (lấy công suất chia cho điện áp) và thời gian phóng điện mà xác định dung lượng còn lại của ắc quy.</p> <p><i><b>Ắc quy khô hay ắc quy nước bền hơn?</b></i></p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/06/hoi-dap-ve-kich-dien-va-ac-quy-accu.html" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoTVEPs2qY9C4hjUQZxXl8Ak3Dg1GNUmt1yNvHLxMiWIl85E8RvTQkAVQVANhYHH2Y9OJTDYxSYkCVWVs1xehQR6kCCIk2gD1g9HoA6x4pb5KhZA0EdrxOr6dGIoFzrA76ay9fyqqytL5Z/s800/Accu%2520nuoc%2520va%2520accu%2520kho%2520ben%2520hon.jpg" align="right" border="0" height="147" width="322" /></a></p> <p>Với các loại ắc quy sử dụng axit H2SO4 thì thứ tự độ bền một cách tương đối của chúng như sau</p> <p>Ắc quy khô sử dụng GEL >>bền hơn>> Ắc quy kín khí >>bền hơn>> Ắc quy hở thông thường.</p> <p>Phép so sánh trên chỉ phù hợp khi tất cả các loại ắc quy này được nạp và sử dụng đúng cách.</p> <p>Tuy nhiên theo tôi thì không nên dùng loại ắc quy hở thông thường cho kích điện bởi các lý do sau:</p> <p>- Sau một chu kỳ sử dụng phát điện, điện áp ắc quy giảm xuống mức thấp và khi nạp điện trở lại thì thường dòng nạp này lớn (thông thường các kích điện được tích hợp bộ nạp có thể nạp với dòng 10 đến 20A), khi nạp với dòng điện này với các ắc quy cỡ 100Ah trở xuống thì có thể gây cháy nổ - đặc biệt nếu quên mở các nắp của các ngăn ắc quy (mà việc mở nắp này thường dễ bị quên hoặc không được biết đến đối với người sử dụng thông thường).</p> <p>- Ắc quy axít kiểu hở khi nạp thường phát sinh khí dễ cháy và một số loại khí có chứa lưu huỳnh - gây khó chịu và độc hại với người sử dụng.</p> <p><i><b>Khi dùng kích điện: Ắc quy viễn thông tốt hơn ắc quy khởi động?</b></i></p> <p>Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm và đã được nhiều người tư vấn rằng ắc quy viễn thông tốt hơn ắc quy khởi động hoặc là không nên dùng ắc quy khởi động cho kích điện...Tư vấn này tuy không sai nhưng có phần mập mờ để hướng người mua đến loại hàng hoá có lãi cao hơn hoặc cùng được đẩy giá lên cao hơn so với việc sử dụng một loại khác gần tương đương. </p> <p>Để hiểu chi tiết hơn về vấn đề vấn đề ắc quy viễn thông và ắc quy khởi động thì tôi có vài ý sau:</p> <p>- Đặt câu hỏi: Ắc quy viễn thông là gì, nó có gì khác biệt với thông thường? Tôi có xem ảnh các ắc quy được cho là "ắc quy viễn thông" thì chúng không ghi trên nhãn của chúng là "viễn thông", "dành cho viễn thông" hoặc cái gì đó tương tự như vậy. Vậy thì ắc quy viễn thông không phải là một loại ắc quy riêng biệt để có thể phân loại chúng với ắc quy kín khí, ắc quy kiềm, ắc quy khô... (ví dụ đơn giản nhất là hãng sản xuất ắc quy Tia Sáng cũng không phân biệt như vậy trong <a href="http://www.tiasangbattery.com/default.asp?tab=content&lang=vn&zone=107&id=179&path=Catalog%20s%E1%BA%A3n%20ph%E1%BA%A9m&order=3" target="_blank">các sản phẩm của mình</a>).</p> <p><img src="https://lh5.googleusercontent.com/-FAFI8VukQZw/TebdBV7VOuI/AAAAAAAAAoc/0YoJJSt1e5M/s288/Email_hoi_accu_kichdien.jpg" align="right" border="0" height="285" width="288" />Vậy thì không có "ắc quy viễn thông" như cách nói mật mờ, tuy vậy lại có các loại ắc quy thường dùng trong viễn thông và ắc quy thường dùng cho khởi động động cơ. Tiêu chí yêu cầu của hai loại ắc quy này do chế độ làm việc của chúng nên chúng cũng khác nhau:</p> <ul><li>Ắc quy dùng cho khởi động thì yêu cầu phải có khả năng phát ra một dòng khởi động lớn (cỡ vài trăm Ampe) trong thời gian ngắn (vài giây) rồi lại có thể lặp lại được việc phóng dòng lớn sau vài giây nghỉ, ắc quy làm việc trong điều kiện nhiệt độ ngoài trời (hoặc lớn hơn), ắc quy phải chịu được các rung động nhất định...Ắc quy dùng trong mục đích khởi động thường là loại ắc quy axit kiểu hở (có thể bổ sung được nước cất, đa phần các hãng sản xuất xe hơi đều dùng loại ắc quy này cho mục đích khởi động) và trong một số trường hợp người ta còn dùng ắc quy kín khí. </li><li>Ắc quy dùng cho viễn thông thì không cần phải có yêu cầu như trên, nhưng yêu cầu cần thiết cho chúng là có khả năng phát dòng điện (vài chục Ampe) trong thời gian dài, dòng điện tự phóng thấp, không cần bảo dưỡng, không gây phát sinh các loại khí ăn mòn hoặc dung dịch ra môi trường xung quanh....Điều kiện làm việc của ắc quy dùng trong viễn thông không cần khắc nghiệt như loại ắc quy khởi động nêu trên bởi chúng thường đặt trong nhà (thậm chí trong phòng điều hoà) và được đặt cố định tại một vị trí nhất định. Mọi ắc quy dùng trong các UPS (các loại công suất), các thiết bị lưu điện dự phòng khác đều yêu cầu tính chất như trên và chúng thường thuộc loại ắc quy kín khí hoặc ắc quy khô (dùng gel). </li></ul> <p>Vậy ắc quy dùng trong viễn thông thực chất thuộc loại ắc quy gì? Chắc chắn chúng không phải là ắc quy axít kiểu hở bởi không phù hợp với tiêu chí yêu cầu, vậy chúng chỉ có thể thuộc loại ắc quy kín khí hoặc ắc quy khô (dùng dạng gel thay cho nước để chứa axít).</p> <p>Quay lại với câu hỏi chính: Khi dùng kích điện thì ắc quy dùng trong viễn thông tốt hơn ắc quy khởi động? Đúng là như vậy, chúng chắc chắn dùng tốt hơn đối với các ắc quy axít kiểu hở - nhưng đối với các ắc quy hiện thường được dùng cho mục đích khởi động nhưng có cấu tạo kiểu kín khí thì điều này chưa chắc chắn bởi ắc quy dùng trong viễn thông phần lớn vẫn là ắc quy kín khí (phần còn lại là ắc quy khô thực sự, nhưng loại này đắt hơn nhiều), một mặt khác thì sử dụng ắc quy kín khí trong cùng điều kiện dòng phóng thấp, trong môi trường làm việc trong nhà thì tuổi thọ của chúng cũng được tăng lên nhiều so với điều kiện làm việc dưới các nắp capô của xe hơi.</p> <p>Tóm lại là điều kiện kinh tế cho phép thì nên dùng ắc quy dùng cho viễn thông, nếu muốn tiết kiệm thì có thể dùng các loại ắc quy kín thí thông thường - không nên sử dụng các ắc quy axít kiểu hở cho kích điện bởi chúng tiềm tàng nhiều khả năng gây nguy hiểm.</p> <p><i><b>Ắc quy 100Ah phát được công suất bao nhiêu?</b></i></p> <p>Có một vài người thắc mắc câu hỏi trên và với các thông số tương tự vậy (chẳng hạn ắc quy 150Ah phát được công suất bao nhiêu...). Để trả lời câu hỏi này thì trước hết phải biết được rằng chiếc ắc quy 100Ah đó (hay 150Ah đó) là đang dùng cho bộ kích điện có công suất là bao nhiêu. Lý do đơn giản là hệ thống kích điện - ắc quy không thể phát được công suất vượt mức giới hạn của nó.</p> <p>Bây giờ giả sử rằng kích điện có công suất đủ lớn theo yêu cầu (chẳng hạn như là 3000VA và chỉ sử dụng 1 ắc quy 12V thôi) thì với dung lượng 100Ah sẽ phát được công suất bao nhiêu? Câu trả lời là: Ắc quy với dung lượng này nếu được nạp đủ điện và có chất lượng còn tốt thì hoàn toàn có thể phát được công suất bằng công suất của kích điện - có nghĩa là chúng hoàn toàn có thể phát được ra một dòng điện cỡ 250 A để phục vụ cho công suất trên của kích điện (ắc quy kín khí Thunder do GS nhập về hoặc Atlas với dung lượng 100Ah có thể phát dòng tức thời đến 500A). Tuy nhiên nếu phát bằng dòng điện lớn như vậy thì dung lượng tích điện của ắc quy sẽ giảm đi rất nhiều (thấp hơn nhiều so với con số 100Ah của nó), một mặt khác phát điện một dòng lớn trong thời gian dài sẽ làm nóng bình, gây nổ bình hoặc làm hư hỏng ắc quy.</p> <p>Vậy một ắc quy thì nên phát với dòng điện bằng bao nhiêu là hợp lý? Người ta khuyên rằng chỉ nên chấp nhận phát với dòng điện bằng dung lượng ắc quy trong thời gian ngắn (phục vụ việc khởi động các động cơ hoặc trong thời điểm quá độ khi bật các thiết bị sử dụng điện); Nên phát với dòng dưới 1/3 dung lượng bình trong thời gian dài hơn (như vậy với ắc quy 100Ah thì nên phát dưới 33A). Cá nhân tôi cho rằng chỉ nên phát với dòng điện bằng dòng điện nạp cho phép - tức là ắc quy kín khí thì phát với dòng bằng 1/4 dung lượng bình (25A cho bình 100Ah) và với ắc quy axít kiểu hở thì phát dòng bằng 1/10 dung lượng bình - tức 10A cho bình 100Ah. Mặc dù chưa thấy các tài liệu nào nói về điều này là hợp lý, nhưng tôi suy luận từ việc nạp điện với mức dòng này là được phép thì việc phát điện với mức dòng đó (quá trình phát là ngược lại với quá trình nạp) là an toàn là phù hợp.</p> <p>Như vậy bạn có thể chọn mức công suất phát với dòng bằng 1/3 dung lượng bình (tức công suất 12V x 33A = xấp xỉ 400VA với một bình 100Ah) hoặc tốt hơn là với dòng điện bằng 1/4 hoặc 1/10 dung lượng bình để ắc quy đạt được tuổi thọ cao nhất. Trong trường hợp muốn phát các công suất cao hơn mức này thì nên mắc song song với chúng thêm các ắc quy nữa cùng dung lượng.</p> <p><span style="color:#008080;"><i>(Có thể còn được cập nhật....)</i></span></p> <p align="right"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/">Trương Mạnh An</a> (6/2011)</p> <p align="left"><i><b>Xem thêm: <a href="http://tman75hd.blogspot.com/search/label/K%C3%ADch%20%C4%91i%E1%BB%87n" target="_blank">Các bài viết liên quan đến kích điện và ắc quy</a></b></i></p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-2223550655159827032011-05-19T15:43:00.004+07:002011-05-19T17:25:12.913+07:00Các thế hệ ổn áp LiOA<p>Từ thời dùng ổn áp cho gia đình đến nay thì nhà tôi đã dùng qua 3 chiếc LiOA mà mỗi chiếc trong số chúng là một thế hệ.<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/cac-he-on-ap-lioa.html" target="_blank"><img src="https://lh4.googleusercontent.com/_GlVBT3KqMts/TdOCmdC7_1I/AAAAAAAAAk0/fTrEKnPs8MI/s144/DSCF0171.JPG" align="right" border="0" height="144" width="142" /></a> Tôi đoán rằng hiện nay ở Việt Nam cũng có nhiều người dùng ổn áp của hãng này nên có lẽ muốn viết một chút về chúng để thấy các ưu nhược điểm của từng thế hệ.</p> <p><i><b>Thế hệ thứ nhất</b></i> (tạm thời gọi thế) mà tôi sử dụng là một chiếc ổn áp 3kVA vào thời điểm khoảng những năm 199x nào đó. Ổn áp thế hệ này có cấu tạo gồm lõi hình xuyến và các vòng dây quấn trên nó, có một chổi than tiếp xúc với các vòng dây để thay đổi vị trí tiếp xúc từ đó thay đổi cuộn sơ cấp của biến áp tự ngẫu.</p> <p>Chế độ hoạt động của thế hệ ổn áp LiOA này khá đơn giản: Khi cấp điện thì nhờ một mạch điện so sánh mức điện áp mà chổi than được điều khiển bởi một mô tơ bước sẽ quay đến vị trí điện áp đầu vào phù hợp để cho mức điện áp ra tại mức 220V.</p> <p>Nhược điểm của thế hệ này là khi mất điện thì chổi than đứng nguyên - không quay về phía nào cả, do đó khi mất điện khi đang ở trạng thái 150V thì khi có điện ở trạng thái 220V thì điện áp tức thời của nó hoạt động sẽ cho ra ở mức 322V- tức là rất cao - dẫn đến có thể gây hư hỏng thiết bị điện đang sử dụng<a href="http://tman75hd.blogspot.com/">.</a></p> <p>Loại thế hệ này cũng có sự điều chỉnh điện áp ngay khi mà điện áp đầu vào thay đổi - có nghĩa là nếu như gần nhà bạn người ta đang hàn điện hồ quang thì chiếc ổn áp sẽ quay đi quay lại một cách liên tục. Khi quay chúng phát ra những tiếng két két khó chịu - mà có lần trên một entry trước đây tôi gọi là "<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/06/on-ap-nghien-rang.html">Ổn áp nghiến răng</a>".</p> <p>Công tắc đầu vào của loại này chỉ đơn thuần là một CB mà không có chế độ bảo vệ quá nhiệt hoặc quá dòng tích hợp, việc bảo vệ quá dòng được sử dụng một bộ ngắt riêng.</p> <p><i><b>Thế hệ thứ 2</b></i> của ổn áp LiOA mà tôi sử dung là chiếc SH-5000 có dải điện áp từ 130V đến 250V. Về cấu tạo cũng như ổn áp thế hệ thứ nhất nhưng được điều chỉnh chế độ làm việc đi để đảm bảo an toàn hơn: Khi mất điện thì chổi than tự quay về vị trí 250V. Bởi có chế độ này nên khi có điện trở lại (giả sử ở mức 220V) thì điện áp đầu ra của ổn áp sẽ vào khoảng 193V. Sự điều chỉnh này tuy rằng vẫn chưa phải là hợp lý nhưng chúng đúng là có cải tiến so với thế hệ thứ nhất.</p> <p>Điển cải tiến của thế hệ 2 không chỉ dừng lại ở tính năng "Auto reset system" như đã nêu trên mà còn có một số sự thay đổi nữa như sau:</p> <p>Công tắc đóng ngắt đầu vào không đơn thuần là một CB nữa, thay vào đó là một công tắc kết hợp với cuộn hút. Người sử dụng có thể đóng cắt công tắc này thông qua việc bấm cơ học vào chúng, ổn áp cũng thế cắt công tắt này nếu như bị quá dòng hoặc quá áp thông qua cuộn hút.</p> <p>LiOA thế hệ hai sử dụng một biến dòng (nhìn giống như một cuộn hình xuyến xuyên qua dây dẫn đầu vào) để theo dõi dòng điện tiêu thụ và nhờ đó sẽ tự động ngắt nếu dòng này vượt ngưỡng giới hạn (ví dụ cái LiOA 5kVA của tôi ngắt nếu dòng quá 28A). Đồng thời phía sau ổn áp có một công tắc gạt cho phép kích hoạt chế độ bảo vệ quá áp hay không, nếu cho phép (bật) thì khi hệ thống phát hiện ra mức điện áp đầu ra quá cao thì cũng tác động đến cuộn hút để ngắt đầu vào.</p> <table id="table1" border="1" width="32%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/"><img src="https://lh4.googleusercontent.com/_GlVBT3KqMts/TdS--VseNEI/AAAAAAAAAlY/OcA3V0uMMHs/s640/DSCF0177.JPG" border="0" height="640" width="502" /></a> <p><i>Bên trong ổn áp LiOA thế hệ thứ 2 (loại SH-5000)</i></p></td></tr></tbody></table> <p>Sự điều chỉnh điện áp đầu ra ngay lập tức theo điện áp đầu vào của ổn áp LiOA thế hệ thứ 2 này vẫn còn thực hiện y như thế hệ đầu tiên nên chúng không phù hợp cho những nơi có nhiều công trình thi công xây dựng (sử dụng các máy hàn điện, máy khoan và các loại thiết bị tiêu thụ điện công suất lớn nhưng lại đóng ngắt liên tục). Về bản chất điều này không đơn thuần là chúng kêu lẹt kẹt khó chịu, mà mức điện áp đầu vào thay đổi sẽ dẫn đến mức đầu ra thay đổi liên tục và vượt ngưỡng là điều nguy hiểm hơn (bạn chịu khó đọc lại <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/06/on-ap-nghien-rang.html" target="_blank">entry trước</a> để biết về điều này)</p> <p>Chiếc LiOA thế hệ thứ 2 này tôi mua khi mà chiếc thế hệ thứ nhất đã không còn phù hợp công suất nữa (mà tuổi đời sử dụng của nó đã hơn 10 năm nên cho nghỉ hưu là đúng rồi). Sau một thời gian ngắn sử dụng (được 3 năm) thì mức công suất 5kVA không còn phù hợp nên tôi đã có cơ hội để sử dụng một chiếc thế hệ thứ 3 như dưới đây.</p> <p><i><b>Thế hệ thứ 3</b></i> của ổn áp LiOA có cải tiến so với thế hệ thứ 2 trước đó là việc các rơ le để đóng điện đầu ra sau khi đã điều chỉnh điện áp ổn định sau khi có điện trở lại<a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">.</a> Nguyên lý hoạt động như sau: Khi mất điện thì chổi than quay về vị trí 250V (năng lượng được xả ra từ các tụ dung lượng lớn tích trữ trước đó); Khi có điện chổi than quay đến vị trí tương ứng để mức điện áp đầu ra là 220V. Sau khoảng vài giây đến vài chục giây khi mà điện lưới ổn định thì LiOA đóng điện cho đầu ra - lúc này các thiết bị điện trong nhà mới được cấp điện.</p> <p>Đây là một cải tiến rất tốt, có thể loại trừ các hiện tượng thay đổi điện áp liên tục ở thế hệ 2. Một mặt khác khi một nhánh tiêu thụ điện tại địa phương mới được cấp điện thì mức tiêu thụ trong giai đoạn đầu này thay đổi thất thường (ví dụ hàng loạt động cơ bắt đầu khởi động...), việc chờ một thời gian vài chục giây sẽ giúp cho thiết bị tiêu thụ điện trong gia đình không bị dao động quá nhiều (và cũng tránh hiện tượng đóng ngắt vài lần như thời gian trước đây người ta thường làm).</p> <p>Một ưu điểm nữa của thiết kế ổn áp LiOA thế hệ 3 này là cho phép điều chỉnh mức điện áp đầu ra ở một mức nhất định nào đó mà không cần can thiệp vào bên trong. Việc điều chỉnh điện áp thông qua một chiết áp xoay có chữ V.ADJ như ở hình dưới đây:</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/cac-he-on-ap-lioa.html" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSHocUJcTbrpO86Fa9D8FFV5wp9jepeJT_P2bJZil3GRqZuJOXZvO3QithHAcqLnAV_6Rckc6KezEll3vhOrQwMNtbk_jWphgHQ1Lz_0Zb_1b1kTDFtD_LCaA_J66o4_HuqVXRQpDGNRQa/s400/V.ADJ.jpg" border="0" height="400" width="296" /></a></p> <p>Việc LiOA thiết kế thêm một phần điều chỉnh bên ngoài được giải thích là cho phép người sử dụng tinh chỉnh mức điện áp đầu ra cho chính xác nhất với các tần số, dạng sóng sin ở từng khu vực sử dụng. Theo mặc định thì chiết áp trên đã được chỉnh ở mức giữa và tương ứng với mức đầu ra 220V chuẩn cho lưới điện tại Việt Nam, nếu bạn muốn thay đổi thì có thể dùng một tua vít trừ (-) và khẽ điều chỉnh chúng theo mức điện áp ra cần thiết.</p> <p>Việc điều chỉnh điện áp đầu ra theo mức điện áp đầu vào của ổn áp LiOA thế hệ 3 có vẻ như ở một dải điện áp rộng hơn (chẳng hạn khi điện áp đầu ra trong khoảng 215-225V thì biến áp không điều chỉnh, nhưng ngoài khoảng này mới bắt đầu điều chỉnh). Việc thiết kế như vậy vẫn đảm bảo được việc cung cấp điện áp đầu ra ổn định trong vùng cho phép, vừa tránh được hiện tượng máy "nghiến răng" liên tục khi điện áp giao động xung quanh mức điện áp nào đó (chẳng hạn như khi trong khu vực có người hàn điện dẫn đến điện áp tăng giảm thất thường). </p> <p>Hình ảnh bên trong của một chiếc ổn áp LiOA thế hệ thứ 3 như sau:</p> <table id="table2" border="1" width="37%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfM7nqx3sbn2kC7tx8YMOmDouDkaSWrMOnaG6XfDZPtqOHT19tAgTzOZtzx4Rkq3f1pVt_Ik3Cyk6l-DQEWrVfecugUbzGehfz4VYZHnNEF5BLJhCk1hHo2lKdwKTXD8Fof8psC_eaYrcI/s640/DSCF0191.JPG" border="0" height="519" width="640" /></a> <p align="center"><i>Hình ảnh bên trong một ổn áp LiOA thế hệ thứ 3 (loại DRII-10000)</i></p></td></tr></tbody></table> <p>Trong hình này bạn sẽ thấy thấp thoáng 2 rơ le (như hình là loại rơ le 80A) loại sử dụng cuộn hút 24V DC để đóng điện đầu ra cho ổn áp. Quạt làm mát cho ổn áp chỉ xuất hiện với một số loại công suất (ví dụ của tôi dùng mức 10kVA thì mới có quạt).</p> <p>Loại ổn áp thế hệ 3 của LiOA sử dụng một aptomat tép một nhánh để bảo vệ quá dòng ở đầu vào. Về cơ bản thì aptomat này chỉ bảo vệ được mức quá dòng, còn trong trường hợp điện áp đầu vào tăng cao do mất pha mát chung (trong khu vực sử dụng nhiều pha) thì thế hệ 3 này chỉ bảo vệ được các thiết bị đầu ra (ngắt điện ra qua việc ngắt rơ le) mà không tự bảo vệ được chính mình.</p> <p>Để phân biệt nhằm tránh mua phải loại ổn áp còn tồn của thế hệ trước thì bạn cần lưu ý một số điểm phân biệt sau:</p> <p>- Loại thế hệ mới sử dụng một aptomat tép loại một nhánh ở mặt trước, nhãn hiệu của aptomat này là LiOA.</p> <p>- Loại thế hệ mới có một nút điều chỉnh điện áp (như hình phía trên) ở phía dưới đồng hồ Vôn kế tại mặt trước.</p> <p>- Phía trên (hoặc phía sau) thường dán một dòng thông báo về việc ổn áp sử dụng rơ le đóng điện đầu ra nên sau khi cấp điện một lúc mới có điện áp ra (cái này chắc để người dùng không hoang mang tưởng hỏng ổn áp mà gửi đi bảo hành).</p> <p align="right"><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a> </b>(05/2011)</p> <blockquote> <p><b>XEM THÊM</b></p> <p>* <a href="http://lioa.com.vn/" target="_blank">Website của hãng sản xuất LiOA</a>.</p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/06/on-ap-nghien-rang.html" target="_blank">Ổn áp nghiến răng</a> (trên blog này): Có trình bày sơ lược về nguyên lý biến áp.</p></blockquote>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com88tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-12205651414631239832011-05-17T13:06:00.006+07:002011-07-25T15:57:18.990+07:00Ắc quy dùng trong kích điện<p>Mùa mất điện năm ngoái có khá nhiều người đã mua bộ kích điện sử dụng ắc quy.<img src="https://lh3.googleusercontent.com/_GlVBT3KqMts/TdIMfJ8g4EI/AAAAAAAAAj4/VCVqJAP3ODQ/s144/gft1274079919%5B1%5D.jpg" align="right" border="0" height="140" width="144" /> Không như kích điện khi không sử dụng có thể để hàng chục năm, ắc quy cần có chế độ nạp và phóng điện theo các yêu cầu nhất định thì mới đảm bảo độ bền. Đã có các trường hợp để ắc quy từ hè năm ngoái đến tháng 3 năm nay thì hư hỏng ắc quy khiến không thể sử dụng được. Tôi hi vọng bài viết từ các kinh nghiệm bản thân cũng như tham khảo tài liệu sẽ giúp ích một chút cho những ai đang sở hữu các bình ắc quy kích điện có thể vận hành và sử dụng chúng một cách tốt nhất hay bảo quản được trong thời gian dài.</p> <h2><b>ẮC QUY</b></h2> <p><b>Phân loại và nguyên lý hoạt động của ắc quy</b></p> <p>Nếu điểm qua các loại ắc quy thì có lẽ có thể có nhiều cách gọi như: ắc quy nước, ắc quy axít, ắc quy axít kiểu hở, ắc quy kín khí, ắc quy không cần bảo dưỡng, ắc quy khô, ắc quy GEL, ắc quy kiềm...Thực ra thì cách nói như trên là các cách gọi khác nhau của vài loại ắc quy cơ bản mà thôi, các loại như vậy chính là cách gọi có thể bao hàm vào nhau mà nếu nghe qua bạn đừng hoang mang rằng tại sao có nhiều loại ắc quy như vậy. Trên thực tế thường phân biệt thành hai loại ắc quy thông dụng hiện nay là ắc quy sử dụng điện môi bằng a xít (gọi tắt là ắc quy a xít hoặc ắc quy Chì-Axít) và ắc quy sử dụng điện môi bằng kiềm (gọi tắt là ắc quy kiềm). Tuy có hai loại chính như vậy nhưng ắc quy kiềm có vẻ ít gặp nên đa số các ắc quy mà bạn gặp trên thị trường hiện nay là ắc quy a xít.</p> <p>Trong cùng loại ắc quy axít cũng được phân chia thành hai loại chính: ắc quy axít kiểu hở thông thường và ắc quy axít kiểu kín khí. Hai loại này đang bị gọi nhầm một cách thông dụng là: ắc quy nước và ắc quy khô (đúng ra thì ắc quy điện môi dạng keo mới gọi là ắc quy khô). Khi đã hiểu về nguyên lý hoạt động của ắc quy axít thì bạn dễ dàng phân biệt được chúng và các đặc tính riêng của từng loại ắc quy này.</p> <p>Để biết được nguyên lý hoạt động của ắc quy, bạn có thể xem hình dưới đây (bạn có thể bỏ qua mục này nếu như thấy chúng quá phiền phức và khó hiểu ^^):</p> <table id="table1" border="0" width="15%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhayd1nEU-3xkNvsbU4q2nkz2wvQ5IPlnrOQxVvxS_tI1MhcGDJk8PsJBOJbPENl8WJfrkNgY8zR99KNZ66Bl5qLyOb8jYQOqNXWItYAmLKWI3OrNyxvjRaSTCFN4uMjKsPlCr_zLlvpjKC/s800/Nguyen_ly_hoat_dong_ac_quy.JPG" border="0" height="447" width="337" /></a> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Hình: Mô phỏng bản cực ắc quy a-xít (ảnh sưu tầm)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Trong hình này vẽ đại diện hai bản cực của một ắc quy, trong đó cực cả hai cực được làm bằng <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%AC" target="_blank">Chì </a>(Pb) và oxít Chì (PbO<span style="font-size:85%;">2</span>). Điền đầy giữa các bản cực là dung dịch <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Ax%C3%ADt_sulfuric" target="_blank">axít sulfuric</a> (H<span style="font-size:85%;">2</span>SO<span style="font-size:85%;">4</span>) loãng, và tất nhiên là dung dịch loãng như vậy thì chứa Nước (H<span style="font-size:85%;">2</span>O) là chiếm phần lớn thể tích.</p> <p>Ở trạng thái được nạp đầy, các bản cực ắc quy ở trạng thái hóa học nêu trên (như hình, tức là cực dương là PbO2, cực âm là Pb), trong các quá trình phóng điện và nạp điện cho ắc quy, trạng thái hóa học của các cực bị thay đổi. Có thể xem về trạng thái hóa học trong các quá trình phóng - nạp như hình dưới đây</p> <table id="table2" border="0" width="7%"> <tbody> <tr> <td><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TTVEO77T9uI/AAAAAAAAAbA/FBW6MTnLTIE/s800/Nguyen_ly_hoat_dong_ac_quy_2.jpg" border="0" height="719" width="540" /> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Hình: Mô phỏng sự làm việc của ắc quy a-xít (ảnh st)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Quá trình phóng điện diễn ra nếu như giữa hai cực ắc quy có một thiết bị tiêu thụ điện, khi này xảy ra phản ứng hóa học sau:</p> <blockquote>Tại cực dương: 2PbO2 + 2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O + O2 <p>Tại cực âm: Pb + H2SO4 = PbSO4 + H2 </p><p>Phản ứng chung gộp lại trong toàn bình là: Pb+PbO2+2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O</p></blockquote> <p>Quá trình phóng điện kết thúc khi mà PbO2 ở cực dương và Pb ở cực âm hoàn toàn chuyển thành PbSO4.</p> <p>Quá trình nạp điện cho ắc quy, do tác dụng của dòng điện nạp mà bên trong ắc quy sẽ có phản ứng ngược lại so với chiều phản ứng trên, phản ứng chung gộp lại trong toàn bình sẽ là:</p> <p>2PbSO4 + 2H2O = Pb+PbO2+2H2SO4.</p> <p>Kết thúc quá trình nạp thì ắc quy trở lại trạng thái ban đầu: Cực dương gồm: PbO2, cực âm là Pb.</p> <p>Trong thực tế, các bản cực ắc quy không giống như ở trên, các cực của ắc quy có số lượng nhiều hơn (để tạo ra dung lượng bình ắc quy lớn) và mỗi bình ắc quy lại bao gồm nhiều ngăn như vậy. Nhiều tấm cực để tạo ra tổng diện tích bản cực được nhiều hơn, giúp cho quá trình phản ứng xảy ra đồng thời tại nhiều vị trí và do đó dòng điện cực đại xuất ra từ ắc quy đạt trị số cao hơn - và tất nhiên là dung lượng ắc quy cũng tăng lên.</p> <p>Do kết cấu xếp lớp nhau giữa các tấm cực của ắc quy nên thông thường số cực dương và cực âm không bằng nhau bởi sẽ tận dụng sự làm việc của hai mặt một bản cực (nếu số bản cực bằng nhau thì các tấm ở bên rìa sẽ có hai mặt trái chiều ở cách nhau quá xa, do đó phản ứng hóa học sẽ không thuận lợi). Ở giữa các bản cực của ắc quy đều có tấm chắn, các tấm chắn này không dẫn điện nhưng có độ thẩm thấu lớn để thuận tiện cho quá trình phản ứng xảy ra khi các cation và anion xuyên qua chúng để đến các điện cực.</p> <table id="table3" border="0" width="4%"> <tbody> <tr> <td><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TTZKTyi6qCI/AAAAAAAAAbg/YU5Z3wWS6G0/s800/Phan_bo_cac_tam_cuc.JPG" border="0" height="318" width="414" /> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Hình: Các bản cực của ắc quy được gắn song song nhau (ảnh st)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Mỗi một ngăn cực của ắc quy a-xít chỉ cho mức điện áp khoảng 2 đến 2,2 V do đó để đạt được các mức 6, 12 V thì ắc quy phải ghép nhiều ngăn nhỏ với nhau, ví dụ ghép 3 ngăn để thành ắc quy 6V, ghép 6 ngăn để thành ắc quy 12V. Bạn có thể xem hình cấu tạo của ắc quy dưới đây để thấy được các ngăn ắc quy được bố trí như thế nào.</p> <table id="table4" border="0" width="24%"> <tbody> <tr> <td><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TTZKT-auCyI/AAAAAAAAAbc/R3tOj4AqpTk/s800/Cac_ngan_ac-quy.JPG" border="0" height="297" width="392" /> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Bố trí các ngăn trong một ắc quy 12V (ảnh st)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p><b>Điện áp của ắc quy (theo dung lượng)</b></p> <p>Mặc dù điện áp của các ắc quy là một số chẵn của 2, ví dụ như ắc quy 2V, 6V, 12V, 24V...nhưng trên thực tế thì điện áp thông thường của các ắc quy không như vậy. Mức điện áp mà các ắc quy cung cấp thường lớn hơn so với định mức của chúng, ví dụ như ắc quy 12V sẽ cung cấp mức điện áp tới 13V hoặc hơn. Có điều có vẻ vô lý này cũng xuất phát từ mức độ điện áp trên mỗi ngăn bình của chúng: Mức điện áp mỗi ngăn bình ắc quy a-xít là 2,1 đến 2,2 V (±0,05V). Do tính chất cố hữu của ắc quy axit mà các ngăn của chúng không thể có mức điện áp cao hơn.</p> <p>Cũng để đánh giá dung lượng của ắc quy a-xít, người ta có các thí nghiệm đo đạc và cho thấy dung lượng ắc quy phụ thuộc vào mức độ điện áp (lúc không phát dòng) như hình sau:</p> <table id="table8" border="1" width="614"> <tbody> <tr> <td width="604"> <p align="center"> <img src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/7/79/Lead-acid_voltage_vs_SOC.PNG/600px-Lead-acid_voltage_vs_SOC.PNG" border="0" /><br /><i><span style="font-size:85%;">Biểu đồ liên quan giữa điện áp ắc quy và dung lượng còn lại (hình: Mikiemike)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Nếu biểu diễn ở dạng bảng thì thông số như bảng dưới đây. Nếu như ắc quy thuộc loại 24V thì nhân thông số ở mục điện áp một ngăn với 12.</p> <div align="left"> <table style="WIDTH: 415px" id="table5" class="MsoNormalTable" border="1" cellpadding="0"> <tbody> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(241,241,241); PADDING-TOP: 0.75pt" align="justify"> <p style="TEXT-ALIGN: center; MARGIN: 2pt 0cm" align="center"><span><a name="OLE_LINK1"><b><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">Dung lượng</span></b></a></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(241,241,241); PADDING-TOP: 0.75pt" align="justify"> <p style="TEXT-ALIGN: center; MARGIN: 2pt 0cm" align="center"><span><b><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">Điện áp ắc quy 12V</span></b></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(241,241,241); PADDING-TOP: 0.75pt" align="justify"> <p style="TEXT-ALIGN: center; MARGIN: 2pt 0cm" align="center"><span><b><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">Điện áp một ngăn</span></b></span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">100%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.7</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.12</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">90%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.5</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.08</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">80%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.42</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.07</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">70%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.32</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.05</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">60%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.20</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.03</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">50%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">12.06</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">2.01</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">40%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">11.9</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(153,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">1.98</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">30%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">11.75</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">1.96</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">20%</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">11.58</span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,255,153); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">1.93</span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">10%</span></strong></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">11.31</span></strong></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">1.89</span></strong></span></p></td></tr> <tr> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 104px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">0</span></strong></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 150px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">10.5</span></strong></span></p></td> <td style="PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-LEFT: 0.75pt; WIDTH: 139px; PADDING-RIGHT: 0.75pt; BACKGROUND: rgb(255,153,0); PADDING-TOP: 0.75pt" align="center"> <p style="MARGIN: 2pt 0cm"><span><strong><span lang="EN-US" style="font-family:Arial;">1.75</span></strong></span></p></td></tr></tbody></table></div> <p class="BodyText2numbering">Lưu ý rằng bảng trên đúng trong trường hợp ắc quy không mang tải, điều đó có nghĩa là nếu như kích điện đang hoạt động và bạn đo được điện áp các ắc quy là một số lượng nào đó thì không thể lấy giá trị đó để đánh giá lưu lượng bình ắc quy còn lại (là bao nhiêu %). Điều này bởi vì khi phát dòng thì các ắc quy có điện áp tụt xuống, trong trường hợp không phát dòng nữa thì mức điện áp đo được mới phản ánh đúng trạng thái dung lượng còn lại của ắc quy. Khi đang phát dòng thì điện áp ắc quy giảm xuống</p> <p class="BodyText2numbering">Cũng theo bảng trên thì dung lượng ắc quy sẽ cạn kiệt ở mức điện áp 10,5V, một số kích điện loại "điện tử" (tức là theo dõi được mức độ điện áp đầu vào) sẽ lấy mốc 10,7V để ngừng hoạt động nhằm tránh cho sự sử dụng ắc quy cạn kệt (gây hại cho ắc quy). Điều đó là hợp lý bởi nếu như sử dụng điện từ ắc quy ở trạng thái cạn kiệt thì các bản cực của ắc quy sẽ nhanh bị hư hỏng, dẫn đến hư hỏng chung cho toàn bộ ắc quy (trong một ắc quy 12V, chỉ một trong 6 ngăn hư hỏng thì toàn bộ ắc quy đó sẽ hư hỏng).</p> <p class="BodyText2numbering">Các ắc quy thông dụng thường chế tạo ở mức điện áp 12V, số lượng ít hơn là các ắc quy 6V dùng cho một số quạt hoặc đèn tích điện. Các ắc quy 24V trở lên không phải là không có nhưng rất hiếm và thường việc tìm kiếm thay thế cho các ắc quy này rất khó khăn (ở nơi làm việc cũ của mình có một xe chạy điện sử dụng ắc quy 24V, khi nó hỏng thì rất khó mua ắc quy này). Vậy nếu như kích điện của bạn sử dụng mức điện áp 24V thì bạn nên dùng nối tiếp các ắc quy 12V (tốt nhất là có cùng hãng sản xuất, cùng dung lượng và cùng lô sản xuất) lại với nhau chứ không nên nhất thiết phải tìm kiếm đúng loại ắc quy 24V cho chúng.</p> <p class="BodyText2numbering"><b>Dung lượng ắc quy và ảnh hưởng bởi chế độ phóng</b></p> <p class="BodyText2numbering">Dung lượng là thông số cơ bản, tham số này cho biết được khả năng lưu trữ điện năng của ắc quy. Đơn vị tính của thông số này được tính thông dụng theo Ah (Ampe giờ), một số ắc quy nhỏ hơn (và thường là các pin) thì tính theo mức mAh (mili-ampe giờ).</p> <p class="BodyText2numbering">Một cách đơn giản để dễ hình dung về tham số dung lượng ắc quy như sau: Ah là tham số bằng số dòng điện phát ra (tính bằng Ampe) trong khoảng thời gian nào đó (tính bằng giờ). Ví dụ như ắc quy 10 Ah thì có thể phát một dòng điện 10A trong vòng một giờ, hoặc 5A trong 2 giờ, ... hay 1A trong 10.</p> <p class="BodyText2numbering">Nhưng trên thực tế thì dung lượng ắc quy lại bị thay đổi tuỳ theo cường độ dòng điện phóng ra. Nếu dòng điện phóng càng lớn thì dung lượng ắc quy còn lại càng nhỏ và ngược lại, dòng điện phóng nhỏ thì dung lượng được bảo toàn ở mức cao. Ví dụ về dung lượng của ắc quy phụ thuộc vào cường độ dòng phóng được thể hiện như bảng dưới đây (số liệu sưu tầm)</p> <table id="table1" border="1"> <tbody> <tr> <th rowspan="2" width="74">Thời gian (phút)</th> <th colspan="2">Accu 100Ah</th> <th colspan="2">Accu 26Ah</th></tr> <tr> <td>Dòng phát (A)</td> <td>Dung lượng (Ah)</td> <td>Dòng phát (A)</td> <td>Dung lượng (Ah)</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">90</td> <td class="number" align="center">57</td> <td class="number" align="center">85</td> <td class="number" align="center">13</td> <td class="number" align="center">19</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">60</td> <td class="number" align="center">74</td> <td class="number" align="center">74</td> <td class="number" align="center">19</td> <td class="number" align="center">19</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">50</td> <td class="number" align="center">86</td> <td class="number" align="center">71</td> <td class="number" align="center">21</td> <td class="number" align="center">18</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">45</td> <td class="number" align="center">93</td> <td class="number" align="center">70</td> <td class="number" align="center">23</td> <td class="number" align="center">17</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">40</td> <td class="number" align="center">102</td> <td class="number" align="center">68</td> <td class="number" align="center">25</td> <td class="number" align="center">17</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">30</td> <td class="number" align="center">129</td> <td class="number" align="center">64</td> <td class="number" align="center">31</td> <td class="number" align="center">15</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">20</td> <td class="number" align="center">174</td> <td class="number" align="center">58</td> <td class="number" align="center">40</td> <td class="number" align="center">13</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">15</td> <td class="number" align="center">213</td> <td class="number" align="center">53</td> <td class="number" align="center">49</td> <td class="number" align="center">12</td></tr> <tr> <td class="number" align="center" width="74">10</td> <td class="number" align="center">275</td> <td class="number" align="center">45</td> <td class="number" align="center">63</td> <td class="number" align="center">10</td></tr></tbody></table> <p>Theo bảng trên thì nếu như phóng điện với dòng 57A, ắc quy 100Ah chỉ còn dung lượng là 85Ah và tương ứng chỉ phóng điện được 90 phút. Vì đa số các kích điện đang được sử dụng thuộc loại công suất từ 800VA đến 1000VA nên dòng tiêu thụ cực đại sẽ xấp xỉ với mức 57A nêu trên nên người dùng nên chú ý đến thông số này.</p> <p>Vậy thì phóng dòng điện càng lớn thì dung lượng của ắc quy càng giảm đi. Muốn dung lượng ắc quy đúng như số liệu công bố của các hãng sản xuất thì có lẽ phải phóng với một dòng đủ nhỏ mà chỉ có thể thực hiện được điều này thông qua việc sử dụng điện tiết kiệm (sử dụng với nhu cầu tối thiểu) hoặc phải trang bị một hệ thống nhiều ắc quy.</p> <p>Có điều gì vô lý ở đây chăng? Năng lượng tích trữ trong ắc quy bị mất đi - và điều đó vi phạm định luật bảo toàn năng lượng? Chắc chắn là không phải, năng lượng không tiêu hao đi mất, nó sẽ vẫn nằm trong ắc quy nhưng không thể phóng được ra mà thôi.</p> <p>Nhìn lại hình phía trên ta thấy rằng khi ắc quy trong trạng thái còn có thể phóng điện thì cực dương là PbO2 còn cực âm là Pb quá trình phóng điện sẽ làm cho cả hai đều biến thành PbSO4. Nếu quá trình phóng điện diễn ra một cách từ từ thì các cực được lần lượt chuyển thành PbSO4 mà chúng không bị đè lên nhau (tức là lớp PbSO4 đè lên lớp PbO2 ở cực dương hoặc Pb ở cực âm), do đó dung lượng ắc quy không bị mất đi. Nếu phóng điện với dòng điện lớn thì phản ứng xảy ra mạnh, PbSO4 sinh ra nhiều và bám vào các cực đè lên các lớp PbO2 hoặc Pb khiến cho sau một thời gian ngắn thì chúng không còn phản ứng được nữa (do đã bị nằm phía trong của bản cực), điều đó dẫn đến dung lượng bình thực tế bị giảm đi.</p> <p class="BodyText2numbering"><b>Các tham số khác của ắc quy</b></p> <p class="BodyText2numbering"><i><b>Dòng khởi động nguội</b> </i><i>CCA (Cold Cranking Amps) </i>Là một tham số thường được quan tâm khi dùng ắc quy cho các ô tô mà chủ yếu là dùng cho khởi động. Dòng khởi động nguội là dòng điện có thể phát ra được trong trạng thái nhiệt độ 0 độ F (tức bẳng - 17,7 độ C) trong vòng 30 giây. Tham số này thường chỉ được quan tâm tại các nước có nhiệt độ thấp (dưới 0 độ C), khi đó việc khởi động của động cơ gặp khó khăn vì độ nhớt dầu không đảm bảo và việc các phản ứng hóa học xảy ra trong điều kiện nhiệt độ thấp thường khó khăn hơn so với khi ở nhiệt độ cao. </p> <p class="BodyText2numbering"><i><b>Dòng khởi động nóng</b> HCA (Hot Cranking Amps)</i> Tương tự như dòng khởi động nguội, nhưng nó được tính tại nhiệt độ 80 độ F (tức khoảng 26,7 độ C). Tham số này thường ít quan trọng hơn so với thông số khởi động nguội (và thông số này cũng ít khi được ghi vào nhãn của các ắc quy).</p> <p class="BodyText2numbering"><i><b>Dung lượng RC</b> (Reserve Capacity)</i> Là tham số thể hiện thời gian phóng điện với dòng 25A ở nhiệt độ 25 độ C cho đến khi điện áp ắc quy hạ xuống dưới mức sử dụng được. Thông số này khá trực quan, thể hiện sự hoạt động liên tục của ắc quy ở chế độ bình thường với nhu cầu sử dụng thông thường (đa phần người dùng kích điện thường phát dòng ở mức này).</p> <p class="BodyText2numbering">Trên đây là các thông số của một ắc quy. Tất cả các ắc quy đều ghi thông số về điện áp và dung lượng, còn lại hai thông số khá quan trọng sau nó là CCA và RC thì ít được ghi trên nhãn của chúng hơn. Cá nhân tôi thì thường thiện cảm đối với các loại ắc quy được ghi rõ ràng các thông số như vậy bởi nó gần như một sự đảm bảo về chất lượng đã công bố.</p> <p><strong>So sánh hai loại ắc quy thông dụng</strong></p> <p>Thị trường hiện có hai loại ắc quy thông dụng là: ắc quy axít kiểu hở và ắc quy axít thiết kế theo kiểu kín khí – miễn bảo dưỡng (loại này hay bị gọi là ‘ắc quy khô’ nhưng thực ra thì dùng từ này là không đúng lắm bởi ắc quy khô một cách chính xác là loại ắc quy không dùng điện dịch). Sự khác nhau giữa hai loại ắc quy này thể hiện trong bảng sau:</p> <table id="table6" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" width="654"> <tbody> <tr> <td align="center" valign="top" width="76"><strong>Tiêu chí</strong></td> <td align="center" valign="top" width="246"><strong>Ắc quy axít thông thường (loại hở)</strong></td> <td align="center" valign="top" width="314"><strong>Ắc quy axít loại kín khí.</strong></td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Giá thành</em></strong></td> <td valign="top" width="246">Rẻ hơn so với loại ắc quy kín khí bởi chế tạo đơn giản hơn.</td> <td valign="top" width="314">Đắt hơn so với ắc quy thông thường, nhiều hãng phải nhập nước ngoài (Ví dụ loại ATLAS nhập từ Hàn Quốc, Thunder do GS nhập khẩu).</td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Cách phân biệt hai loại</em></strong></td> <td valign="top" width="246">Có các nút ở các ngăn bình (dùng để bổ sung nước cất sau quá trình sử dụng), nếu ắc quy 12V thì sẽ có 6 nút này.</td> <td valign="top" width="314">Không có nút ở các ngăn bình, thường ghi rõ ắc quy không cần bảo dưỡng ở vỏ bình hoặc tài liệu kèm theo.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Trạng thái phóng điện</em></strong></td> <td valign="top" width="246">Tương đương nhau</td> <td valign="top" width="314">Tương đương nhau, nhưng sau khi phát dòng điện lớn thì ắc quy kín khí thường phục hồi điện áp nhanh hơn, tuy nhiên điều này không ảnh hưởng đến hoạt động của kích điện.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Trạng thái khi nạp điện và dòng nạp cho phép</em></strong></td> <td valign="top" width="246">- Khi nạp có thể phát ra khí cháy hoặc khí có mùi khói chịu.<br />- Dòng điện nạp lớn nhất chỉ nên bằng 0,1 lần trị số dung lượng ắc quy (Ví dụ loại 100Ah chỉ nên nạp với dòng cao nhất là 10A)</td> <td valign="top" width="314">- Khi nạp ắc quy không phát sinh khí ra môi trường bên ngoài nên không có mùi.<br />- Dòng điện nạp có thể lên tới 0,25 lần trị số dung lượng ắc quy (ví dụ loại 100 Ah có thể nạp với dòng lớn nhất là 25A)</td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Chế độ bảo dưỡng</em></strong></td> <td valign="top" width="246">- Nếu mức điện dịch từng ngăn ở ắc quy thấp hơn quy định thì phải bổ sung.<br />- Định kỳ phải nạp điện bổ sung cho ắc quy. Chu kỳ nạp định kỳ khoảng 3 tháng/lần nếu không nối với thiết bị tiêu thụ điện.</td> <td valign="top" width="314">- Không phải bổ sung điện dịch trong quá trình sử dụng.<br />- Phải nạp điện định kỳ trong thời gian không sử dụng, nhưng chu kỳ nạp định kỳ dài hơn so với loại ắc quy axít thông thường.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="76"><strong><em>Tuổi thọ</em></strong></td> <td valign="top" width="246">Tuổi thọ thấp hơn so với loại ắc quy kín khí.</td> <td valign="top" width="314">Thường có tuổi thọ cao hơn so với ắc quy loại hở thông thường.</td></tr></tbody></table> <p>So bảng trên thì bạn thấy rằng ắc quy kín khí sẽ có nhiều ưu việt hơn so với ắc quy axít thông thường, nếu tình hình tài chỉnh cho phép thì bạn nên chọn loại ắc quy kín khí. Nếu sử dụng loại ắc quy axít thông thường thì cần lưu ý đến điều chỉnh dòng nạp và đặc biệt lưu ý không gây phát sinh tia lửa (do chạm chập dây hoặc hút thuốc) gần ắc quy khi nạp bởi chúng dễ gây cháy nổ hơn loại kín khí (quá trình nạp có thể xảy ra sự điện phân nước để tạo ra hai chất khí dễ cháy nổ là Hiđrô và ôxy).</p> <p>Ngoài hai loại thông dụng trên thì thị trường cũng có một số loại ắc quy khô một cách thực sự, chúng vẫn dùng cá bản cực bằng PbO2 và Pb với điện môi H2SO4 nhưng được trữ ở dạng keo sệt (gel). Ưu điểm của loại ắc quy này là chúng không gây mùi khó chịu khi nạp điện, không gây chảy axit khi bị vỡ, có thể hoạt động ở các vị trí đặt khác nhau. Nhược điểm là chế độ nạp khắt khe và không chịu được quá nạp (khi nạp loại này chỉ được nạp với dòng nhỏ hơn 1/20 dung lượng), nếu thường xuyên quá nạp loại ắc quy này thì tuổi thọ của chúng sẽ giảm rất nhanh.</p> <h2><b>SẠC VÀ BẢO DƯỠNG ẮC QUY</b></h2> <p>Ắc quy được vận hành tốt và bền theo thời gian nếu như có chế độ phóng điện phù hợp và chế độ nạp tốt, phần dưới đây sẽ trình bày phương pháp nạp vào bảo dưỡng ắc quy để đảm bảo kéo dài thời gian sử dụng cho các ắc quy.</p> <p><b>Nạp (sạc) ắc quy</b></p> <p><i><b>Cách nạp chung</b></i></p> <p>Rất nhiều hãng sản xuất ắc quy đã đưa ra phương pháp nạp ắc quy như sau:</p> <ul><li>Với ắc quy axít loại hở, nạp với dòng điện bằng 1/10 dung lượng bình trong thời gian 10 giờ. Điện áp nạp 14,5V đến 15V (riêng hãng Tia Sáng hướng dẫn nạp với dòng bằng 1/20 dung lượng cho một số loại ắc quy hở). </li><li>Với ắc quy axít loại kín khí: nạp với dòng điện tối đa 2,5/10 dung lượng bình, trong thời gian 4 giờ hoặc nạp với dòng điện 1/10 dung lượng bình trong 10 giờ ở điện áp 14,5 đến 15V. </li></ul> <p>Hầu như các tờ hướng dẫn sử dụng kèm bảo hành của các bình ắc quy thường ghi như trên, trên một số website cũng hướng dẫn như vậy. Tôi nhận thấy có vấn đề không ổn trong cách thức nạp như vậy! Về điện áp nạp và dòng điện nạp thì chưa có gì đáng nói, nhưng về mặt thời gian thì có thể là không hợp lý. Nếu như ắc quy đã dùng cạn thì thời gian nạp như trên là phù hợp, nhưng nếu như ắc quy chỉ sử dụng hết 50% (hoặc một con số nào đó khác lớn hơn 20%) thì khi nạp với dòng điện và thời gian như trên sẽ có thời điểm ắc quy đã đầy mà vẫn bị cưỡng bức nạp thêm. Các trường hợp nạp thêm quá mức đều gây giảm thọ cho ắc quy.</p> <p><object height="344" width="425"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/76T8S9yWlkc?hl=vi&fs=1"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowscriptaccess" value="always"><embed src="http://www.youtube.com/v/76T8S9yWlkc?hl=vi&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" height="344" width="425"></embed></object></p><p>Vậy thì nạp thế nào là hợp lý? Chế độ tốt nhất có lẽ nên giao phó cho các bộ nạp tự động được thiết kế tốt, chúng sẽ tự đo điện áp ắc quy và chế độ sụt giảm điện áp sau một thời gian để tiến hành nạp cho ắc quy đến thời điểm đầy điện. Cách thức vận hành một bộ nạp như vậy bạn có thể xem một video ngắn dưới đây. Đoạn video này là giai đoạn nạp từ chế độ nạp duy trì của hệ thống ắc quy của tôi từ mức 13,40V đến mức nạp 13,7V của các bình ắc quy axít kín khí.</p> <p>Bộ nạp tôi đang dùng trong video này thuộc loại điện tử, dùng nguồn xung nên rất thuận tiện điều khiển chế độ nạp. Khi nạp thì đèn chỉ thị nhấp nháy, khi nạp đủ thì đèn ngừng nhấp nháy. Bạn sẽ thấy thời điểm ban đầu bộ nạp sẽ đưa một mức điện áp lớn, điện áp bình tăng nhanh đạt mức 13,7V, sau đó bộ nạp ngừng cấp điện và hệ bình ắc quy ngay lập tức tụt điện áp xuống, sau đó nạp lại cấp một mức điện áp cao để đưa điện áp lên...quy trình này diễn ra vài lần cho đến khi bộ nạp cấp một mức điện áp phù hợp để nạp điện áp ắc quy dần lên đến mức 13,7V thì ngừng lại. Như vậy có thể thấy bộ nạp không hoàn toàn nhắm mắt nhắm mũi nạp điện mà còn có thời gian ngừng để đo điện áp ắc quy, đo dòng điện nạp để lựa chọn mức điện áp và dòng nạp phù hợp với chế độ điều chỉnh (tựa như việc chúng ta không đi đến đích rồi phanh gấp - mà bắt đầu phanh ở đoạn gần đích vậy).</p> <table id="table9" border="1" width="28%"> <tbody> <tr> <td><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDpCn2TNHVxIUvCs6uAFuHQQAcs4znn5HhnJgFI6ipuFv1uTu75OtUBj_vVRac1LnMGMybRT7IPw_RV4-AIcLdQXuu1h6fK11BNXkPj1tYYhBf2kH1DOJU6eayr-EqxaaVexUc507JxhRu/s800/AST_AutoCharger20A(12-24V).jpg" border="0" height="322" width="481" /> <p align="center"><span style="font-size:85%;"><i>B</i></span><i><span style="font-size:85%;">ộ nạp ắc quy tự động của AST chất lượng rất tốt cho nạp ắc quy</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Nếu như không có bộ nạp tự động thì thế nào? Bạn có thể nạp theo chế độ phải giám sát dòng điện và điện áp của ắc quy. Muốn thực hiện điều này ít nhất phải có một bộ nạp có thể điều chỉnh được điện áp nạp (chẳng hạn một bộ nạp bằng biến áp có nhiều nấc ở đầu ra). Ban đầu có thể đặt điện áp sao cho dòng điện ở mức dưới 1/10 dung lượng bình hoặc nhỏ hơn nữa, sau đó giám sát điện áp ắc quy (khi vẫn đang ở chế độ nạp) sao cho chúng thấp hơn mức 13,8V (để an toàn, có thể đặt mức này cao hơn). Khi đến mức điện áp này thì cần giảm điện áp nạp sao cho chúng giữ ở mức điện áp 13,8V không đổi trong khoảng vài giờ, sau đó ngắt bình khỏi bộ nạp và điều chỉnh sao cho mức điện áp đầu ra không tải của bộ nạp ở mức 13,8V rồi đóng bình vào nạp trong thời gian dài sau đó (hàng chục giờ cũng được). Lưu ý rằng sau khi điều chỉnh điện áp 13,8V ở chế độ không nối với ắc quy, khi đóng lại thì điện áp sẽ sụt giảm - bởi khi có dòng thì mức điện áp này chắc chắn sẽ giảm đi, lúc đó không cần điều chỉnh gì nữa, dòng điện sẽ giảm dần cho đến khi nó còn khoảng vài chục mA thì điện áp ắc quy sẽ ở mức xấp xỉ 13,8V.</p> <p>Để điều chỉnh được dòng nạp và mức điện áp thì có lẽ cần một bộ nạp có điều chỉnh. LiOA có một sản phẩm phục vụ cho nhu cầu này ở các mức: Dòng 15A (phù hợp với các bình dưới 150Ah) hoặc dòng 30A (phù hợp với hệ thống các bình có dung lượng tổng nhỏ hơn 300Ah), ngoài ra còn mức điện áp điều chỉnh 0 đến 18V; 0 đến 36V (và còn có loại cho phép điều chỉnh 2 đến 50V nhưng hiện nay không thấy sản phẩn này giới thiệu trên website của LiOA). Có thể xem <a href="http://lioa.com.vn/vi/index.php?main=productdetail&pid=0&catid=1&id=200&dhname=Bien-ap-doi-nguon-1-chieu-DC-Nap-ac-quy" target="_blank">loạt sản phẩm này trên website của LiOA</a>.</p> <p>Khi dùng bộ nạp LiOA nêu trên bạn có thể có một chế độ nạp khác nữa: Đó là điều chỉnh mức điện áp đầu ra ban đầu khi không nối vào ắc quy là 14,4V sau đó nối bộ nạp với ắc quy, ngay sau khi nối thì mức điện áp trên hai cực ắc quy sẽ giảm xuống tuỳ thuộc vào tình trạng đầy/cạn của ắc quy nhưng dòng điện nạp lúc này sẽ được hiển thị trên đồng hồ đo dòng của bộ nạp. Nếu dòng điện lúc này lớn hơn trị số 1/10 dung lượng ắc quy thì cần điều chỉnh lại mức điện áp nạp sao cho dòng này về trị số 1/10C, nếu như dòng đo được bởi đồng hồ lúc này nhỏ hơn 1/10C thì hãy để nguyên như vậy. Sau một thời gian thì điện áp trên hai cực ắc quy sẽ tăng lên và dòng nạp nhỏ dần đi, mức điện áp ngày càng chậm chạp và cần đợi chúng đến mức 13,8V thì bắt đầu điều chỉnh lại: Hãy ngắt ắc quy khỏi bộ nạp và điều chỉnh mức điện áp đầu ra của bộ nạp là 13,8V rồi đấu vào ắc quy. Ngay khi đóng nối ắc quy với bộ nạp thì điện áp sẽ tụt xuống một mức nào đó, hãy cứ để như vậy một thời gian thì thấy mức điện áp này tăng dần lên - cho đến khi chúng đạt 13,8V (có lẽ phải mất hàng chục giờ hoặc hơn) thì dòng điện nạp sẽ giảm dần về 0. Cho đến khi dòng nạp chỉ còn bằng 50-150 mA cho mỗi dung lượng 100Ah thì có lẽ là quá trình nạp sẽ hoàn tất.</p> <p>Đến đây bạn có thể thấy rằng việc nạp thủ công quả là phức tạp và nhất thiết cần sự giám sát. Đúng như vậy, nếu giám sát tốt thì khi nạp sẽ không có hiện tượng bình nóng lên hoặc bình ắc quy hở sủi tăm mãnh liệt (như sôi lên) - đó mới là chế độ nạp đảm bảo an toàn cho ắc quy.</p> <p>Nếu như sự giám sát trên là mất thời gian và khiến bạn không yên tâm khi mà sao nhãng một thời gian dài không chú ý đến nó thì bạn có thể nạp theo phương pháp đặt dòng điện lớn trong thời điểm ban đầu (tuân theo mức dòng cho phép bằng 1/10 dung lượng ắc quy), sau đó có thể nhẩm tính sơ bộ dung lượng ắc quy đã dùng (bằng cách nhẩm số công suất đã dùng trong thời gian bao lâu để tính ra lượng Ah đã tiêu thụ), sau đó căn cứ vào dòng nạp hiện tại và mức dung lượng còn thiếu mà sẽ để bộ nạp tự hoạt động trong khoảng thời gian mà nó phải bù cho lượng thiếu hụt (chẳng hạn như ước chừng thiếu 40Ah, khi nạp bằng dòng 10A thì phải 4 giờ sau mới phải quan tâm đến nó để giám sát liên tục). Nếu nhẩm tính được như vậy thì bạn sẽ "nhàn" hơn trong quá trình giám sát chế độ nạp của ắc quy. </p> <p>Đến đây bạn sẽ thấy rằng quá trình nạp khá phức tạp phải không - còn tôi thì ngại rằng sự diễn giải của mình khá loằng ngoằng và khiến bạn khó hiểu. Và đúng là đến đây tôi đã hiểu tại sao các hãng sản xuất ắc quy lại chỉ gói gọn giải thích cho một dòng ngắn ngủi "nạp với dòng điện 1/10 dung lượng ắc quy trong 10 giờ" rồi - nó quả thực là cách diễn giải đơn giản nhất.</p> <p>Và mọi sự phức tạp đó có thể giải quyết được khi mà bạn có một bộ nạp tự động - hoặc kích điện của bạn có chế độ nạp tự động và chế độ nạp này phải hoạt động đúng đắn. Nhưng quả thật, sau khi thấy nhiều bạn lên tiếng về việc kích điện của hãng HĐ bị lỗi phần nạp trên diễn đàn Webtretho thì tôi thấy rằng cũng không nên quá tin tưởng vào các kích điện - mà phải kiểm tra chế độ nạp của chúng. Cách thức kiểm tra đơn giản nhất là bất kỳ một chế độ nạp chuẩn nào cũng không được làm bình ắc quy nóng lên tới tầm nhiệt độ 45 đến 50 độ! Nếu có hiện tượng này xảy ra thì chế độ nạp của kích điện hoạt động không đúng - dẫn đến việc nhanh hư hỏng các ắc quy của bạn.</p> <p><b><i>N</i></b><i><b>ạp ắc quy theo từng loại riêng biệt</b></i></p> <table id="table7" align="right" border="1" width="8%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/"><img src="https://lh6.googleusercontent.com/_GlVBT3KqMts/Tc-OCjXUL6I/AAAAAAAAAjE/JeJn85m9M-Q/s800/Che%20do%20sac%20tung%20ac%20quy%20khac%20nhau.jpg" border="0" /></a><br /><i><span style="font-size:85%;">Điện áp nạp và nạp nổi (float) của một số loại ắc quy khác nhau (hình của một loại kích điện)<a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">.</a></span></i></td></tr></tbody></table> <p>Cách thức nạp thủ công nêu trên thường chỉ phù hợp cho loại ắc quy axit thông thường (kín khí hoặc loại hở), trên thực tế thì cũng là loại ắc quy sử dụng axit H2SO4 nhưng chúng được cấu tạo bản cực cải tiến đi để đạt hiệu suất làm việc cao.</p> <p>Bạn xem hình bên về thông số hướng dẫn người dùng thiết đặt chế độ nạp và nạp nổi của một loại kích điện sẽ thấy chế độ nạp của các loại ắc quy này sẽ tối ưu với các thông số khác nhau. Tuỳ thuộc vào các loại ắc quy mà bạn có thể lựa chọn các thông số nạp và nạp nổi cho phù hợp. Ví dụ theo bảng trên, với loại ắc quy Chì-Axit kín khí (sealed lead acid) có mức điện áp nạp là 14,4V, nạp nổi là 13,6V. Ắc quy Chì-Axít loại hở điện áp nạp 14,8V và nạp nổi 13,8V... Do phần lớn các ắc quy thuộc loại này nên hầu như các kích điện đều đặt thông số nạp nổi là 13,8V. Như vậy bạn cần căn cứ vào loại ắc quy mà mình đang sử dụng thuộc loại nào để có thể có chế độ nạp phù hợp hoặc có cho phép các kích điện nạp nổi cho ắc quy của mình không.</p> <p>Trong trường hợp nếu không muốn cho kích điện nạp nổi ắc quy của bạn trong thời gian dài (do thông số không phù hợp) bạn có thể lắp thêm các aptomat để ngắt ắc quy ra khỏi kích điện, xem về cách lắp tại <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/tu-van-su-dung-kich-dien-phan-dau-noi.html" target="_blank">bài viết này</a> trên cùng blog.</p> <p>Lưu ý về việc nạp ắc quy kiểu hở: Khi nạp với dòng điện nhỏ (ví dụ khi phụ nạp thường xuyên) thì bạn có thể quên không mở các nắp của các ngăn ắc quy ra được, nhưng khi nạp chu kỳ với dòng điện lớn thì nhất thiết phải mở các nắp này để các khí thoát ra trong quá trình nạp. Đây cũng là một sự phiền phức trong quá trình sử dụng các ắc quy kiểu hở - do đó nên hạn chế sử dụng ắc quy kiểu hở trong các kích điện.</p> <p><i><b>Nạp dòng lớn hay dòng nhỏ thì tốt?</b></i></p> <p>Có một câu hỏi đặt ra là khi nạp ắc quy, lựa chọn dòng nhỏ thì tốt hay là dòng lớn thì tốt? Có nhiều người cho rằng phải nạp bằng dòng điện lớn đến trị số 1/10 dung lượng ắc quy thì tốt.Có nhiều người tin rằng chế độ nạp 3 giai đoạn hiện nay là cực tốt - mà trong đó thì giai đoạn đầu tiên của việc nạp ắc quy chính là đưa một dòng điện lớn vào nạp.</p> <blockquote> <p><i>Chế độ nạp 3 giai đoạn mà người ta cho rằng làm tăng tuổi thọ của ắc quy như sau: Giai đoạn 1: Nạp với dòng điện không đổi ở mức tối đa cho phép của ắc quy. Giai đoạn 2: Nạp với điện áp không đổi (theo bảng điện áp ở hình phía trên để phù hợp với từng loại ắc quy). Giai đoạn 3: Giữ ở mức điện áp nạp nổi của ắc quy (theo bảng trên).</i></p></blockquote> <p>Việc nạp bằng dòng điện ở cường độ cao sẽ làm cho phản ứng xảy ra nhanh, mãnh liệt và tạo ra nhiều PbO2 ở cực dương, Pb ở cực âm. Việc tạo ra các lớp PbO2 trên cực dương (hoặc Pb ở cực âm) với tốc độ lớn sẽ làm cho PbO2 dễ phủ lên mặt ngoài các lớp PbSO4 và tạo ra hiện tượng trên bản cực sẽ có hai thành phần nằm xen kẽ nhau: PbSO4 nằm phía trong và PbO2 nằm phía ngoài bao phủ lên. Khi mà lớp PbO2 ở cực dương đã bao phủ hết bề mặt bản cực thì chúng ngăn cản việc PbSO4 ở phía trong phản ứng để trở thành PbO2 được nữa - và lúc này các bản cực dễ bị sun phát hoá nếu để trong thời gian dài.</p> <p>Như vậy thì nạp chậm là tốt? Có lẽ là như vậy nếu như có đủ thời gian cho quá trình nạp đó. Chẳng hạn như hôm nay mất điện, sau đó khi có điện trở lại thì ắc quy bắt đầu được nạp, quá trình nạp chậm mất khoảng 2 ngày mới hoàn thành thì ngày mai chẳng may có mất điện - ắc quy lúc đó chưa đủ đầy để phóng điện nên bị phóng yếu, quá trình đó diễn ra nhiều lần sẽ dẫn đến ắc quy luôn ở trạng thái đói và cũng bị sun phát hoá bản cực. Chế độ làm việc của các UPS cũng vậy - người ta luôn phải tính đến các trường hợp điện lưới bị yếu kém hoặc bị mất điện lưới trong mọi thời điểm - do đó chế độ nạp của các ắc quy trong UPS được thiết kế sao cho tối ưu nhất trong điều kiện phải nạp nhanh nhất. Nhu cầu sử dụng kích điện chưa chắc đã đòi hỏi cần nạp gấp như vậy (bởi có thời điểm năm 2010 khi cắt điện luân phiên thì cao điểm nhất là ngày mất và ngày có, thời gian có điện xen kẽ vượt qua con số 24-36h) nên không nhất thiết phải nạp với một dòng điện lớn ngay từ ban đầu.</p> <p>Vậy thì nạp dòng lớn hay dòng nhỏ còn tuỳ thuộc vào tần suất hoạt động của ắc quy - nếu điều kiện cho phép thì tốt nhất nên nạp bằng dòng nhỏ. Hệ thống có dòng phóng nhỏ và dòng nạp nhỏ thì tuổi thọ ắc quy sẽ tăng lên, tuy nhiên kèm theo điều này lại phải đầu tư nhiều ắc quy mắc song song và gây tốn kém. Nếu như không mất điện thường xuyên hoặc sử dụng kích điện như một sự dự phòng cho các thời điểm mất điện (hoặc quá tải biến áp trong khu vực) thì việc đầu tư nhiều ắc quy là không kinh tế.</p> <p><i><b>Nạp các hệ ắc quy mắc song song nhau</b></i></p> <p>Khi bạn có một hệ thống nhiều ắc quy mắc song song nhau thì có hai cách nạp: nạp từng ắc quy riêng lẻ hoặc sàng đồng thời toàn bộ ắc quy.</p> <p>Nếu như nạp từng ắc quy riêng lẻ thì bạn nên ngắt các ắc quy khác ra khỏi hệ thống, sau đó nạp đầy một hoặc nhóm bình ắc quy đó. Sau đó ngắt hoàn toàn các bình các bình đã nạp đầy để nạp các bình chưa được nạp. Sau khi các bình đầy hoàn toàn thì đợi chúng ổn định một thời gian đến khi các điện áp trên các bình sàn sàn như nhau thì đóng chúng lại chung vào hệ thống.</p> <p>Cách nạp đồng thời các bình ắc quy mắc song song có lẽ là cách nạp đơn giản hơn và đảm bảo các bình có dòng nạp có thể thấp và làm tăng tuổi thọ ắc quy. Tuy vậy khi nạp song song cần lưu ý một số vấn đề sau:</p> <p>Khi nạp cần lưu ý đo dòng nạp trên từng ắc quy để đảm bảo rằng dòng nạp không vượt quá giới hạn 1/10 dung lượng của ắc quy đó. Ví dụ cụ thể: Nếu bạn có hai ắc quy 100Ah nối song song nhau, khi nạp bạn thấy mỗi ắc quy có dòng nạp nhỏ hơn 10A thì tốt, nhưng trên một ắc quy có dòng 12A và một ắc quy có dòng 8A thì sẽ là không được vì sự chênh lệch đó có một dòng vượt quá mức khuyến cáo. Hiện tượng nạp lệch dòng ở các ắc quy mắc song song có thể do các bình đưa vào sử dụng không cùng thời điểm (chiếc mua trước, chiếc mua sau) hoặc các bình có hãng sản xuất khác nhau, có kiểu loại khác nhau (loại kín khí hoặc loại ắc quy hở), dung lượng khác nhau ... Nếu như xảy ra hiện tượng dòng nạp lệch nhau như trên bạn có thể giảm dòng nạp để dòng phù hợp nhất với từng nhánh song song - hoặc chuyển sang nạp từng bình hoặc từng cụm bình.</p> <p><b><i>N</i></b><i><b>ạp các hệ ắc quy mắc nối tiếp nhau</b></i></p> <p>Khi kích điện sử dụng mức điện áp 24V hoặc cao hơn thì cần nối tiếp các ắc quy với nhau. Đối với cách lắp nối tiếp sẽ được trình bày ở phần sau, ở đây chỉ xin lưu ý một chút về cách nạp với hệ thống này.</p> <ul><li>Khi nạp thì chế độ nạp cũng tương tự ắc quy 12V, nhưng các thông số được nhân 2 lên. (Ví dụ mức 13,8V thì trở thành 27,6V). </li><li>Dung lượng dùng để tính dòng điện chỉ lấy theo một ắc quy, ví dụ đấu 2 ắc quy 12V 100Ah nối tiếp nhau thì sẽ coi như bằng 1 ắc quy 24V 100Ah nên dòng nạp 1/10 cũng chỉ bằng 10A. </li><li>Trong quá trình nạp cần đo mức điện áp trên từng ắc quy để xem có sự chênh lệch nhau không, nếu chênh lệch quá lớn thì nên ngừng nạp và chuyển sang nạp riêng cho từng ắc quy bằng bộ nạp 12V. Thông thường nếu như chế độ nạp bị lệch nhau thì khi phóng điện cũng sẽ lệch nhau, dẫn đến việc hư hỏng trước một ắc quy. </li></ul> <p>Giải thích thêm về lưu ý thứ 3 ở trên: Sự chênh lệch điện áp trên hai ắc quy đang mắc nối tiếp sẽ xảy ra khi chúng không có cùng tình trạng như nhau (một cũ một mới hoặc cho dù cùng mua nhưng hai ắc quy ở hai lô khác nhau, được sản xuất thời gian khác nhau...có nghĩa là các ắc quy lệch nhau), khi đó đo điện áp trên từng ắc quy sẽ ra kết quả khác nhau. Trong trường hợp này thì cần dùng bộ nạp cho một ắc quy để tạm thời mắc vào hai đầu một ắc quy để nạp cho chúng đầy hoàn toàn.</p> <p>Tại các nhà máy điện, các trạm phân phối thường sử dụng các hệ thống nhiều ắc quy nối tiếp nhau như vậy để phục vụ điều khiển và đóng cắt. Hệ ắc quy nối tiếp được phụ nạp thường xuyên theo chế độ nạp nổi và theo định kỳ được kiểm tra từng bình một để sẵn sàng phụ nạp hoặc thay thế nếu không đủ thông số. Có những hệ thống hoạt động hàng vài chục năm như vậy mà vẫn chưa bị hỏng - chính vì lý do này mà tôi nghĩ rằng trong dân dụng nếu phụ nạp và có chế độ sử dụng hợp lý cũng sẽ sử dụng được bền như vậy.</p> <p><b>Bảo quản và bảo dưỡng ắc quy</b></p> <p><i><b>Bảo dưỡng bằng phụ nạp</b></i></p> <p>Mùa hè năm ngoái (2010) nhiều người đã mua kích điện và kèm theo là bộ ắc quy, năm nay cũng nhiều người mua và phần lớn khả năng là không phải dùng đến bởi <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/du-bao-cat-dien-mua-he-2011.html" target="_blank">không bị mất điện nữa</a>. Nếu như kích điện để được hàng chục năm mà không hỏng thì ắc quy nếu không được bảo dưỡng sẽ hỏng ngay sau vài tháng hoặc một năm tuỳ theo tình trạng có nối trực tiếp giữa ắc quy với kích điện hay không và dòng điện tiêu thụ của kích điện là bao nhiêu khi ở trạng thái không làm việc.</p> <p>Nếu như kích điện có thể ngắt hoàn ắc quy ra khỏi kích bằng một công tắc nguồn (thường các kích điện từ loại cho ra sóng mô phỏng hình sin sẽ có chức năng ngắt như vậy) thì kích điện sẽ không làm tiêu tốn ắc quy, do đó có thể để ắc quy trông một thời gian dài. Còn lại các kích điện tiêu thụ điện của ắc quy trong chế độ chờ thì nên ngắt hoàn toàn ắc quy ra khỏi kích điện để đưa vào chế độ bảo quản/bảo dưỡng. Lưu ý rằng chỉ nên thực hiện điều này nếu như không sử dụng hàng tuần hoặc thời gian dài hơn.</p> <p>Khi ngắt hoàn toàn ắc quy khỏi kích điện (có thể qua các aptomat đã nói ở <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/tu-van-su-dung-kich-dien-phan-dau-noi.html" target="_blank">bài trước</a>) thì tuỳ theo bộ nạp mà bạn hiện có để có thể có chế độ bảo dưỡng khác nhau:</p> <p>- Định kỳ nạp bổ sung cho ắc quy. Nếu như hãng ắc quy Tia Sáng đề nghị nạp 3 tháng một lần cho các ắc quy nước và 9 tháng một lần đối với các ắc quy kín khí (9 tháng là với nhiệt độ môi trường từ 30 đến 40 độ C) thì tốt hơn là nạp bảo dưỡng trong thời gian ngắn hơn: tức khoảng 1 tháng/1 lần. Việc nạp bảo dưỡng hàng tháng sẽ thuận lợi cho việc bất kỳ thời điểm nào cũng có thể sử dụng kích điện để phát ra điện 220V sử dụng trong gia đình - chẳng hạn một thời điểm nào đó nhiều người cùng sử dụng khiến cho biến áp của khu vực (khu phố) bị quá tải, nhảy bảo vệ khiến cho khu vực bị mất điện khoảng 30 phút.</p> <p>Việc nạp định kỳ thực hiện tương tự như khi vừa sử dụng kích điện: Đóng điện vào kích và cắm nguồn từ kích điện vào lưới điện để thực hiện chế độ nạp, tuy nhiên tuỳ thuộc vào thời gian để không ắc quy là lâu hay nhanh mà ắc quy sẽ nhanh đầy hoặc không. Nên sử dụng một đồng hồ đo điện áp giữa hai cực ắc quy để kiểm tra quá trình nạp này. Thông thường mỗi tháng nạp một lần thì chỉ cần nạp khoảng 30 phút là ắc quy đã đầy điện.</p> <p>- Phụ nạp thường xuyên cho kích điện: Đây là cách thức hợp lý nhất cho kích điện bởi tránh sự lãng quên bảo dưỡng ắc quy khi mà hàng năm trời không mất điện để có thể phải bật kích. Phụ nạp thường xuyên là cách cân bằng dòng điện tự phóng của ắc quy khi không sử dụng.</p> <p>Ở phần trên bạn có thể thấy mức điện áp nạp nổi (float) thì đây có phải là mức điện áp để phụ nạp thường xuyên hay không? Trong trường hợp kích điện hoạt động thường xuyên (chẳng hạn cắt điện luân phiên thì sử dụng kích điện là thường xuyên) thì chế độ nạp nổi này trong vài chục giờ sẽ giúp cho ắc quy đảm bảo đầy hoàn toàn. Hữu dụng nhất của nạp nổi có lẽ là <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html" target="_blank">UPS</a> online hoặc kích điện hoạt động ở chế độ online: Trong khi phần AC/DC cung cấp một điện áp ổn định cho phần DC/AC (mà không chuyển sang chế độ by pass) thì mức điện áp ổn định này chính bằng điện áp nạp nổi của hệ thống ắc quy - vậy khi UPS online có điện lưới thì cho dù không ở chế độ by pass thì chúng cũng không tiêu thụ điện từ ắc quy.</p> <p>Mức phụ nạp theo một người viết trên Wikipedia tiếng Việt thì vào khoảng 12,8 đến 13,5V đối với ắc quy Chì-Axít, một số trang khác đề nghị mức 12,8 đến 13,2V. Để có được mức độ điện áp chuẩn thì có lẽ cần phải thực hiện một loạt thí nghiệm: Sử dụng một ổn áp một chiều để điều chỉnh mức điện áp từ 12,8V đến 13,5 V để rò xem mức điện áp nào có dòng điện phụ nạp là nhỏ nhất - lúc đó dòng điện có vẻ sẽ cân bằng với mức tự phóng của ắc quy. Tôi đã thử như vậy và thấy rằng mức điện áp 13,3V cho nhiệt độ 25 độ C và 13,4V ở nhiệt độ 30 độ C là phù hợp cho việc phụ nạp thường xuyên.</p> <p>Sau khi phụ nạp thường xuyên trong khoảng một tháng, bạn có thể kiểm tra hiệu quả của mức phụ nạp này có đảm bảo hay không, việc kiểm tra có thể thực hiện bằng cách sử dụng một bộ nạp chuẩn để đo thời gian nạp hệ ắc quy đã được phụ nạp cho đến khi chúng đầy hoàn toàn. Nếu hệ phụ nạp đảm bảo (tức cung cấp đủ áp và dòng) thì thời gian nạp ắc quy cho đến đầy chỉ vào khoảng vài phút. Nếu xem hình video phía trên bạn sẽ thấy rằng với bộ bộ nạp điện tử có dòng lớn nhất là 3A mà chỉ mất khoảng 10 phút là nạp đầy cho hệ thống ắc quy 400Ah sau một tháng 'ngâm' ở chế độ phụ nạp 13,4V.</p> <p><i><b>Bảo dưỡng cho ắc quy hở</b></i></p> <p>Các ắc quy axít thuộc loại hở thường có các nắp để thuận tiện cho việc bổ sung nước cất, các nắp đều có một lỗ nhỏ thông hơi. Các lỗ thông hơi này có tác dụng thoát các khí dễ cháy trong quá trình nạp nhưng lại có thể làm cho bụi có thể xâm nhập vào bên trong ắc quy. Để ắc quy hoạt động tốt thì cố gắng đặt nó tại những nơi vừa thông thoáng lại vừa ... không bụi (bởi thông thường khi nạp với dòng điện lớn thì nhà sản xuất sẽ khuyến cáo bạn mở các nút thông hơi này).</p> <p>Trong các quá trình nạp điện, ắc quy hở làm thoát ra một lượng khí hydro và oxy mà hai khí này được tách ra khỏi nước nên sẽ làm hao hụt nước trong bình. Bình thường các bình ắc quy hở sẽ có các vạch để người dùng dễ nhận biết mức nước trong bình có còn đủ hay không để có thể bổ sung. Nếu như bạn thấy mức dung dịch trong các ngăn thấp hơn mức vạch thấp nhất thì cần thiết bổ sung nước cất vào các ngăn sao cho mực dung dịch bên trong nằm giữa hai vạch mức là đảm bảo (nên bổ sung cho đến mức trên của vạch).</p> <p>Dung dịch bổ sung vào ắc quy tuyệt đối chỉ sử dụng dung dịch nước cất được sản xuất sẵn cho việc bổ sung ắc quy hoặc dung dịch nước cất điều chế trong ngành y tế. Không được sử dụng nước mưa hoặc nước giếng hay bất kỳ loại nước nào khác không phải nước cất bởi chúng có thể chứa các khoáng chất và làm cho các khoáng này bám vào các điện cực - làm giảm hiệu suất của ắc quy.</p> <p>Cũng không được bổ sung dung dịch axít loãng như nhiều thợ sửa xe máy thường khuyên làm vậy. Thông thường thì việc nạp ắc quy nếu ở dòng điện lớn sẽ làm thất thoát H2SO4 và có thể gây thiếu hụt H2SO4 nên trước đây người ta đã chế ra loại dung dịch H2SO4 loãng 5% để bổ sung thêm vào ắc quy. Hiện nay các hãng sản xuất đều không cho phép việc bổ sung thêm các dung dịch axít loãng như vậy nên chúng ta không thực hiện theo lời khuyên này.</p> <p><i><b>Nạp xả định kỳ để tăng độ bền ắc quy?</b></i></p> <p>Một số người cho rằng việc nạp xả định kỳ sẽ làm ắc quy bền hơn, họ thực hiện định kỳ hàng tháng hoặc vài tháng thì xả hoàn toàn ắc quy sau đó lại nạp lại. Có lẽ xuất phát của suy nghĩ này là có một số loại pin nạp yêu cầu phải xả và nạp định kỳ để tăng tuổi thọ bởi loại pin này có hiện tượng "nhớ" chế độ nạp và phóng của nó. Ắc quy không có hiện tượng "nhớ" trạng thái như loại pin nọ, nhưng trong một số trường hợp cụ thể thì việc nạp xả cũng có ý nghĩa nhất định.</p> <p>Sau một quãng thời gian hoạt động liên tục (ví dụ sau thời gian cắt điện luân phiên, đã có thông báo không cắt điện nữa) thì nên phóng hoàn toàn đến mức cạn kiệt (10,5V-10,7V) bằng dòng điện nhỏ (nhỏ hơn 5% dung lượng bình) rồi nạp lại với dòng điện nhỏ (cũng nhỏ hơn 5% dung lượng bình) cho đến khi đầy hoàn toàn. Thời gian thực hiện quá trình này có thể mất vài ngày nhưng cần căn giờ để có thể giám sát và nạp lại ngay sau khi ắc quy đã được phóng hết điện. Hành động này có thể loại bỏ hoàn toàn PbSO4 có thể nằm ở lớp trong của các bản cực. Không cần thực hiện cách thức này nếu hệ thống thường xuyên phóng và nạp với dòng thấp hoặc không cần thực hiện định kỳ sau một khoảng thời gian nào nếu như đang thực hiện quá trình phụ nạp thường xuyên với mức điện áp thấp (13,1-13,4V).</p> <h2><b>SỬ DỤNG ẮC QUY TRONG KÍCH ĐIỆN</b></h2> <p>Phần này sẽ trình bày việc tính toán chọn dung lượng ắc quy trong cho kích điện của bạn để phù hợp với nhu cầu sử dụng và đảm bảo tiện lợi, tiết kiệm.</p> <p><b>Tính toán chọn dung lượng ắc quy</b></p> <p>Dung lượng ắc quy thể hiện khả năng lưu trữ điện năng của ắc quy, dung lượng càng lớn thì khả năng lưu trữ càng nhiều. Để phát được thời gian lâu thì dung lượng ắc quy phải đủ lớn, nhưng càng lớn thì chi phí phải càng cao, do đó vấn đề quan tâm là tính toán dung lượng bao nhiêu để phù hợp với số tiền đầu tư. Mặc dù rằng công thức tính toán này đã được trình bày trong các bài trước hoặc bạn đã gặp nhiều trên Internet, nhưng tôi vẫn trình bày lại ở đây và có thêm một chút lưu ý về lựa chọn hệ số để đảm bảo tăng độ bền sử dụng ắc quy.</p> <p>Tham số để tính toán bao gồm: Công suất sử dụng trung bình (tính theo W) trong thời gian (tính bằng giờ). Công thức tính như sau:</p> <p>Dung lượng ắc quy (Ah) = [Thời gian sử dụng (giờ) x Công suất sử dụng trung bình (W) ] / [Điện áp ắc quy (V) x 0,7]</p> <p>Theo công thức trên, ví dụ muốn sử dụng kích điện trong 10 giờ với công suất sử dụng trung bình 200W với kích điện sử dụng ắc quy 12V thì:</p> <p>Dung lượng ắc quy = [10 (giờ) x 200 (W)] : [12 (V) x 0,7] và dễ tính ra kết quả là 238 Ah.</p> <p>Nếu như kích điện của bạn sử dụng ắc quy 24V (hoặc 48V) thì công thức sử dụng phải tính theo công thức sau:</p> <p>Dung lượng ắc quy = [10 (giờ) x 200 (W)] : [24 (V) x 0,7] và kết quả dễ dàng tính ra là 119 Ah.</p> <p>Vậy thì sử dụng kích điện 24V sẽ lợi hơn so với việc sử dụng ắc quy 12V (bởi thấy kết quả tính ra là khác nhau)? Không phải như vậy bởi năng lượng không thể tự sinh ra, mức năng lượng của hai bình ắc quy 100Ah sẽ luôn không đổi cho dùng chúng được mắc song song hay nối tiếp. Trong công thức trên, kết quả mức dung lượng 238Ah là tính cho ắc quy 12V, do đó chúng tích trữ 238 x 12 = 2856 Wh, còn mức 119 Ah là tính cho ắc quy 24V nên chúng là 119 x24 = 2856 Wh - vậy chúng giống nhau, nhưng để có được điện áp 24V thì bắt buộc phải nối tiếp 2 ắc quy 12V.</p> <p>Trong công thức tính trên ta coi tổng hợp các hệ số tổn thất (tổn thất trên kích điện, tổn thất bởi khả năng phóng điện của ắc quy...) để có hệ số 0,7. Thông số này phụ thuộc vào nhiều yếu tố nên nó có thể thay đổi theo xu hướng tăng lên (nếu hệ thống hiệu suất cao) hoặc giảm đi. Để an toàn cho sử dụng và tăng độ bền của ắc quy thì nên sử dụng hệ số này theo hướng giảm đi, ví dụ tính bằng 0,6 hoặc 0,5. Lý giải điều này bởi cách tính lấy hệ số 0,7 chỉ đúng trong trường hợp sử dụng ắc quy đến cạn kiệt và nếu sử dụng như vậy thì thường làm tuổi thọ ắc quy giảm nhanh dẫn đến sớm phải đầu tư hệ thống mới.</p> <p><b>Đấu nối các ắc quy trong kích điện</b></p> <p>Việc đấu nối các ắc quy trong kích điện tưởng rằng khá đơn giản thì cũng có nhiều vấn đề cần lưu ý, mục đích của chúng để đảm bảo sao cho sử dụng ắc quy một cách an toàn nhất và nâng cao tuổi thọ của ắc quy.</p> <p>Các kích điện thông dụng nhất hiện nay sử dụng loại ắc quy 12V, còn lại sử dụng mức điện áp 24V và các mức điện áp cao hơn (48V, 96V hoặc cao hơn), mình trình bay hai cách đấu nối ắc quy: cho mức 12V và cho mức 24V mà không trình bày các cách đấu nối điện áp cao hơn bởi mọi loại còn lại sẽ tương tự cách đấu nối với mức 24V.</p> <p><i><b>Đấu nối </b></i><b><i>song song các ắc quy để tăng dung lượng</i></b></p> <p>Nếu như kích điện sử dụng điện áp 12V thì chỉ việc nối cực dương ắc quy với dây dương của kích điện (thường là dây màu đỏ), cực âm của ắc quy đối với dây âm của kích điện (thường là dây màu đen). Đây là cách đấu nối đơn giản nhất và cũng thường gặp nhất trong đa số người sử dụng hiện nay. Thế nhưng để đảm bảo tăng độ bền ắc quy hay tăng dung lượng lưu trữ để kéo dài thời gian sử dụng hay đơn giản là việc đầu tư thêm các ắc quy sau từng thời gian ... thì sẽ có những trường hợp mắc 2 hay nhiều ắc quy song song nhau để cùng cấp điện cho hệ thống.</p> <p>Khi đấu nối các ắc quy song song nhau thì có vài vấn đề cần đặt ra: Việc đấu nối song song có làm cho các ắc quy phóng điện sang nhau không? Dòng nạp của từng ắc quy trong hệ thống có vượt quá trị số khuyến cáo hay không.</p> <p>Vậy có điều kiện gì để mắc các ắc quy song song nhau hay không? Trước hết thì việc đấu các ắc quy song song cần phải đấu cùng loại ắc quy: đã dùng ắc quy kín khí thì toàn hệ thống phải dùng cùng loại kín khí, đã dùng ắc quy hở thì tất cả nên phải sử dụng ắc quy hở. Có yêu cầu này bởi điện áp nạp hoặc chế độ bảo dưỡng của các ắc quy cùng loại thì giống nhau. Sau đó điều kiện đặt ra là các ắc quy càng có dung lượng gần nhau càng tốt - tuy nhiên điều kiện này có thể không quan trọng nếu như sau này ta đo dòng nạp của chúng là phù hợp với từng ắc quy trong hệ thống song song đó.</p> <p>Để đấu song song các ắc quy chỉ cần đấu các cực âm ắc quy chắc chắn với nhau rồi đấu cố định vào dây âm của kích điện, sau đó nối các dây dương ắc quy vào các nhánh của các aptomat tép như đã trình bày ở bài trước, các đầu còn lại của các aptomat được đấu với nhau và đấu với cực dương của kích điện. Lấy lại hình của entry trước như sau:</p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjPuugReoce7F0LE35CKU6ya0M1anH-n3FmhWVagXgu_yg-tk1kJYMw7X-FKsneUWdygm-ke3n0RZ8JUME61TfgxzRH4drtCIelvbRlnSS-Gl5YTZuU66L8ZsOonIc5TlorJPP_RkonlD9a/s400/Noi%20aptomat%20cho%20acquy.JPG" border="0" height="241" width="400" /></p> <p>Trong hình trên là các aptomat (loại "tép") C20 - kép đã được tôi sử dụng cho hệ thống 8 ắc quy mắc song song. Các dây phía dưới aptomat được đấu với các cực dương của ắc quy, các dây phía trên được nối với dây dương của kích điện và các dây dương của các bộ nạp bên ngoài (dây âm của các bộ nạp ngoài cũng được nối với hệ cực âm của ắc quy. Nếu có nhiều ắc quy và có điều kiện thì bạn có thể nối mỗi cực âm của ắc quy vào một thanh cái rồi nối dây âm của kích điện vào thanh cái đó để đảm bảo dòng điện phân phối đều, còn nếu có ít ắc quy thì điều này không quan trọng.</p> <p>Sau khi đã đấu nối hệ thống song song như trên ở lần đầu tiên bạn không được đóng các aptomat ngay mà cần phải lần lượt nạp đầy các ắc quy, kiểm tra điện áp tương tự nhau rồi mới đóng các aptomat. Lúc này sẽ có hiện tượng các ắc quy nạp sang nhau để cân bằng điện áp - tuy nhiên dòng nạp này là rất nhỏ và chúng sẽ sớm về 0 sau vài phút. Lý do mà bạn không ngại rằng chúng sẽ nạp suốt ngày sang nhau bởi vì khi mà điện áp các ắc quy chỉ chênh nhau khoảng vài chục mV thì dòng nạp của chúng sẽ rất nhỏ.</p> <p>Khi sử dụng kích điện, điện áp của các ắc quy sẽ giảm đi, dòng điện lúc này của từng ắc quy sẽ cùng phóng vào kích điện. Lúc này có hiện tượng các ắc quy nạp sang nhau hay không? Không, bởi vì phía làm sụt điện áp đang là kích điện, do đó thì tuỳ từng khả năng của từng ắc quy mà lúc này nó sẽ phóng dòng lớn hay dòng điện bé hơn vào phía kích điện. Nếu như một hệ thống ắc quy đồng đều nhau và chất lượng còn như nhau, được đấu nối tốt thì dòng phóng của từng ắc quy lúc đó sẽ xấp xỉ nhau. Khi nạp điện cho hệ thống các ắc quy song song thì đã được trình bày ở phần trên.</p> <p>Lưu ý khi đấu nối song song là không bao giờ được nối các ắc quy với nhau khi chúng không được cùng nạp đầy (hoặc cùng vơi như nhau - nhưng độ vơi là không kiếm soát được), việc nối một ắc quy đầy điện và một ắc quy đã bị hết điện có thể làm ắc quy phát ra một dòng lớn và có thể gây nổ ắc quy. Tốt nhất là nên cùng nạp và cùng xả cả hệ thống ắc quy song song như vậy để đảm bảo chúng được bền nhất (xin xem lưu ý về dòng điện nạp ở phía trên - dòng nạp nhỏ bao giờ cũng tốt cho ắc quy).</p> <p>Việc đấu nối song song các ắc quy có một nhược điểm: Nếu bất kỳ một ắc quy nào bị chập hai bản cực với nhau thì tất cả các ắc quy còn lại sẽ phóng điện vào ắc quy đó, làm cho ắc quy này bị quá nạp và nóng dần lên. Vậy thì việc sử dụng các aptomat để đấu nối các ắc quy lúc này tỏ ra có tác dụng - nó sẽ ngắt chiếc ắc quy bị chập bản cực kia khỏi hệ thống. Nhưng việc chập các bản cực ở 1 trong 6 ngăn của ắc quy chỉ là chuyện rất ít khi xảy ra bởi giữa các bản cực bao giờ cũng có các tấm ngăn nhằm tránh hiện tượng này - và nếu có xảy ra thì kể cả hệ thống có 1 ắc quy cũng sẽ bị nóng lên trong quá trình nạp chúng.</p> <p><i><b>Đấu nối tiếp các ắc quy</b></i></p> <p>Khi các kích điện có công suất lớn thì không thể sử dụng mức điện áp 12V mà chuyển sang sử dụng các mức điện áp cao hơn: 24V, 36V, 48V hoặc cao hơn nữa. Khi các kích điện sử dụng các mức điện áp này thì phải mắc nối tiếp các ắc quy 12V lại với nhau. Việc mắc nối tiếp các ắc quy 12V với nhau thực ra chỉ là một hình thức ghép nối 'bên ngoài', trên thực tế thì các ắc quy 12V cũng đã ghép nối tiếp 6 ngăn ắc quy 2V lại với nhau để đạt mức 12V.</p> <p>Việc nối tiếp hai ắc quy với nhau để cho điện áp lớn hơn được thực hiện bằng cách: Nối cực dương ắc quy thứ nhất với cực dương kích điện, cực âm ắc quy thứ nhất nối với cực dương ắc quy thứ hai, cực âm ắc quy thứ hai nối với dây âm của kích điện. Nếu như bạn thấy điều này loằng ngoằng phức tạp thì tốt nhất là bạn nên nhờ một ai đó thành thạo hơn để thực hiện việc nối này ^^ - nếu không có thể bạn nối các ắc quy nhầm lẫn cực và khiến chúng phát nổ.</p> <p>Điều kiện của việc ghép nối các ắc quy với nhau là chúng phải có cùng kiểu, cùng dung lượng và tốt nhất là cùng hãng sản xuất, có cùng thời gian và chế độ sử dụng như nhau (chúng được ghép nối với nhau từ đầu chứ không nên là có sẵn một ắc quy dùng một thời gian rồi mua thêm một ắc quy mới ghép nối tiếp với chúng). Có điều kiện như vậy bởi các ắc quy nối tiếp sẽ luôn hoạt động với dòng điện phóng hoặc dòng điện nạp như nhau. Nếu có sự lệch nhau giữa hai bình thì khi nạp chúng (vẫn ở chế độ nối tiếp) sẽ có hiện tượng một bình bị nạp đầy quá trong khi bình kia vẫn chưa kịp đầy - mà máy nạp chỉ quan tâm đến điện áp tổng của cả hai bình đã đạt đủ mức hay chưa.</p> <p>Một lưu ý hơi thừa rằng không bao giờ nối tiếp các ắc quy để sử dụng cho các kích điện có điện áp sử dụng 12V!</p> <p><i><b>Đấu nối hỗn hợp</b></i></p> <p>Đấu nối hỗn hợp là sự mắc nối tiếp nhiều ắc quy thành một nhánh (cho mức 24V, 36V hoặc 48V) sau đó nối song song các nhánh này với nhau. Đây chỉ là kết hợp giữa hai cách đấu nối trên nên cần chú ý đến cả hai yêu cầu như đã liệt kê phía trên.</p> <p>Việc đấu nối hỗn hợp được khuyến cáo rằng không được nối quá 3 nhánh song song, tuy vậy nếu kiểm soát tốt dòng nạp và lắp đặt các cầu chì (hoặc aptomat) cho các nhánh thì vẫn có thể đấu nối nhiều hơn 3 nhánh (lý giải về điều này có thể xem phần trên).</p> <p><i><b>Có một số nội dung khác về ắc quy hoặc các thắc mắc liên quan đến ắc quy đã được tôi trình bày tại một mục riêng mang tên: <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/06/hoi-dap-ve-kich-dien-va-ac-quy-accu.html" target="_blank">Hỏi đáp về kích điện và ắc quy</a> cũng trên blog này.</b></i></p> <p>___________________________</p> <p><b>THAM KHẢO:</b></p> <p>* Hướng dẫn sử dụng của ắc quy Tia Sáng (Hải Phòng): [<a href="http://www.tiasangbattery.com/default.asp?tab=products&lang=vn&zone=107&id=118&path=%E1%BA%AEc%20quy%20PP&order=3" target="_blank">Loại ắc quy PP</a>, <a href="http://www.tiasangbattery.com/default.asp?tab=products&lang=vn&zone=107&id=116&path=%E1%BA%AEc%20quy%20k%C3%ADn%20kh%C3%AD&order=3" target="_blank">loại ắc quy kín khí</a>]</p> <p>* <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%ACnh_%E1%BA%AFc_quy" target="_blank">Bình ắc quy</a>, Wikipedia; [<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lead%E2%80%93acid_battery" target="_blank">en</a>]</p> <p>* <a href="http://www.atlasbx.co.kr/eng/product/product_list/Product_Spec_JIS.do">Thông số ắc quy Atlas</a> (loại thông dụng tại thị trường VN). Thông số cụ thể xem <a href="http://www.atlasbx.co.kr/eng/customer/customer_list/Download.do?realnm=ATLAS.pdf&convnm=ATLAS2.pdf" target="_blank">file PDF</a> (5,4 MB).</p> <p>* <a style="COLOR: #336699" href="http://phapluattp.vn/20100608054110984p1085c1095/ac-quy-de-no-neu-dung-cung-bo-kich-dien.htm" target="_blank">Ắc quy dễ nổ khi dùng cùng kích điện</a>, Bài viết trên Pháp Luật TpHCM, nêu một vài trường hợp nổ ắc quy. Tuy nhiên các ắc quy chỉ phát nổ nếu như sử dụng không đúng cách.</p> <p>* Trao đổi trên diễn đàn về việc kích điện HĐ bị lỗi phần nạp khiến cho ắc quy bị nạp nóng, điện áp cao...tại Webtretho: <a href="http://www.webtretho.com/forum/f112/thiet-bi-moi-dung-khi-mat-dien-phan-2-a-763020/index16.html" target="_blank">1</a>, <a href="http://www.webtretho.com/forum/f112/thiet-bi-moi-dung-khi-mat-dien-phan-2-a-763020/index18.html" target="_blank">2</a>, <a href="http://www.webtretho.com/forum/wttshowpost.php?p=17681964&postcount=193" target="_blank">3</a>, <a href="http://www.webtretho.com/forum/wttshowpost.php?p=17933248&postcount=581" target="_blank">4</a></p> <p>* <a href="http://cid-c78e65c6b6e1eb37.office.live.com/self.aspx/.Public/TCVN4472%20ac%20qui%20chi%20khoi%20dong.pdf" target="_blank">Tiêu chuẩn TCVN 4472 : 1993 Ắc quy chì khởi động</a>, định dạng PDF (tải về để mở xem). <i>Tiêu chuẩn mới hơn là TCVN 7916-1:2008 và TCVN 7916-2:2008 nhưng tôi chưa tìm thấy :)</i></p> <p>* <a href="http://www.vinachem.com.vn/TIEU_CHUAN/TCN/63-93.htm" target="_blank">Tiêu chuẩn ngành: Ắc quy chì cố định</a>, VINACHEM.</p> <p>* <a href="http://vft.com.vn/detail/lich-su-va-qua-trinh-phat-trien-cua-pin-va-ac-quy.html" target="_blank">Lịch sử và quá trình phát triển của pin và ắc quy</a></p> <p><b>XEM THÊM:</b></p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện dùng ắc quy</a> (trên blog này)</p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">So sánh kích điện và máy phát điện</a> (trên blog này)</p> <p align="right"><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An </a></b>(05/2011)</p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com17tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-2474433443931876142011-05-14T20:19:00.009+07:002011-05-17T14:00:48.239+07:00Tư vấn sử dụng kích điện (phần đấu nối ắc quy với kích điện)<p>Mới nhận được email của một bác hỏi về đấu nối ắc quy với <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">kích điện</a> để hạn chế dòng tiêu thụ của kích điện trong các thời điểm không sử dụng. Mình nhận thấy đây là một vấn đề cần quan tâm nên lại viết một entry ngăn ngắn để tư vấn cho bác, và tiện thể thì cũng post lên blog này để mong có thể có ích cho những người khác nếu thực sự họ muốn quan tâm đến điều này.</p> <p>Dưới đây là nội dung email nhận được (có xoá một số thông tin cá nhân cụ thể nhằm tránh bị lạm dụng):</p> <blockquote> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">Kinh gui Anh An!</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">Truoc tien toi xin loi vi khong quen biet ma duong dot gui mail cho Anh! So di toi manh dan gui den anh thu nay vi doc qua trang Web tre tho anh da co blog de giup do ba con rat nhieu y kien hay va xac dang trong viec giai phap khi mat dien! Thay anh la nguoi tot , co cong tam , lai hieu biet ky thuat rat sau ve van de nay nen toi manh dan nho anh giup do! Mong anh cam thong voi tuoi gia cua toi!</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">Xin tu gioi thieu toi la Nguyen SSS o Phao Dai Lang (Hanoi ) la can bo da ve huu, hien da 78 tuoi ma song co don..thieu nguoi nuong tua..... nen rat lo lang khi may dien tuoi gia suc yeu nong nuc khong chiu noi! Qua loi tu van cua anh , va phu hop voi kha nang kinh te , toi da mua 1 may kich dien HD 800 VA va 1 accquy 100AH/12 volts! Nhung may kich dien nay co nhuoc diem la dong khong tai hoi cao nen neu thoi gian lau khong mat dien ma rut may khoi luoi dien khong napthi accuy sut rat nhanh... De giai quyet viec nay trang web tre tho da gop y la nen dat l aptomat gia may kich va accuy! ( Dieu nay may cua AST deu co aptomat cho accuy ( nhung AST dat tien qua nen khong dam mua ) vi vay toi du dinh dat them 1 aptomat giua accuy va kich (giong nhu AST). Mong duoc anh vui long bot chut thi gio chi dan may ban khoan sau day ma khong biet hoi ai:</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">1/ Chon Aptomat bao nhieu ampe va loai 1 giay hay 2 giay ( phu hopvoi may kich 800VA)??</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">2/ Chon tiet dien day noi bao nhieu mm2?</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">3/ Noi voi 1 giay accuy hay ca 2 day? (Hinh nhu may AST chi noi voi day +)</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">4/ De theo doi dien the cua accuy khi bi sut giam , toi du dinh dung 1 dong ho volt loai 1 chieu de thuong xuyen mac vao 2 cuc accuy de tien theo doi! Dieu nay co hop ly khong neu khi mat dien phai dung kich co phu tai accuy!</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">Neu toi khong lam phien ha anh qua , thi mong duoc anh gop y qua dia chi email nay , voi tam long giup do nguoi gia, Toi vo cung biet on va kinh chuc anh va gia dinh manh khoe hanh phuc va lam duoc nhieu dieu tot va phuc duc cho con nguoi!</span></i></div> <div><i><span style="font-size:78%;color:#0000ff;">Nguyen SSS, 78 tuoi o tai Lang Thuong, Dien thoai ....</span></i></div></blockquote> <p>Nếu trong thời kỳ mất điện thường xuyên (ngày mất/ngày có) hoặc vài ngày mất một lần thì tốt nhất là đấu trực tiếp <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html">ắc quy</a> với kích điện để đảm bảo kích luôn nạp điện và có thể sẵn sàng sử dụng ngay. Trong các thời điểm khác không mất điện thường xuyên thì nên tách ắc quy khỏi kích điện nhằm tránh tiêu thụ điện nuôi chế độ "chờ" của kích điện là hợp lý.</p> <table id="table1" align="right" border="1" width="234"> <tbody> <tr> <td width="224"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizbvu27C6sLj1QmVc1rrA1ylQtPQwbSNCVljLDxYozlX4iotEzBWLs1frXuzVv3pJknFjRpyalbRXEFIkHzx3ASqPzKuwfLM8yUbxI8yHXNH_6IE5m2WIETavVYOUogc_hQo0pfxdZrrf_/s800/Ban_cau_chi.gif" border="0" height="250" width="224" /> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Bàn cầu chì và các chì ống ở trong</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p><b>Chọn và đấu nối aptomat</b></p> <p>Kích điện có hai loại sử dụng công tắc ngắt nguồn: Một loại ngắt hoàn toàn ắc quy khỏi <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">kích điện</a> (thường là loại kích điện-từ) thì công tắc của chúng gần như một aptomat (và có hãng sử dụng luôn aptomat để ngắt và bảo vệ) và công tắc loại này thường phải sử dụng một lực hơi nặng một chút; Một loại không ngắt ắc quy khỏi kích thì chúng dùng các nút bấm mềm hoặc một công tắc nhỏ (các loại của Thành Công, Hồ Điện, AST). Cũng có thể sử dụng một contactor (hoặc gọi là khởi động từ) để ngắt hoàn toàn ắc quy khỏi kích điện nhưng đòi hỏi phải sử dụng contactor dòng lớn và đắt tiền nên không hãng nào làm vậy. Vậy các kích điện không ngắt hoàn toàn ắc quy khi không làm việc thì nên thực hiện cách dưới đây để tránh sự hao phí không cần thiết.</p> <p>Nếu đơn thuần chỉ là sử dụng ngắt ắc quy ra khỏi kích điện thì có thể dùng một cầu dao đế sứ cho công việc này. Nhưng việc sử dụng cầu dao đế sứ thường bán trên thị trường sẽ không có tác dụng bảo vệ và việc đấu nối phức tạp hơn so với sử dụng một aptomat. Nếu ai muốn dùng cầu dao đế sứ thì nên dùng loại cầu dao hai ngả 60A (là loại lớn nhất mà thông dụng, giá thành lại rẻ), nên dùng của hãng Omisu hơn là loại của Vinakip vì các nối ở cầu giữa đơn giản hơn - bản cực và kết cấu cũng cho thấy tốt hơn. Tại sao không dùng loại cầu dao 1 ngả thông thường? Vì loại cầu dao một ngả thông thường lại gắn thêm phần cầu chì nên mất nhiều điểu đấu nối - và các chì dây cũng không đảm bảo. Khi sử dụng cầu dao hai ngả nên đấu song song cả hai nhánh để độ dẫn điện được tốt hơn, khi nối hai nhánh thì dùng hai dây từ cọc ắc quy đến hai nhánh, rồi nối đầu ra hai nhánh với dây dẫn của kích điện. Lưu ý rằng nhược điểm của cầu dao là khi đóng điện dễ sinh ra tia lửa nên cần để xa ắc quy để hạn chế cháy nổ trong trường hợp đang sạc ở mức 'sôi' điện dịch ắc quy.</p> <p>Cũng là việc ngắt ắc quy ra khỏi kích điện, việc dùng cầu chì công nghiệp sẽ được thêm công dụng bảo vệ chập mạch hoặc quá dòng. Các cầu chì công nghiệp có các giá đỡ cầu chì (nhìn giống như một aptomat) và các con chì loại ống hoặc dẹt đút vào trong đó. Nếu dùng cầu chì công nghiệp thì nên dùng loại có kích cỡ lớn và các ống chì 100A nếu sử dụng 1 bình ắc quy cho 1 kích điện cỡ 1000VA. Các cầu chì công nghiệp thường bảo vệ tốt và chính xác và có tiếp xúc tốt bởi chúng có dạng ống sứ bọc cát bên ngoài sợi chì, hai đầu bọc kim loại dẫn điện. Việc sử dụng cầu chì thường là tốn kém bởi vì các chì này không thông dụng cho sử dụng dân dụng, giá thành của chúng lại cao. Việc sử dụng cầu chì có vẻ lại không thực sự cần thiết nếu như trong kích điện đã có sẵn chế độ bảo vệ quá dòng hoặc chạm chập bên trong nó, nếu đấu nối cẩn thận thì không sợ việc chạm chập xảy ra bên ngoài.</p> <blockquote> <p><i>Thông thường các kích điện được thiết kế tốt đều có chế độ bảo vệ cho chúng: Ví dụ AST có hệ thống bảo vệ chống quá dòng một loạt cầu chì dạng cắm ở phía ngoài để chống chập mạch hoặc quá dòng, kết hợp một dàn điốt mắc ngược để bảo vệ chống đấu ngược ắc quy (khi đấu ngược các đi ốt này thoát hết dòng qua chúng rồi làm cháy cầu chì, trên một số diễn đàn thì có bạn kỹ thuật của một hãng kích điện cho rằng <a href="http://www.webtretho.com/forum/wttshowpost.php?p=17701324&postcount=205">không có hãng nào làm vậy</a> là bạn chưa hình dung ra việc đi ốt đấu song song với ắc quy và có chiều cho dòng từ cực âm sang cực dương), một số hãng dùng một aptomat bảo vệ quá dòng hoặc chạm chập bên trong kích điện. Loại kích HD mà bác dùng không có chế độ bảo vệ bên trong nên kết hợp luôn bảo vệ ở bên ngoài là hợp lý.</i></p></blockquote> <p>Nếu không có điều kiện dùng cầu chì thì có thể dùng các aptomat để vừa có tác dụng là cầu dao, vừa có tác dụng bảo vệ chống chập mạch và chống quá dòng. Khi dùng aptomat để bảo vệ quá dòng một chiều thì đúng ra phải sử dụng các aptomat một chiều - nhưng loại này thường không thông dụng trên thị trường nên có thể tạm sử dụng các aptomat xoay chiều thông thường dùng trong dân dụng. Việc chấp nhận được các aptomat xoay chiều bởi một số lý do sau: Dòng tiêu thụ của kích điện loại điện-từ thường là giao động giống như hình sin được nắn cả chu kỳ nhưng chưa lọc (gần giống xoay chiều); các aptomat lại có bảo vệ quá nhiệt nên cũng ngắt khi dòng lớn. Ắc quy có thể phát một dòng điện lớn (một bình 100Ah có thể phóng dòng đến 500A) nên aptomat sẽ kích hoạt chế độ bảo vệ quá dòng (bằng vài vòng dây trong aptomat), và chẳng may nó không hoạt động thì chế độ bảo vệ quá nhiệt sẽ giúp aptomat ngắt. </p> <p>Việc lựa chọn dòng aptomat là bao nhiêu cho phù hợp? Với kích điện 1000VA dùng ắc quy 12V có thể có dòng cỡ 80A, vậy cần chọn dòng của aptomat sao cho lớn hơn mức này để nó không nhảy khi kích điện đang hoạt động bình thường. Vậy để thuận tiện thì có thể chọn các mức 80A, 100A, 125A đều bảo vệ được sự chạm chập dây giữa các cực (vì như trên viết: ắc quy 100Ah có thể phát dòng trên 500A, ắc quy cỡ 35Ah cũng phát dòng trên 150A - mà đây là các dòng khởi động nguội chứ chưa nói đến khả năng phát dòng ở nhiệt độ thông thường).</p> <p>Chỉ nên sử dụng aptomat loại tép đơn - có nghĩa là bảo vệ chỉ cần ở một nhánh (dây từ cực âm hoặc dây từ cực dương - nhưng thông thường cho thuận thì người ta hay nối aptomat với cực dương). Việc dùng aptomat ở cả hai nhánh thì đúng là có thể tăng độ tin cậy lên gấp đôi nhưng ở trường hợp này là không cần thiết - bởi vì như vậy sẽ làm tăng điện trở của các dây dẫn nối với ắc quy (mà với dòng ắc quy thường lớn thì khi đấu nối càng kém thì càng gây hao hụt năng lượng trên chính các điểm đấu nối này - thậm chí có thể gây cháy nếu nối dây không tốt và tiết diện dây quá nhỏ.</p> <p>Như vậy các cực âm (nếu nhiều ắc quy) sẽ được đấu nối với nhau và đấu cố định vào kích điện, còn cực dương đấu nối với các nhánh của aptomat, phía sau aptomat sẽ đấu nối cố định vào kích điện. Việc nối qua aptomat không nhất thiết phải đúng quy ước từ đầu vào phía trên/đầu ra phía dưới mà có thể nối ngược lại cho thuận tiện. Lưu ý trong trường hợp kích điện đấu cực dương vào vỏ ắc quy (nhiều kích điện từ làm điều này bởi dàn tản nhiệt được nối với vỏ chúng trùng với cực dương) thì ta phải làm ngược lại: đấu cực dương với kích điện và các cực âm đấu qua aptomat. Trong mọi trường hợp đều tránh để vỏ kích điện có thể tiếp xúc trực tiếp với đất (nên kê chúng lên một vật bằng nhựa nếu như chúng không có chân bằng nhựa cách điện), cũng không được để bất kỳ một dây dẫn của ắc quy nào bị chạm xuống đất.</p> <p>Trên thực tế các aptomat dòng lớn cỡ 80A, 100A, 125A... thì thường được sản xuất cho công nghiệp nên là loại 3 pha và có giá tiền khá đắt, để kinh tế nên dùng các aptomat 1 pha 2 nhánh. Với các aptomat hai nhánh thì trên lý thuyết có thể chia đôi dòng điện cần bảo vệ để chọn loại dòng aptomat - ví dụ 80A chỉ cần mắc song song 2 nhánh 40A. Trên thực tế thì việc đấu nối không bao giờ chuẩn nên có hiện tượng dòng sẽ đi khác nhau trên hai nhánh gây hiện tượng quá dòng trên một nhánh và cắt luôn cả hai. Vậy có thể chọn dòng cao hơn một chút - ví dụ cụ thể cho loại trên là aptomat 63A. </p> <table id="table2" border="1" width="28%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/tu-van-su-dung-kich-dien-phan-dau-noi.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjPuugReoce7F0LE35CKU6ya0M1anH-n3FmhWVagXgu_yg-tk1kJYMw7X-FKsneUWdygm-ke3n0RZ8JUME61TfgxzRH4drtCIelvbRlnSS-Gl5YTZuU66L8ZsOonIc5TlorJPP_RkonlD9a/s400/Noi%20aptomat%20cho%20acquy.JPG" border="0" height="241" width="400" /></a> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Sử dụng aptomat để bảo vệ chập mạch cho hệ ắc quy đấu song song</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p>Trường hợp cụ thể trên đúng với việc sử dụng 1 ắc quy, nếu sử dụng 2 ắc quy mắc song song nhau thì cũng chỉ cần một aptomat 63A hai nhánh như trên rồi đấu mỗi ắc quy vào một nhánh, đầu ra nối chung với kích điện. Để có thể đóng ngắt từng ắc quy trong trường hợp này thì cần tách đôi phần cầu liên kết giữa hai nhánh để có thể đóng ngắt các nhánh một cách độc lập (dùng kéo để cắt chúng và dùng kìm để rút phần lõi thép của chúng ra).</p> <p><b>Chọn tiết diện dây dẫn và đấu nối</b></p> <p>Đúng lý thuyết thì chọn tiết diện dây dẫn cho dòng một chiều sẽ khác với dòng điện xoay chiều bởi dòng một chiều mang năng lượng lớn hơn. Trong trường hợp cụ thể cho các kích điện mà phần lớn là thuộc loại điện-từ thì dòng điện này cũng giao động tương tự xoay chiều nên có thể lấy bằng xoay chiều cũng được. Để đảm bảo an toàn hơn thì việc lựa chọn tiết diện lớn luôn luôn không bao giờ thừa - nhưng điều này thì lại gây khó khăn cho đấu nối: chẳng hạn như dây lớn thì thường khó mua hoặc quá cứng để nối, ghép nhiều dây mềm thì phải có các đầu cốt...</p> <p>Đa phần các dây nối cho kích điện hiện nay đều sử dụng dây 10 mm2, được ép đầu cốt hai đầu hoặc một đầu đã được gắn cố định vào bên trong kích điện. Nếu trường hợp đặt các ắc quy xa hơn so với thiết kế thì dây nối thêm phải lớn hơn tiết diện dây hiện có để hạn chế thất thoát công suất trên dây. Tiết diện dây càng lớn nếu như đoạn nối càng dài.</p> <p>Trên các cửa hàng thì thông dụng vẫn là các dây tiết diện 6 mm2 (ghi là 6 SQMM) trở xuống (dây đơn hoặc dây đôi), nếu không mua được các dây tiết diện lớn hơn thì có thể chập các dây loại nhỏ với nhau cho đủ tiết diện: chẳng hạn chập 2 sợi dây 6mm2 thành một sợi dây 12 mm2 hoặc chập 3 sợi dây 6 mm2 thành một sợi 18 mm2. Để thuận tiện cho phân biệt các cực âm và dương của ắc quy thì nên mua dây đôi, sau đó tước lớp vỏ bên ngoài bảo vệ để lấy hai sợi màu (đen/trắng) bên trong, sau đó chập các sợi trắng với trắng và đen với đen lại với nhau nhằm tránh lẫn lộn sau này.</p> <p>Các dây 6 mm2 dùng nối trong điện dân dụng thường là loại dây nhiều sợi Đồng nhỏ. Nếu như dây kết hợp bởi nhiều sợi Đồng nhỏ thì tạo ra tổng thể dây mềm, dễ dàng cho việc uốn lượn và đi dây trong hệ thống gia đình thì nó lại không tiện cho việc đấu nối. Để toàn bộ các sợi nhỏ được dẫn điện thì nhất thiết phải dùng các đầu cốt được ép chặt chúng với nhau ở đầu dây. Các đầu cốt thường bằng Đồng (hoặc kim loại khác dẫn điện tốt (hoặc mạ Bạc) sẽ ép chặt các sợi với nhau và ép với đầu cốt để điện có thể truyền hoàn toàn vào các sợi và đầu các sợi được ép với nhau. Vậy các dây này nên sử dụng các đầu cốt ở đầu các đoạn dây, các đầu cốt có thể tìm thấy tại các hàng điện, các hàng bán ắc quy hoặc những nơi sửa ô tô. Các đầu cốt thường phải được ép bằng các kìm ép đầu cốt chuyên dùng (sử dụng thuỷ lực hoặc có cán dài để tăng lực bóp), nếu không có kìm này thì có thể dùng kìm thông thường bóp vào chúng và dùng búa gõ để tăng lực ép. Sau khi ép, nếu là đầu cốt hở thì có thể dùng mỏ hàn để hàn chúng vào đầu cốt hoặc ít nhất là cho thiếc bám vào đầu các sợi Đồng nhỏ để đảm bảo toàn bộ các sợi Đồng này dẫn điện. Trường hợp không ép đầu cốt hoặc ép không chặt sẽ dễ làm cho dây chỉ dẫn điện ở các sợi bên ngoài - dẫn đến các sợi này nhanh lão hoá và dẫn điện kém.</p> <p>Trong mọi trường hợp thì sau khi đấu nối cần kiểm tra lại độ dẫn điện bằng cách cho kích điện vận hành ở mức tải lớn nhất cho phép của kích điện rồi kiểm tra nhiệt độ của dây dẫn và các vị trí đấu nối. Bất kỳ vị trí nào có nhiệt độ cao bất thường thì đều cần phải đấu nối lại. Nếu dây dẫn có nhiệt độ chỉ cần cảm nhận được hơi "âm ấm" một chút cũng cần tăng tiết diện dây để đảm bảo an toàn và tránh thất thoát trên dây.</p> <p><b>Dùng đồng hồ đo điện ắc quy?</b></p> <p>Theo dõi điện áp ắc quy là một việc cần thực hiện, nhưng theo dõi bằng cách lắp đặt liên tục một đồng hồ vôn kế một chiều tại đó thì chỉ phù hợp cho việc vận hành một hệ thống mà luôn có người ở đó nên không cần thiết. Ngoài ra còn một số lý do khác cho việc không nên lắp đồng hồ song song với ắc quy như sau:</p> <p>- Đồng hồ kim mặc dù tiêu tốn một dòng rất nhỏ và không ảnh hưởng đến quá trình sử dụng kích điện nhưng dù sao chúng cũng tiêu tốn điện, do đó nếu chẳng may quên không nạp bảo dưỡng thì chúng làm nhanh sụt giảm điện hơn.</p> <p>- Đồng hồ kim thường có vạch chia lớn (cỡ 1V hoặc 0,5V) nên sai số lớn, do đó thì việc giám sát quá trình sụt giảm điện áp hoặc khi nạp điện là không chính xác. Chế độ nạp, nạp bảo dưỡng, nạp nổi...và các chế độ làm việc của chúng chính xác đến cỡ 0,05V thì mới đảm bảo - do đó nên dùng một đồng hồ vạn năng cầm tay để giám sát quá trình này.</p> <p>- Việc đấu nối đồng hồ kim tạo ra một nguy cơ chạm chập ắc quy bởi các cực của chúng gần nhau.</p> <p>Như vậy chỉ nên dùng một đồng hồ vạn năng cầm tay để thỉnh thoảng cần đo kiểm điện áp ắc quy là phù hợp hơn việc đấu nối liên tục một đồng hồ giữa hai cực của chúng.</p> <p><b>Cần nạp bảo dưỡng định kỳ cho ắc quy</b></p> <p>Sau khi ngắt ắc quy ra khỏi kích điện và sau khi ngắt kích điện ra khỏi nguồn điện thì cần bảo quản kích điện và ắc quy. Với kích điện thì nên phủ vào chúng một tấm vải mỏng chắn bụi nhằm tránh hiện tượng quá nhiều bụi lọt vào bên trong chúng, với ắc quy cần nạp bảo dưỡng dịnh kỳ.</p> <p>Mặc dù khuyến cáo của hãng ắc quy Tia Sáng thì nếu bảo quản ở nhiệt độ 40 độ C cần nạp lại cho chúng sau mỗi 9 tháng, nhưng để ắc quy có thể sẵn sàng sử dụng ngay khi mất điện thì nên nạp bảo dưỡng cho chúng khoảng 1 tháng 1 lần. Khi nạp bảo dưỡng cần nạp cho ắc quy đầy, để thử độ đầy ắc quy cần xem độ sụt giảm điện áp của chúng sau khi nạp: Điện áp sẽ giảm dần dần xuống mức 13-13,1V rồi gần như giữ tại đó trong khoảng thời gian dài.</p> <p>Dù sao thì việc phụ nạp thường xuyên cũng tốt hơn cho ắc quy, nhưng mức điện áp phụ nạp thường xuyên này chỉ nên đặt ở mức 13,1 đến 13,5V mà không phải mức 13,8V như nhiều hãng kích điện đưa ra. Phụ nạp ở mức 13,8V chỉ phù hợp với tình trạng sử dụng ít nhất 1 lần/tuần (tức là 1 tuần thì có một lần mất điện và khi mất điện có sử dụng kích điện), nếu như để bảo quản hàng năm - thậm chí vài năm khi hiếm khi mất điện hoặc chỉ mất vài phút cho việc đảo pha, cân pha của ngành điện thì mức điện áp này là cao so với cần thiết.</p> <p>Để phụ nạp ở mức 13,1-13,5V khá đơn giản nếu như dùng một biến áp 3A và IC ổn áp 15V, sau đó nối tiếp đầu ra của chúng với 3 đi ốt silic thông thường. Lợi dụng mức điện áp phân cực thuận của đi ốt là lớn hơn 0,6V (0,6V với dòng điện nhỏ, 0,65V hoặc lớn hơn với dòng lớn) nên việc nối tiếp 3 đi ốt sẽ giảm 1,8V, khi đó điện áp nạp phụ sẽ vào khoảng 13,2V. Lưu ý rằng không thể dùng hệ phụ nạp như vậy cho việc nạp ắc quy bởi dòng điện lớn nhất của IC ổn áp chỉ khoảng 1A và chỉ nên nối hệ phụ nạp này khi đã sạc đầy hoàn toàn các ắc quy. Với hệ phụ nạp thường xuyên hoạt động 24/24 như vậy sẽ đảm bảo cho ắc quy không hư hỏng trong thời gian dài. </p> <p align="right"><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a></b> (05/2011)</p> <p align="left"><b>XEM THÊM</b>:</p> <p align="left">* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện dùng ắc quy</a></p> <p align="left">* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html">Ắc quy dùng trong kích điện</a>.</p> <p align="left">* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">So sánh giữa kích điện và máy phát điện</a></p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-266727669913872502011-05-05T11:55:00.001+07:002011-05-15T14:03:36.591+07:00Dự báo cắt điện mùa hè 2011<p>Mùa hè năm nay (2011) sẽ ít cắt điện sinh hoạt (còn khối doanh nghiệp thì chưa rõ) bởi các lý do sau:</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTgPFKOh4t5zWaoAN69bl1FsvbVs3e6vL7RP_mDjR2fo_ka6KDDX6PJk4iPEitM0QHjzDDfv2d4ECgdadbRyC3T-vVp-mwbjGyp_IfVxsNFK7bS02gfeB9zABLtN2t-K2DZA1hruL-4rDu/s144/n%E1%BA%BFn.jpg" align="right" border="0" height="136" width="144" /></a>1. Tình hình thời tiết năm nay mát mẻ nên nhu cầu sử dụng điện không cao như năm trước</p> <p>2. Mưa về sớm hơn một tháng so với năm trước nên nước tích tại các nhà máy thủy điện nhiều hơn. Thủy điện Sơn La sớm đưa vào vận hành 2 tổ máy, các nhà máy điện TQ xây dựng đang dần hoạt động ổn lên (đỡ chập chờn như trước) sẽ cung cấp một lượng điện đáng kể.</p> <p>2. Tình hình là ngành sản xuất tiêu thụ điện mạnh nhất là thép đang tồn kho nhiều, hàng bắt buộc phải hạ giá do đã găm hàng trước đó để đón sóng tăng giá.</p> <p>3. Điện tăng giá và còn tăng giá, do đó doanh nghiệp và người dân có ý thức tiết kiệm hơn so với trước đây. Doanh nghiệp sử dụng nhiều điện bắt buộc phải hạn chế sử dụng điện hoặc sản xuất vào giờ thấp điểm để hưởng giá thấp nhằm giảm chi phí sản xuất trong thời lạm phát.</p> <p>4. Không cắt điện để nhân dân đi bầu cử được sáng suốt...Không cắt điện để đỡ bức xúc trong nhân dân! (bức xúc vì lạm phát, chứng khoán sập sàn....đủ nhiều rồi ^^)</p> <p>Và hệ lụy là:</p> <p>1. Người dân không lo mất điện, không lo nóng khi thời tiết nắng nóng.</p> <p>2. Giới buôn bán/sản xuất <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html">kích điện</a> và ắc quy năm nay dễ...toi nếu 'ôm'/sản xuất nhiều hàng. Sắp tới mặt hàng này sẽ giảm giá mạnh nếu không muốn tồn kho - ứ vốn. Tạm thời thì thời điểm này cho đến tháng 6 họ vẫn chờ, nhưng đến mùa thu, đông thì chắc chắn sẽ giảm giá!</p> <p>Đây là dự báo của cá nhân! Cá nhân dự báo không chịu bất kỳ trách nhiệm nào nếu dự báo này không đúng :)</p> <p align="right"><b>T.M.An</b></p> <p align="left">Dẫn chứng:</p> <p align="left"><a href="http://vnexpress.net/gl/kinh-doanh/2011/04/khong-cat-dien-trong-thang-5/" target="_blank">Không cắt điện trong tháng 5</a>, <a href="http://vnexpress.net/gl/kinh-doanh/2011/04/tang-mua-dien-trung-quoc-tu-thang-4/" target="_blank">Tăng mua điện TQ từ tháng 4</a>, VnExpress.</p> <p align="left"><a href="http://phapluattp.vn/20110503122454338p0c1013/goc-khuat-trong-bao-gia.htm" target="_blank">Góc khuất trong 'bão giá'</a>, PLTP; <a href="http://vnexpress.net/gl/kinh-doanh/2011/03/thep-bat-ngo-giam-gia/" target="_blank">Thép bất ngờ giảm giá</a>, VnE</p> <p align="left"><a href="http://www.vietnamplus.vn/Home/To-may-2-thuy-dien-Son-La-hoa-luoi-dien-quoc-gia/20114/86381.vnplus" target="_blank">Tổ máy 2 thủy điện Sơn La hòa lưới điện quốc gia</a>. Vn+</p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-74405858878547478402011-04-22T12:49:00.010+07:002011-05-15T14:03:50.070+07:00Tư vấn về chọn mua kích điện (inverter)<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo7fddTJArYCe9eNEgn_F0VHvrvvYSC_mXVqZyu1YhLFbaVxQ4vtj6Vr6-AuGObwustkHYppCRUTGAgIlY1jX3zEqEOChDwK4UQqOLCjMyHGyzAPAF-eCJWksC3fz7m0Ekj1Wr-pNVQScL/s144/Power_DC_to_AC_Inverter_1KW-6KW_Power_Star_W7_Inverter.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 142px; height: 144px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo7fddTJArYCe9eNEgn_F0VHvrvvYSC_mXVqZyu1YhLFbaVxQ4vtj6Vr6-AuGObwustkHYppCRUTGAgIlY1jX3zEqEOChDwK4UQqOLCjMyHGyzAPAF-eCJWksC3fz7m0Ekj1Wr-pNVQScL/s144/Power_DC_to_AC_Inverter_1KW-6KW_Power_Star_W7_Inverter.jpg" alt="" border="0" /></a><i>Sau mấy tháng bận rộn túi bụi thì giờ đây mới mở email để xem các thư 'chưa được coi là quan trọng - cần kíp' trong thời gian qua. Có nhiều email hỏi han về kích điện và nhờ tư vấn mua kích điện và ắc quy theo nhu cầu theo hai mức mà rất thông dụng hiện nay. Thay vì trả lời thư riêng tới từng người thì tôi đưa lên blog để may chăng có thể ai đó còn cần tư vấn về vấn đề này sẽ đọc được.</i><p><i>Lưu ý rằng phần tư vấn này phù hợp hơn với nhu cầu cụ thể là 2 email được nêu cụ thể phía dưới. Các sản phẩm được nói đến cũng không phải thuộc loại tốt nhất (hay chất lượng nhất, hiệu suất cao nhất...).<br /></i></p> <blockquote> <p><i><span style="font-size:78%;">(Nếu như bạn đọc được bài này ở một note trên <a href="http://www.facebook.com/tman75hd" target="_blank">Facebook</a> thì nên đọc nó <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/04/tu-van-ve-chon-mua-kich-dien-inverter.html" target="_blank">trên blog của tôi</a> để đảm bảo hiển thị đúng hơn)</span></i></p></blockquote> <p>Trước hết là email của một bạn hỏi vể bộ kích điện có công suất trung bình - phù hợp với nhu cầu của đa số người sử dụng hiện nay:</p> <blockquote> <p><i><span style="font-size:85%;">Em da doc bai so sanh cua anh ve may phat dien va bo kich dien. Em rat cam on anh ve bai viet huu ich nay. Anh co the tu van them cho em 1 chut duoc khong vi em la con gai em cung ko biet ro lam ve may cai nay.</span></i></p> <p><i><span style="font-size:85%;">Mot la, em dinh mua bo kich dien sin chuan HDPS -800AD, 800VA, 12VDC va Ắc Quy viễn thông Vitalize AGM Hàn Quốc 100AH. Anh xem ho em la bo kich dien nay co tich hop san sac acquy khong va bo kich dien nay dung ac quy nay co phu hop khong?</span></i></p> <p><i><span style="font-size:85%;">Hai la, em thay trong phan tu van cua anh neu dung quat thi nen dung quat tran hoac quat co quan tinh lon neu khong se de gay chay quat. Em moi mua Quat phun suong Saiko cong suat tieu thu la 65W, cong suat hoi nuoc la 35W thi voi bo kich dien tren em co the dung loai quat phun suong nay khong a</span></i></p> <p><i><span style="font-size:85%;">Em rat xin loi vi da lam phien anh va em rat mong anh bot chut thoi gian cua minh de tu van giup cho em. Em cam on anh nhieu.</span></i></p></blockquote> <p>Loại kích điện HDPS-800AD (VA) có công suất 800VA, nếu như đọc hai bài trước ('<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">So sánh giữa kích điện và máy phát</a>' và '<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện dùng ắc quy</a>') thì công suất 800VA có thể hiểu là 800 Vôn x Ampe, nhưng công suất hiệu dụng của nó phải nhân thêm với Cos phi nữa, do đó công suất dành cho sử dụng của loại này chỉ là: 800 x 0,7 = 560W. Với nhu cầu thông thường của một gia đình thì công suất này là phù hợp: Có thể sử dụng vài đèn tuýp, một TV (loại LCD màn hình phẳng hiện nay hoặc loại CRT to đùng ngày trước), 2-3 cái quạt cây hoặc quạt trần.</p> <table border="0"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/04/tu-van-ve-chon-mua-kich-dien-inverter.html" target="_blank"><img src="http://hodien.com/images/product/1241835089_6.jpg" border="0" height="288" width="429" /></a></td></tr> <tr> <td><i><span style="font-size:85%;">Loại kích điện 800VA, 12V, sóng sin, có sạc - tương đối phù hợp với phần lớn người dùng</span></i></td></tr></tbody></table> <p>Loại kích điện 800VA của Hồ điện nêu trên được giới thiệu là cho ra dòng điện hình sin, xét chi li ra thì hình sin này có thể có sai khác so với hình sin của lưới điện quốc gia nhưng nó vẫn hoạt động tốt đối với các thiết bị có cảm kháng như quạt bàn, quạt cây, quạt trần...hoặc với loại công suất kích cao hơn thì dùng cả được với tủ lạnh, máy bơm nước. Như vậy là không cần quan tâm đến quạt nào có quán tính lớn mới chạy tốt - bởi vì điều đó chỉ đúng với loại kích điện cho ra dạng sóng mô phỏng hình sin (modified sine wave) hoặc đặc biệt là xung vuông (square wave).</p> <p>Kích điện hiện nay có thể có tích hợp sạc hoặc không, nhưng đối với loại HDPS-800AD nêu trên thì nó có tích hợp sạc, dòng sạc của nó theo như giới thiệu thì có thể điều chỉnh theo hai mức: 9 và 12 (hay 14 gì đó, cần đọc thêm tính năng tại hướng dẫn sử dụng khi mua) Ampe. Đối với loại ắc quy axit kiểu hở thì dòng nạp nên bằng 1/10 dung lượng bình - tức là với dòng nạp 12A thì phù hợp cho bình 120Ah, mở rộng ra thì nó có thể tối ưu đối với các loại ắc quy từ 100Ah đến 150 Ah. Nếu như đang dùng ắc quy có dung lượng bé hơn thì bạn chọn dòng nạp 9A. Đối với loại ắc quy axit nhưng thuộc loại 'kín khí' (miễn bảo dưỡng) thì dòng nạp được phép cao hơn: bằng 2,5/10 dung lượng ắc quy (tức là với ắc quy 100Ah bạn có thể nạp tới 25A) mà vẫn đảm bảo an toàn, có được điều này là do ắc quy kín khí được thiết kế để lượng khí Hidro và Oxy được sinh ra lại kết hợp lại thành Nước để quay trở lại ắc quy - không bay ra ngoài gây cháy nổ.</p> <p>Bạn định lựa chọn ắc quy viễn thông Vitalize AGM? đây là loại ắc quy tốt, tuy nhiên chúng khá đắt. Có lẽ với giá tiền mua ắc quy 100Ah cho viễn thông sẽ mua được ắc quy 150Ah loại kín khí (ví dụ như Atlas của Hàn Quốc) - mà độ bền của ắc quy hoàn toàn phụ thuộc vào chế độ nạp và sự vận hành đối với chúng (mình hi vọng là sẽ có thời gian để viết một bài chuyên về ắc quy như đã hứa ở lần trước). Như vậy nếu như tình hình tài chính khá, bạn có thể mua ắc quy này, còn nếu không thì bạn nên dùng ắc quy kín khí thông thường để tăng thời gian sử dụng.</p> <p>Để so sánh thời gian sử dụng khi chọn mua ắc quy thì với các tham số trên, kích điện 800VA cùng ắc quy 12V100Ah, sử dụng với công suất trung bình 150W sẽ cho thời gian sử dụng là: 100(Ah) x 12 (V) x 0,7 : (150W + 50W) = 4,2 giờ (trong đó con số 50W cộng thêm là mức tiêu thụ của loại kích điện này khi không tải). Nếu như với ắc quy 150Ah thì thời gian sử dụng là: 6,3 giờ.</p> <p>***</p> <p>Một email nữa của một bạn hỏi về một bộ kích điện có công suất lớn, phù hợp với nhu cầu của một phần nhỏ người sử dụng hiện nay:</p> <blockquote> <p><i><span style="font-size:85%;">Mình rất cám ơn vì những kiến thức đã được bạn chia sẻ. Nếu có thể bạn có thể tư vấn giúp mình mua 01 máy kích điện loại tương đối tốt (có thể dùng ổn định trong khoảng ~5 năm) cho mục đích sử dụng tối thiểu cho gia đình khi mất điện: Bóng đèn Neon, máy tính.... Công suất tối đa 1500w, thời gian sử dụng tối đa 5 giờ. Rất mong được bạn tư vấn giúp. Xin cảm ơn.</span></i></p></blockquote> <p>Để giải quyết nhu cầu công suất (1500W) với thời gian sử dụng (5 giờ) thì cần phải tính toán ngược để ra tham số yêu cầu cho kích điện và hệ thống ắc quy. Từ đó mới tìm loại kích nào cho phù hợp với nhu cầu đó - hoặc có điều chỉnh nếu như muốn giới hạn số tiền đầu tư vào hệ thống.</p> <p>Với nhu cầu sử dụng công suất tới 1500W thì cần chọn loại kích điện có công suất VA bao nhiêu? Có thể tính được với hệ số cos phi 0,7 thì cần chọn công suất kích điện khoảng 2200VA. Nếu như công suất này là nhỡ cỡ thì có thể chọn loại 2000VA (khi sử dụng công suất thấp hơn một chút) hoặc 3000VA để đảm bảo thoải mái công suất hơn và phù hợp với các dòng khởi động lớn của các động cơ (như điều hòa, máy bơm nước loại lớn...).</p> <p>Để sử dụng thời gian đến 5 giờ ở công suất 1500W thì có thể tính được bằng: Dung lượng (Ah) x Điện áp ắc quy (V) = (thời gian sử dụng, h) x (Công suất sử dụng, W) : 0,7; Áp dụng cụ thể vào ta được lượng điện cần tích trữ (Wh) = 5 (giờ) x 1500 (W) : 0,7 = 10.714 (Wh). Tham số Wh ở đây là tích giữa dung lượng ắc quy và điện áp của nó, vậy với ắc quy 12V thì dung lượng ắc quy là 10714 : 12 = 892Ah. Có thể dùng bớt công suất và thời gian một chút đi sẽ được một số tròn là 800Ah để thuận tiện cho việc mua ắc quy. Vậy kết quả tính ra sẽ cần 4 ắc quy loại 12V 200Ah (có giá khoảng 18-20 triệu).</p> <p>Kích điện thì có nhiều loại công suất và sử dụng điện áp khác nhau, nếu cùng công suất (lấy ví dụ) là 3000VA thì loại 12V sẽ cần một dòng điện là 250A, loại kích dùng điện 24V sẽ cần dòng 125A, còn loại dùng điện 48V sẽ chỉ cần một dòng là 63A. Ta thấy rằng dòng điện lớn thì dây dẫn nối phải lớn, các linh kiện bán dẫn phải chịu dòng lớn và tỏa nhiều nhiệt do đó hiệu suất kích điện rất thấp, do đó ngay về mặt công nghệ thì người ta rất hiếm khi sản xuất loại kích tiêu dòng ắc quy quá 125A. Như vậy việc chọn loại ắc quy 24V hoặc 48V với công suất 3000VA hoặc 2000VA là phù hợp hơn.</p> <p>Vậy thì ta có thông số sơ bộ như sau: Kích điện 2000VA hoặc 3000VA có điện áp 24V hoặc 48V; Ắc quy: 4 chiếc loại 200Ah;</p> <p>Về yêu cầu độ bền khoảng 5 năm thì hầu như kích điện có thương hiệu tốt đều có thể có độ bền đến như vậy, tuy nhiên độ bền của kích điện cũng như hệ thống ắc quy có thể được bao lâu lại hoàn toàn phụ thuộc vào cách sử dụng chúng. Nếu như kích điện 2000VA thường xuyên làm việc ở công suất tối đa thì chúng chắc chắn rằng sẽ nhanh hỏng hơn một chiếc có công suất 3000VA. Với ắc quy nếu thường xuyên sử dụng hết dung lượng thì nhanh hỏng hơn là ắc quy dùng 50% dung lượng hoặc bền nhất là ắc quy chỉ dùng 30% dung lượng. Quá trình nạp ắc quy nếu nạp quá mức nhiều lần thì sẽ nhanh hỏng hơn là nạp giám sát bằng thiết bị nạp điện tử.</p> <p>Kích điện nếu dùng các điện áp > 12V thì phải nối tiếp các ắc quy với nhau (tất nhiên rằng cũng có loại ắc quy 24V, nhưng chúng rất hiếm trên thị trường bởi không thông dụng). Khi nối tiếp các ắc quy thì bắt buộc các ắc quy phải có dung lượng giống nhau, các ắc quy nên chọn cùng thương hiệu với nhau để tránh hiện tượng các ngăn tích điện có điện áp khác nhau trong quá trình phóng/nạp - dẫn đến chúng hư hỏng nhanh hơn bình thường. Với 4 ắc quy thì nên chọn loại 48V để chúng nối tiếp nhau, sẽ thuận tiện hơn việc nối tiếp 2 ắc quy thành hai nhánh rồi đấu song song chúng lại với nhau.</p> <p>Vậy sau khi cân nhắc thì ta nên chọn thông số như sau: Kích điện 3000VA dùng điện 24V hoặc 48V, Ắc quy 4 chiếc mà mỗi chiếc có dung lượng 200Ah.</p> <table border="0"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img src="http://www.ast-vn.com/Images/Image/TrueSineInverter-Charger24V2000VA.gif" border="0" height="500" width="400" /></a></td></tr> <tr> <td><i><span style="font-size:85%;">Kích điện AST 2000VA, 24V, có sạc, sóng sin là sản phẩm tương đối phù hợp với người sủ dụng trung lưu trở lên.</span></i></td></tr></tbody></table> <p>Đối chiếu với yêu cầu đó, với loại kích điện đầu ra sóng tương đối 'sin' thì có loại 3500VA của Hồ Điện (hơi vượt công suất quá) hoặc loại 3000VA của AST (Việt Nam) sản xuất. Cho dù cả hai loại này mình chưa dùng thử nhưng ý kiến chủ quan của mình thì thiên về loại của AST sản xuất hơn. Bạn có thể tham khảo tại: <a href="http://www.ast-vn.com/vie/san_pham_chinh.aspx?gid=3" target="_blank">http://www.ast-vn.com/vie/san_pham_chinh.aspx?gid=3</a> đối với sản phẩm của AST, và hodien.com đối với sản phẩm của Hồ Điện. Lưu ý rằng AST có các sản phẩm cả 2000VA và 3000VA, có sạc hoặc không (tuy nhiên bạn nên mua loại có sạc để thuận tiện khi sử dụng), 24V hoặc 48V. Nếu muốn dùng sản phẩm của Đài Loan, bạn có thể tham khảo thêm tại trang này: http://www.powertrans.com.vn/ng_luu.htm hoặc tìm kiếm thêm thông tin trên Internet.</p> <p align="right"><b><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a> </b></p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-10628910793104972922011-01-27T16:26:00.005+07:002011-01-28T14:35:46.186+07:00Lỗi khởi động máy tính (PC) khi trời lạnh<p>Máy tính được thiết kế để làm việc trong môi trường nhiệt độ phù hợp với nhiều nơi trên thế giới, có nghĩa là chúng có thể chịu được nhiệt từ âm vài độ C cho đến vài chục độ C. Vậy mà sao dịp rét này ở Miền Bắc vài máy tính ở công ty cũng như một chiếc máy tính ở nhà mình lại gặp lỗi khi khởi động? Mình đã có thắc mắc vậy và giờ đã tìm ra lời giải nên viết vài dòng để may chăng giúp được người nào cũng có thắc mắc này giống như mình.</p> <p><b>Lỗi khởi động máy tính khi trời lạnh</b></p> <p>Mấy hôm trời rét, chiếc máy tính bên cạnh mình khởi động khó lên, triệu chứng là khởi động lên, đang trong quá trình POST thì lại tắt ngúm. Bật đi bật lại (bấm vào nút Power) 3 lần mới được. Máy của mình cũng thỉnh thoảng bị vậy, nhưng sau khi máy đã bị tắt đi thì việc bấm nút Power không còn phản ứng gì nữa, phải rút nguồn điện ra rồi cắm lại mới bật được lên. Chiếc máy tính ở nhà mình (khủng ở 3 năm trước) lâu ít dùng cũng bị hiện tượng khi khởi động máy thông báo BIOS đã bị reset về trạng thái mặc định do một lỗi nào đó.</p> <p>Mình nhận thấy là lỗi khó khởi động và bị mất thông tin cài đặt trong BIOS với các máy tính có tuổi đời từ 3 năm trở lên và thường xuyên ngắt ra khỏi nguồn điện ngoài giờ hoạt động (thường phù hợp với các văn phòng công sở có quy định tắt toàn bộ nguồn điện ngoài giờ làm việc để hạn chế cháy nổ). Như vậy rất có thể lỗi trên liên quan đến nguồn điện.</p> <p>Bộ <a href="http://minhlinh36.blogspot.com/2008/05/nguon-may-tinh-psu.html" target="_blank">nguồn máy tính</a> là một bộ phận khá quan trọng trong một máy tính, chúng có thể gây hư hỏng máy tính, gây ra các lỗi cho máy tính trong quá trình hoạt động, tuy nhiên trong trường hợp này có thể lỗi không thuộc về chúng. Lỗi xuất phát từ bộ nguồn thường xảy ra khi mà điện áp xuất ra bo mạch chủ không đạt định mức (mức 3,3V, 5V, 12V...) và mức điện áp này giao động thất thường. Lỗi này có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong quá trình sử dụng máy tính nên tôi dễ dàng coi nhẹ yếu tố lỗi xảy ra trong quá trình khởi động máy vào thời điểm đầu tiên trong ngày.</p> <p>Vậy loại bộ nguồn máy tính thì còn yếu tố gì nữa liên quan đến nguồn điện? À, nếu bạn để ý thì sẽ thấy trên bo mạch chủ còn có một bộ phận khác cũng cấp điện, đó là pin máy tính. Pin sử dụng trong mỗi máy tính là nhằm nuôi một bộ phận được gọi là BIOS - nơi lưu trữ thiết đặt cấu hình phần cứng của máy tính (đúng ra tên phần cứng của chúng là CMOS, BIOS chỉ là dạng phần mềm - nhưng chúng được quen gọi như vậy thay cho phần cứng). Nếu như pin máy tính hết điện thì các thông số như thời gian (ngày, giờ) và các thiết đặt về phần cứng máy tính sẽ bị mất - và khi đó máy tính làm việc ở các thông số mặc định.</p> <p>Pin máy tính thì tại sao lại không cấp điện khi thời tiết trở lạnh? Không, chúng thường xuyên cấp điện cho CMOS ngay từ khi sản xuất cho đến khi chúng hết điện (và phải thay thế). Với các máy tính có tuổi đời đã dài (thường là trên 3 năm) thì rất có thể pin này đã gần tụt điện áp đến dưới mức làm việc cho phép của CMOS. Khi pin hết BIOS không còn lưu được các thông số về thời gian và các thiết đặt khác nữa, chính vì vậy mà có thể gây lỗi hoặc máy khó khởi động. Pin máy tính sử dụng các phản ứng hóa học để sinh điện, khi nhiệt độ thấp thì nói chung các phản ứng hóa học thường xảy ra chậm hơn so với nhiệt độ bình thường và nhiệt độ cao, do đó pin máy tính lúc này sản sinh ra mức điện áp thấp và không đáp ứng được việc nuôi CMOS nhớ các thông số thiết đặt, và gây ra hiện tượng lỗi nói trên.</p> <table id="table1" border="0"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TUDpp1j3WVI/AAAAAAAAAbs/0Xcv57biSxc/s400/BIOS%20and%20Battery%202.jpg" border="0" height="300" width="400" /></a></td></tr> <tr> <td> <p align="center"><i><span style="font-size:85%;">Pin nuôi (bên trái) và CMOS (bên phải)</span></i></p></td></tr></tbody></table> <p align="left">Khi cắm điện của nguồn máy tính (không kể loại AT cổ điển trước đây) vào điện lưới, cho dù máy tính không bật thì nguồn vẫn làm việc ở chế độ "chờ", chế độ này luôn cấp điện áp 5V cho bo mạch chủ, chính điện áp này cũng cấp cho BIOS mà không cần sử dụng pin máy tính nữa. Nhờ điều này mà các máy tính nếu thường xuyên cắm điện (lưu ý là chỉ cần cắm điện, không cần bật máy tính lên) sẽ có tuổi thọ pin tăng lên nhiều, nếu như để cắm điện qua đêm thì buổi sáng bật máy sẽ không bị hiện tượng lỗi như trên.</p> <p align="left">Như vậy, khi thời tiết lạnh bạn có thể cắm điện liên tục cho máy tính để tránh hiện tượng lỗi khi khởi động vào buổi sáng, hoặc có thể thay thế pin nuôi CMOS nếu như máy tính của bạn sử dụng đã cũ. Pin nuôi máy tính thường là loại CR2032 với mức điện áp 3V (như hình minh họa trên). Giá của mỗi viên pin này vào khoảng 15 đến 30 nghìn đồng tùy nơi bán.</p> <p align="left"><b>Khi máy tính không sử dụng nhiều ngày?</b></p> <p align="left">Khi máy tính không sử dụng nhiều ngày thì cũng gây hiện tượng khó khởi động hoặc hoàn toàn không khởi động được do lỗi phần cứng. Rất nhiều người đã gặp hiện tượng bỏ qua không sử dụng máy tính trong vài tháng và khi bật lên thì không được nữa. Sự cố này không chỉ xảy ra khi thời tiết lạnh mà xảy ra ở cả thời tiết mát mẻ hoặc nóng bức nên nguyên nhân không phải do hết pin nuôi BIOS hay pin nuôi bị tụt điện áp khi trời lạnh. Có thể sau thời gian nghỉ tết của bạn, khi bật máy tính trong ngày làm việc đầu tiên thì máy không khởi động được nữa - quả là không may mắn! Nguyên nhân có thể do đâu?</p> <p align="left">Nguyên nhân do không cắm điện và thời tiết như nêu trên cũng gây ra hiện tượng khó khởi động sau nhiều ngày tắt máy, tuy nhiên còn một nguyên nhân khác - đó là bụi bẩn và độ ẩm của môi trường. Khi sử dụng dài ngày trong môi trường có nhiều người qua lại và bên trong máy tính có thể xuất hiện một lớp bụi mỏng, lớp bụi này dạng mịn và bám vào các linh kiện điện tử bên trong máy tính. Nếu sự hoạt động của máy tính là thường xuyên thì nhiệt độ tỏa ra từ CPU, nguồn máy tính và các linh kiện khác sẽ làm cho lớp bụi này được khô và có tính dẫn điện kém, tuy nhiên trong trường hợp độ ẩm của không khí cao trong thời gian dài máy tính không làm việc thì lớp bụi này sẽ hút nước và ở một mức nào đó sẽ dẫn điện (trong một số trường hợp về bụi có tính chất dẫn điện như bụi than hoặc mạt bụi kim loại thì chúng có thể dẫn điện trực tiếp mà không cần phải có sự hiện diện của hơi nước). Sự dẫn điện qua lại giữa các chân của linh kiện hoặc mạch điện bên trong máy tính khiến cho máy bị hỏng nặng hoặc nhẹ tùy theo mức độ dẫn điện và vị trí bị dẫn điện. Một trường hợp tương tự như vậy là việc các côn trùng bò vào mạch điện hoặc nước tiểu của chúng làm chạm chập gây hư hỏng.</p> <table id="table2" border="0"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/01/loi-khoi-ong-may-tinh-pc-khi-troi-lanh.html" target="_blank"><img src="http://lh6.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TUI26-L0F3I/AAAAAAAAAcY/Yv9epVXH-kI/s400/Binh_xit_ve_sinh_may_tinh.jpg" border="0" height="301" width="400" /></a></td></tr> <tr> <td> <p align="center"><i>Quả bóng thổi bụi dùng vệ sinh máy tính</i></p></td></tr></tbody></table> <p align="left">Vậy làm thế nào để ngăn chặn hiện tượng này? Cách tốt nhất là tháo vỏ máy tính và vệ sinh bo mạch chủ bằng một quả bóng thổi bụi chuyên dụng mua tại các cửa hàng bán dụng cụ y tế (loại bóng này thường dùng cho các bộ đo huyết áp) hoặc sử dụng bình khí nén chuyên dụng để vệ sinh. Nếu không có dụng cụ trên, bạn có thể dùng một chổi quét sơn loại nhỏ để phẩy qua lớp bụi trước khi bật máy tính. Trong trường hợp lớp bụi bị ẩm và bết lại thì cần sấy khô trước khi bật máy. Một điều lưu ý là không nên dùng miệng để thổi bụi - bởi có thể bạn sẽ thổi cả nước bọt vào bo mạch chủ và càng làm hư hỏng. </p> <p align="left">Vệ sinh máy trước khi cắm điện sau lâu ngày không sử dụng là một cách tốt để giảm thiểu hư hỏng, tuy nhiên trong trường hợp máy hoàn toàn không khởi động được thì bạn cũng có thể thử thực hiện vệ sinh máy sạch sẽ rồi khởi động lại máy tính. Tuy nhiên cách tốt hơn là bạn nên vệ sinh máy trước khi ngừng làm việc với máy tính trong một thời gian dài (trong dịp nghỉ tết Nguyên đán hoặc nghỉ hè...) bởi việc làm sạch lớp bụi khi chúng khô sẽ dễ dàng và triệt để hơn nhiều so với lúc chúng đã bị ẩm.</p> <p align="left"><b>Cứ bắt bấm F1 khi khởi động máy tính?</b></p> <p align="left">Nhiều người gặp trường hợp máy tính khi khởi động không tự động boot vào hệ điều hành, mà nó bắt bấm một phím nào đó (ghi rõ trên màn hình) để tiếp tục khởi động (đa phần nút phải bấm là F1). Đây là hiện tượng BIOS bị thiết đặt sai thông số hoặc pin máy tính bị hết, khi đó các thiết đặt trong BIOS của máy tính sẽ được đưa về trạng thái mặc định của nhà sản xuất (hoặc motherboard). Đa phần lỗi này chỉ gây khó chịu cho người sử dụng do mất thời gian bấm nút, tuy nhiên trong một số trường hợp khác thì việc thiết đặt các thông số của BIOS về mặc định của nhà sản xuất khiến cho máy tính không thể khởi động được hoặc hoạt động trục trặc trong hệ điều hành (chẳng hạn việc thiết đặt ổ cứng SATA chạy với AHCI thì sẽ dược đưa về mặc định là ATA - khi này máy tính sẽ không khởi động được vào Windows, các thiết đặt về bus và ratio...).</p> <p align="left">Để giải quyết hiện tượng này, nếu bạn là người am hiểu thì có thể thiết đặt lại các thông số trong BIOS cho phù hợp và ghi lại trước khi khởi động lại, nếu như bạn không rành lắm về phần cứng thì nên nhờ một người nào đó thiết lập lại cho đúng và thay thế pin nuôi CMOS để lỗi này không xảy ra sau khi tắt máy (và rút nguồn điện).</p> <p align="right"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a> (01/2011).</p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com46tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-32621170080290096152010-11-07T09:22:00.024+07:002011-07-29T15:33:11.762+07:00Kích điện dùng ắc quy (inverter)<p>“Kích điện” là một cách gọi tắt và không chính thống của thiết bị điện dùng biến đổi điện được lưu trữ bằng ắc quy sang điện gần giống với lưới điện thông thường. Tuỳ thuộc vào nhu cầu sử dụng và các vị trí lắp đặt mà kích điện có lợi thế hơn so với máy phát điện. Việc so sánh này mình đã thực hiện trong một <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">bài trước</a>, còn bài này tôi xin trình bày về phần kích điện qua những gì mà tôi biết.<img src="https://lh6.googleusercontent.com/-CI4vuODdLPs/Ti0yi_SRlaI/AAAAAAAAArU/93sUH0HV77M/s144/ThanhCong_sw2012s.jpg" align="right" border="0" height="144" width="116" /></p> <p><b>Những đặc tính cơ bản của kích điện</b></p> <p>Khác với loại “kích điện” mà một số người đã dùng để đánh bắt cá hàng loạt trước đây (mà cũng chính từ các loại đó mà có lẽ mới có tên là 'kích điện'), loại kích điện dùng trong dân dụng có các đặc tính kỹ thuật cơ bản sau:</p> <ul><li>Sử dụng <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">ắc quy</a> (12V, 24V hay 48V hoặc cao hơn tuỳ thuộc vào công suất) </li><li>Điện áp đầu ra có đặc tính giống như điện áp của lưới điện quốc gia: 220V, xoay chiều, tần số 50 Hz. Riêng phần dạng sóng điện đầu ra được trình bày sau bởi chúng tuỳ thuộc vào từng loại kích điện và nhu cầu sử dụng khác nhau. </li></ul>Các đặc tính này xuất phát từ yêu cầu thông thường về nguồn điện của các thiết bị sử dụng điện trong dân dụng hàng ngày, tuy rằng không phải tất cả các thiết bị dùng điện đều có yêu cầu trên, nhưng để tương thích với phần lớn các thiết bị điện nên chúng bắt buộc phải có các thông số như vậy. <p><b>Nguyên lý làm việc của kích điện</b></p> <p><img style="DISPLAY: inline; MARGIN-LEFT: 0px; MARGIN-RIGHT: 0px" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Inverter_ckt_01cjc.png" align="right" height="405" width="293" />Dưới đây liệt kê một số nguyên lý cơ bản đang được sử dụng trong các kích điện trên thị trường:</p> <ul><li>Biến đổi từ điện ắc quy một chiều sang điện xoay chiều 220V thông qua các transitor công suất và biến áp sắt từ ở <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%A7n_s%E1%BB%91" target="_blank">tần số</a> 50 Hz (bước biến đổi DC-AC, <i>xin vui lòng xem các sơ đồ khối chính của các bước biến đổi trong bài <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html" target="_blank">UPS</a> trên blog này</i>). Loại này có hai sơ đồ nguyên lý khác nhau: Một loại giống như hình bên phải và một loại giống như cầu H (trình bày phía dưới) để tạo ra điện áp xoay chiều tại cuộn sơ cấp của biến áp sắt từ - do đó tại cuộn này thì biến áp chỉ có hai đầu dây. </li><li>Biến đổi điện theo hai bước: từ điện một chiều ắc quy ở mức thấp (12, 24, 36...Vdc) sang điện một chiều ở mức điện áp cao (khoảng 310-350Vdc) thông qua mạch dao động tần số cao và biến áp xung (bước biến đổi DC-DC), rồi từ điện một chiều điện áp cao điều tiết qua cầu H để thành điện xoay chiều 220Vac sử dụng trong dân dụng (tức bước biến đổi DC-AC). </li></ul>Tuỳ loại nguyên lý làm việc mà kích điện được <i>tạm</i> phân ra thành hai loại: Loại biến đổi một bước, sử dụng biến áp sắt từ - thường gọi là kích điện từ (hoặc gọi là 'kích cơ' - tại sao lại gọi là kích cơ thì tôi trình bày tại phần hướng dẫn sử dụng ở dưới) và loại biến đổi hai bước – thường gọi là kích “điện tử”. Nói là tạm phân loại bởi đây không phải các cách gọi chính thống trong kỹ thuật, nhưng cách phân loại này sẽ có ích trong bài viết này để giảm thiểu việc nhắc lại nhiều lần. <p><i><b>Kích điện từ (kích cơ)</b></i></p> <p>Hình bên giải thích phần nguyên lý của kích điện điện từ. Nếu nhớ lại kiến thức vật lý đã học một chút thì ta thấy rằng muốn tăng điện thế thì cần phải có biến áp (trừ một số trường hợp đặc biệt có thể không) mà biến áp lại chỉ hoạt động với dòng điện xoay chiều.</p> <p>Để biến đổi thành dòng điện xoay chiều thì các đơn giản và thô thiển nhất là dùng một công tắc như hình trên và một biến áp: Khi chuyển đổi nhanh và liên tục công tắc sang các vị trí lên và xuống, ta sẽ có dòng điện lần lượt chạy vào nửa cuộn dây sơ cấp biến áp, tại cuộn thứ cấp (ghi chữ output) sẽ có điện áp xoay chiều có tần số tương ứng với tần suất chuyển mạch.</p> <p>Tất nhiên chẳng ai lại dùng tay để vận hành kích điện một cách liên tục như vậy nên người ta đã sử dụng các linh kiện điện tử để thay cho việc chuyển mạch này. Bạn xem hình trên-phần phía dưới về một dạng mạch khác tự động hơn. Loại kích điện điện từ có mạch như vậy thường được biết đến khá lâu trước đây (tôi thấy trong các cuốn sách điện tử tại Miền Nam xuất bản những năm 197x đã thấy các mạch điện tương tự).</p> <p><i><b>Kích điện tử</b></i></p> <p>Đối với loại kích “điện tử”, mạch điện cấp thứ nhất (DC-DC) cũng có nguyên lý giống như kích điện từ, nhưng thay vì hoạt động ở tần số 50 Hz thì kích loại này sử dụng tần số cao hơn nhiều lần để có thể sử dụng loại biến áp xung có hiệu suất cao và kích thước nhỏ gọn. Sau biến áp xung, dòng điện xoay chiều tần số cao được nắn thành điện một chiều để phục vụ mục đích biến đổi thành điện xoay chiều với tần số 50Hz phù hợp với nhu cầu sử dụng. Tuỳ theo công suất của kích điện mà kích điện tử có thể dùng một hay nhiều các biến áp xung.</p> <p>Cấp thứ 2 của kích điện tử là biến đổi điện một chiều thành điện xoay chiều với tần số phù hợp với lưới điện quốc gia (50Hz). Phần mạch biến đổi thành xoay chiều ở cấp tiếp theo này không cần sử dụng biến áp nữa bởi chúng không cần tăng thêm điện thế, mà chỉ cần dùng các linh kiện điện tử thay đổi chiều đi qua tải của dòng điện đầu ra. Vậy làm thế nào để biến đổi điện một chiều thành xoay chiều được? Lấy một ví dụ đơn giản và thô thiển như thế này: Bạn có một ắc quy, muốn cấp dòng xoay chiều qua một cái bóng đèn thì có thể nối hai cực ắc quy đó vào bóng đèn, rồi ngắt dây ra đổi ngược lại cực ắc quy, rồi lại đổi xuôi, đổi ngược cứ thế trong thời gian cực nhanh, bạn sẽ tạo ra một dòng điện xoay chiều đi qua bóng đèn.</p> <p>Trên thực tế thì nguyên lý mạch điện tử biến đổi điện một chiều thành xoay chiều lúc này qua cầu H như sau (xem hình dưới): Ban đầu dòng điện đi từ (+) đến transistor phía trên-bên trái, đi qua tải theo chiều từ trái sang phải rồi đi qua transistor phía dưới bên phải để đi vào cực âm. Sau đó dòng điện đi từ cực dương đến transistor phía trên bên phải, đi qua tải (Load) theo chiều từ phải qua trái rồi đi qua transistor phía dưới bên trái để đi vào cực âm. Dòng điện đi như vậy theo các chiều khác nhau sẽ cho ra dòng xoay chiều trên tải. Việc dẫn các dòng theo các chiều như vậy được thực hiện nhờ sự điều khiển các transistor.</p> <table id="table4" border="1" width="24%"> <tbody> <tr> <td><img src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/2/2c/H-bridge_inverter_cjc.png" border="0" height="238" width="314" /></td></tr></tbody></table> <p>Phần lớn các kích “điện tử” luôn có kích thước và trọng lượng nhỏ hơn so với loại kích còn lại nếu cùng công suất do không sử dụng biến áp sắt từ có kích thước lớn, một phần còn lại các kích điện tử có thể có trọng lượng lớn bởi chúng sử dụng biến áp sắt từ thông thường dành cho việc nạp ắc quy.</p> <p><b>Dạng sóng điện đầu ra</b></p> <p>Phần trên mới nói đến nguyên lý hoạt động của các kích điện để cho ra được điện áp xoay chiều 220V còn dạng sóng đầu ra chưa được nói đến dạng sóng điện đầu ra của kích điện, phần này nói đến dạng sóng điện đầu ra của các kích điện:</p> <p>Lấy lại một hình ảnh ở <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">bài trước</a> để giải thích kỹ hơn về dạng điện áp đầu ra của một số loại kích điện:</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img style="DISPLAY: inline; MARGIN-LEFT: 0px; MARGIN-RIGHT: 0px" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBYfkf689pwt7Sbkl2ViH7jACazL2ytDHIOn0P6U3oNxbIzuS-4HAkPEoOgWcPcu3JgSJqjgwo_J_fOBj0OgcuIoXAKeOlkCyXIb2eJJDdmcJI0jnI3OMkHcdo63fphFwJahr8ibaBGac0/s400/3%20dang%20dien%20ap%20ra%20cua%20inverter.jpg" height="236" width="400" /></a></p> <p>Trên hình, có ba dạng sóng hình cơ bản thường thấy trong kích điện: Đường màu xanh là sóng hình sin (hay thường gọi là “sin chuẩn”); Đường màu màu vàng là dạng sóng xung vuông; Đường màu đỏ là mô phỏng theo sóng sin. Về biên độ sóng, mức điện áp của sóng sin ở lưới điện 220V dân dụng tại đỉnh trên là 310V còn dạng mô phỏng sin (modified sine wave) và loại xung vuông (square wave) thì có mức điện áp thấp hơn.</p> <blockquote> <p><i>Chính vì các mức điện áp đỉnh này nên việc đo điện áp đầu ra của các kích điện bằng đồng hồ hiển thị số loại bình thường sẽ không chính xác bởi chúng thường đo theo mức điện áp đỉnh rồi chia căn 2, muốn đo chuẩn thì nên dùng một số loại đồng hồ kim hoặc đồng hồ số có chức năng đo RMS. Lưu ý thêm về điều này là nếu bạn dùng kích dạng mô phỏng hoặc dạng xung vuông với một ổn áp kiểu như LiOA thì sẽ cho ra mức điện áp cao với mức năng lượng lớn và chắc chắn sẽ gây cháy các thiết bị sử dụng điện trong nhà bạn.</i></p></blockquote> <p>Theo cách thức hoạt động của các loại kích điện mà chúng có dạng sóng đầu ra khác nhau. Ta thử xem với các loại nguyên lý nào sẽ cho ra dạng sóng gì trong các loại dưới đây:</p> <p><u>Đối với các loại kích điện từ </u>(kích cơ) có các dạng nguyên lý hoạt động:</p> <p><i>Loại thứ nhất</i> có nguyên lý giống như hình đã minh hoạ cho nguyên lý kích điện trình bày phía đầu bài này - nhưng có một mạch tạo ra mẫu sóng sin rồi sau đó khuyếch đại chúng lên bằng các transistor công suất và biến áp. Về nguyên lý thì cách này có thể thực hiện được, nhưng trong thực tế thì người ta không hoặc hiếm khi áp dụng bởi chúng làm tổn hao nhiều công suất cho cái hình sin đẹp đẽ ấy – dẫn đến hiệu suất của bộ kích điện là rất thấp. Lý do hiệu suất thấp bởi nguyên lý này hoạt động giống như một bộ amply công suất lớn mà đặc tính của các transistor thông thường có tổn hao thấp nếu như chỉ ở hai trạng thái: “đóng” (không cho dòng đi qua) và “mở” (cho dòng đi qua hoàn toàn theo khả năng của <a title="Đọc bài về Transistor ở Wikipedia" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Transistor" target="_blank">transistor</a> đó), còn ở trạng thái mở một phần (biến thiên để cho được ra dạng hình sin hoặc dạng khuyếch đại âm thanh) thì transistor sẽ toả ra nhiều nhiệt và hiệu suất sử dụng điện là thấp. Bạn có chấp nhận sử dụng một kích điện với hiệu suất rất thấp (cỡ dưới 50%) chỉ để ra được dạng sóng sin cực chuẩn hay không?</p> <p>Tuy nhiên, nguyên lý hoạt động này lại thường áp dụng cho các loại kích tạo ra dạng sóng vuông hoặc mô phỏng sóng sin (hai loại còn lại trong hình trên). Do sự hoạt động của transistor để tạo ra sóng vuông hoặc mô phỏng sin là đóng hoặc mở hoàn toàn nên với nguyên lý này cho các loại kích 'không sin' là phù hợp.</p> <p>Đặc điểm nhận biết dạng kích hoạt động theo nguyên lý này là ở cuộn sơ cấp (cuộn có dây kích thước rất lớn để có thể cho dòng đến vài chục Ampe chạy qua) có 3 đầu dây ra: Một đầu là điểm giữa được nối với cực dương hoặc âm của ắc quy, đầu còn lại nối với các transistor - giống như hình trình bày nguyên lý ở phía đầu bài này.</p> <p><i>Loại thứ hai</i> tạo ra dạng sóng sin bằng cách sử dụng cầu H để cho ra dạng sóng xoay chiều ở mức điện áp thấp (mức điện áp ắc quy) rồi sử dụng biến áp sắt từ để biến đổi chúng thành mức điện áp 220Vac sử dụng thông thường. Nguyên lý này thường thấy ở nhiều loại kích thông dụng trên thị trường như các thương hiệu: MAXQ, Apollo, Netcca, Hồ Điện....</p> <p><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSMYHZB1TuxVf3-rFzcwvyggrnAOXqrALGZv1kh7qAZCUoODyk8ZoHkXul_7tJmUyfG-106DABuhFhmun7IgxEY1rBA8tC6VkUFWZF9YDd6o2gSmefl0zmCbzn4x2wDoc6Avn_Pux4FxAn/s800/dang_%20hinh_sine.jpg" align="right" border="0" height="86" width="107" />Đặc điểm nhận biết dạng kích hoạt động theo nguyên lý này là các đầu vào sơ cấp của biến áp sắt từ chỉ có hai đầu dây (thay vì 3 như loại sóng vuông hoặc mô phỏng).</p> <p><u>Đối với loại kích điện tử</u>, việc tạo ra dạng sóng hình sin được thực hiện nhờ vào việc điều tiết tại 4 transistor đầu ra (cầu H - như đã trình bày ở phần trên). So với loại kích điện từ đã nói ở trên thì do điều tiết dạng sóng ở phần điện đầu ra nên dòng điện cần điều chỉnh nhỏ hơn (ví dụ 1000VA thì dòng chỉ khoảng 5A), do vậy nhiệt hao phí thấp hơn so với điều chỉnh ở phần điện áp thấp (12,24...V) với dòng vài chục Ampe - chính vì vậy mà kết hợp với việc sử dụng các biến áp xung có hiệu suất cao ở tầng trước nên các kích điện loại này có hiệu suất cao, có thể đạt trên 80% đến trên 85% hoặc cao hơn nữa tuỳ thuộc vào công suất và loại tải. Một số thương hiệu cho loại kích này là: Thành Công, Hi-Lite và một số loại UPS online của các hãng sản xuất khác.</p> <blockquote> <p><i>Trong cả hai loại trên chất lượng sóng sin hoàn toàn phụ thuộc vào việc điều khiển các transistor, nếu như các bước điều khiển được băm càng nhỏ (xem hình bên) thì sóng càng có chất lượng tốt. Không những thế, việc điều chỉnh điện áp và dạng sóng tuỳ theo mức tải (công suất), loại tải (thuần/kháng/dung/kết hợp) cũng rất phức tạp, chính do vậy mà chỉ với các nguyên lý cơ bản trên nhưng các hãng sản xuất khác nhau lại có cách làm khác nhau (hoặc ngay một hãng cũng có cách thiết kế khác nhau để phù hợp với nhu cầu sử dụng của từng đối tượng) và cũng có chất lượng điện đầu ra khác nhau.</i></p></blockquote> <p><b>Ảnh hưởng của dạng sóng không sin tới thiết bị tiêu thụ điện</b></p> <p>Bởi dạng sóng điện đầu ra của các kích điện không hoàn toàn với dạng sóng của lưới điện dân dụng (tức hình sin) nên chúng có thể gây ảnh hưởng đến một số thiết bị sử dụng điện, một số thiết bị khác lại hoàn toàn không ảnh hưởng bởi dạng này.</p> <p>Dạng sóng xung vuông thường gây khó khăn cho sự hoạt động các thiết bị điện có tính chất cảm kháng – chủ yếu là các động cơ điện (ở trong quạt điện, điều hoà, tủ lạnh, máy bơm nước…). Nếu như với sóng sin chuẩn, các động cơ điện hoạt động một cách “mượt mà” thì với dạng sóng xung (như hình) các động cơ thường làm hiệu suất kém hơn, phát tiếng kêu và có thể gây nóng hơn bình thường. Nguyên nhân có lẽ do sự chuyển đổi mức điện áp của sóng vuông khiến từ trường giữa các cuộn dây thay cũng thay đổi đột ngột, dẫn đến các roto (phần quay của động cơ) làm việc cũng có mô men thay đổi đột ngột: tăng đột ngột (khi trạng thái từ 0V đến mức cực đại) hoặc hãm đột ngột (về mức 0V). Bạn nào hiểu nhiều về thiết bị điện thì thấy có vẻ lúc này động cơ làm việc giống như <a title="Mục từ "Động cơ bước" trên Wikipedia tiếng Việt - mục từ (trước đây mình viết) còn sơ sài nhưng giúp bạn hiểu sơ qua về nó" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_b%C6%B0%E1%BB%9Bc" target="_blank">động cơ bước</a>) và dẫn đến hiệu suất làm việc kém và các cuộn dây thường bị nóng.</p> <p>Tuỳ thuộc vào chất lượng và các đặc điểm riêng các động cơ điện mà có thể có ảnh hưởng sau:</p> <ul><li>Nếu động cơ có chất lượng không cao (định vị cuộn dây không chắc chắn, lõi sắt không chặt…), do sự biến thiên đột ngột giữa các mức điện áp nên cuộn dây và lõi thép không chặt sẽ bị rung, gây ồn. </li><li>Nếu roto có quán tính không lớn (đa số các quạt bàn, quạt cây đều nằm trong trường hợp này) thì chính bản thân các roto quay không đều (thời điểm điện áp xung cao thì roto có mô men lớn – nhưng nó chưa kịp quay theo phù hợp thì mô men đó bị ngắt bởi đến thời điểm điện áp xuống thấp, do quán tính thấp nên tốc độ quay lại giảm đi, rồi lại đến mức điện áp cao…cứ như vậy liên tục nên roto quay một cách giật cục không đều như đối với dòng điện có dạng sin chuẩn (tuy nhiên điều này không nhìn được bằng mắt thường bởi sự quay giật cục đó xảy ra rất nhiều lần trong một giây). </li></ul>Đối với loại động cơ có trọng lượng roto lớn thì hiện tượng quay giật cục xuất hiện rõ nét trong thời điểm khởi động và sẽ giảm dần đến mức tối thiểu khi đã đạt tốc độ quay. Thực tế khi sử dụng hai chiếc quạt trần khác nhau (một cái 5 cánh của Panasonic, một cái 3 cánh của Phong Lan) ở nhà tôi đã cho thấy điều này. Tôi cảm nhận rằng do qán tính lớn nên tốc độ quay của roto lúc này đã không tăng lên/giảm đi đột ngột tương ứng với sự thay đổi của điện áp. Như vậy trong đa số trường hợp khi sử dụng quạt với kích điện, bạn nên hạn chế sự giảm hiệu suất làm việc bằng cách sử dụng với tốc độ cao nhất của quạt (chứ không phải sử dụng tốc độ thấp nhất như một vài kinh nghiệm của các bạn khác chia sẻ trên Internet).<br /><br />Còn điều mà nhiều người có thắc mắc: Kích điện mô phỏng sin có gây hỏng cho các thiết bị có tính cảm kháng hay không? Theo tôi thì đối với các thiết bị điện có động cơ với chất lượng quá tệ hoặc bạc/vòng bi quá mòn sẽ gây hiện tượng rung, nóng bên trong các cuộn dây và có thể gây om dây (làm mất tính chất cách điện của lớp vỏ dây quấn) rồi dẫn đến chạm chập sau thời gian dài. Còn lại với các thiết bị có chất lượng từ trung bình trở lên (đến tốt) nếu được làm việc ở chế độ tốc độ lớn thì sẽ không ảnh hưởng nhiều – có chăng là sự khó chịu đối với một số người bởi tiếng kêu khác lạ so với khi sử dụng điện lưới thông thường. Nếu bạn sử dụng kích điện sin mô phỏng đối với các thiết bị có động cơ, bạn có thể kiểm tra nhiệt độ làm việc của thiết bị (bằng cách sờ vào vỏ quạt chẳng hạn) nếu không nóng quá mức bình thường (so với khi sử dụng điện lưới) thì vẫn có thể chấp nhận được. <p>Tuy nhiên những điều trên chỉ đúng cho loại kích điện sin mô phỏng loại điện từ (loại có biến áp sắt từ) bởi ngay cả loại kích đơn giản nhất (chỉ một mạch 2 transistor giao động và hai dàn transistor công suất) thì sau khi qua biến áp sắt từ, dạng sóng đầu ra của chúng cũng đã được trơn chu hơn (nhưng vẫn còn xa mới bằng loại cho ra gần giống sin) - khác hẳn với loại kích điện tử nhỏ gọn của TQ sẽ cho ra điện áp biến thiên giật cục (với loại này nếu dùng một biến áp cách ly-không ổn áp thì cũng hạn chế được hiện tượng giật cục phần nào).</p> <p>Nếu quạt quá nóng thì bạn nên mua một bộ mà người ta gọi là "biến tần chống cháy quạt" để mắc vào (thực chất bên trong nó chỉ có một cuộn dây để làm mượt dạng sóng một chút cho đỡ vuông, nhưng chính cuộn dây này khiến cho điện áp bị mất mát và quạt quay chậm đi).</p> <p>Ngoài các thiết bị điện có sử dụng động cơ điện trực tiếp được nêu trên, các thiết bị điện còn lại hầu như hoạt động tốt với các dạng sóng xung. Thật vậy, các thiết bị như ti vi, máy tính, màn hình máy tính, bóng đèn compact, đèn tuýp có chấn lưu điện tử đều biến đổi điện xoay chiều 220V thành điện một chiều ở đầu vào mạch của nó. Bạn có thể tham khảo một số mạch điện của ti vi hay của nguồn máy tính để thấy điều này.</p> <blockquote> <p><i>Cũng lưu ý thêm về đèn tuýp bởi có hai loại thông dụng hiện nay: Loại đèn có chấn lưu dây quấn (mà đi kèm với nó là tắc te – hay “chuột”) và loại dùng chấn lưu điện tử. Đối với loại đèn tuýp sử dụng chấn lưu điện tử thì cơ chế sử dụng điện của chúng cũng như ti vi và máy tính – tức là chúng dùng cầu đi ốt để chuyển thành điện một chiều trước khi dao động thành tần số cao để cung cấp cho bóng đèn (tương tự, các loại đèn compact tiết kiệm điện cũng có các chấn lưu điện tử nằm ở đui đèn), vậy loại đèn này cũng sử dụng tốt với kích điện. Loại đèn tuýp còn lại sử dụng chấn lưu bằng các vòng dây cuốn thông thường cùng với tắc te (chuột): bật đèn khá khó khăn khi sử dụng với các kích điện đầu ra là xung vuông. Nếu như bạn sử dụng các bộ kích điện và cảm thấy bật đèn khó khăn thì bạn nên chuyển sang sử dụng một bộ chấn lưu điện tử (việc này chỉ cần thay thế chấn lưu và đấu lại mạch điện theo sơ đồ trên vỏ của chúng, tuy chấn lưu điện tử không bền bằng loại dây quấn, nhưng chúng đảm bảo sử dụng đèn tuýp không bị sáng nhấp nháy và gây cận thị như loại chấn lưu dây quấn). </i></p></blockquote><b>Lựa chọn mua kích điện</b> <p>Nếu bạn muốn mua một chiếc kích điện để đề phòng những khi mất điện, bạn sẽ chọn loại nào trong số hai loại trên? Phần dưới đây sẽ gợi ý một chút đối với bạn nếu như thị trường có nhiều loại.</p> <p>Trước hết là bạn cần ước lượng đến công suất mà mình cần sử dụng để tìm loại công suất kích điện phù hợp. Để làm điều này bạn có thể ước lượng số đèn, ti vi, quạt, máy tính… sẽ sử dụng khi mất điện, sau đó tính tổng công suất của chúng lại.</p> <p>Nếu công suất mà bạn sử dụng trong khoảng 500W thì có lẽ rằng bạn sẽ có nhiều lựa chọn bởi nhiều loại kích điện đáp ứng được công suất này, còn nếu vượt quá công suất này thì có lẽ rằng bạn phải chi khá nhiều tiền cho các bộ kích điện công suất lớn hơn.</p> <p>Có một điều lưu ý rằng nếu như trong các thiết bị tiêu thụ điện mà bạn chọn có động sử dụng động cơ điện có công suất cỡ 100W trở lên (như bơm nước, tủ lạnh, điều hòa…) thì cần chọn công suất kích điện cộng thêm gấp 3-4 lần thiết bị đó – bởi vì dòng điện khởi động của các động cơ này khá lớn, nếu công suất kích điện chỉ vừa đủ thì khi khởi động các thiết bị này kích điện cũng bị quá tải, gây cháy cầu chì hoặc hư hỏng. Ti vi loại có ống phóng điện tử CRT (tức loại màn hình dày, không phải loại mỏng là LCD) hoặc màn hình máy tính kiểu CRT cũng cần một dòng điện lớn khi khởi động (để khử từ) nên cũng cần tính công suất gấp 3 lần cho các loại màn hình này.</p> <p>Tiếp theo là lựa chọn loại kích điện: Tùy theo nhu cầu sử dụng hoặc tình hình tài chính mà có thể mua loại điện từ hoặc loại “điện tử”. Các tính chất cơ bản của từng loại được liệt kê trong bảng sau (bảng này chỉ nêu 2 loại chính, nhưng thực tế trên thị trường còn có các loại lai giữa hai loại hoặc cải tiến đi so với hai loại cơ bản này)</p> <table id="table1" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"> <tbody> <tr> <td valign="top" width="112"> <div align="center"><b>Tiêu chí</b></div></td> <td valign="top" width="234"> <div align="center"><b>Kích “điện tử”</b></div></td> <td valign="top" width="252"> <div align="center"><b>Kích điện từ (kích cơ)</b></div></td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Công suất</i></b></td> <td valign="top" width="234">Dễ chế tạo loại công suất lớn hơn</td> <td valign="top" width="252">Chế tạo loại công suất lớn khó khăn hơn do kích thước lớn.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Khả năng chịu quá tải</i></b></td> <td valign="top" width="234">Khả năng chịu quá tải thấp hơn do sử dụng linh kiện điện tử để điều tiết dạng sóng đầu ra. Tuy nhiên có thể khắc phục được nếu thiết kế tốt.</td> <td valign="top" width="252">Có khả năng chịu quá tải cao hơn</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Độ bền</i></b></td> <td valign="top" width="234">Độ bền thường thấp hơn do các linh kiện điện tử dễ hư hỏng. Tuy nhiên độ tin cậy này có thể khắc phục được nếu thiết kế tốt.</td> <td valign="top" width="252">Có độ bền cao hơn do ít bước sử dụng linh kiện điện tử.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Mức độ gây nhiễu điện</i></b></td> <td valign="top" width="234">Thường gây nhiễu điện nhiều hơn do sử dụng tần số cao để biến đổi điện một chiều thành xoay chiều. Tuy nhiên hiện tượng gây nhiễu điện này có thể xử lý được ở bởi các nhà sản xuất.</td> <td valign="top" width="252">Ít gây nhiễu điện bởi tần số giao động là 50 Hz (+/- sai số) và sử dụng biến áp sắt từ vốn chỉ phù hợp với tần số thấp.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Dạng sóng điện đầu ra</i></b></td> <td valign="top" width="234">Loại trước đây hoặc các <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html">UPS</a> offline thường có dạng xung vuông hoặc giả lập hình sin. <p>Loại hiện đại (có sử dụng CPU) cho phép tạo giả lập hình sin (dạng sóng răng cưa theo hình sin, sau đó lọc cho ra dạng sóng trơn). Hiện nay nhiều hãng sản xuất áp dụng cách này.</p></td> <td valign="top" width="252">Loại trước đây đầu ra thường là dạng sóng xung vuông, hoặc giả lập hình sin. Do sử dụng biến áp sắt từ nên dạng sóng "trơn" hơn (nhưng vẫn chưa phải sóng sin) <p>Loại hiện đại có thể dùng CPU điều tiết đầu vào để tạo ra dạng sóng trơn giống hình sin.</p></td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Hiệu suất kích điện</i></b></td> <td valign="top" width="234">Hiệu suất cao hơn, dòng điện tiêu thụ khi không tải thấp hơn (thường chỉ trên dưới 1A - đây cũng là dấu hiệu nhận biết loại kích này)</td> <td valign="top" width="252">Hiệu suất thấp hơn, dòng điện không tải lớn (có nghĩa là bật kích điện dù có sử dụng hay không cũng tiêu tốn dòng ắc quy lớn, khoảng trên 3A đến 8A hoặc hơn tùy loại sử dụng điện áp 12V hay 24V hoặc cao hơn, điện áp ắc quy càng cao thì dòng không tải càng nhỏ đi).</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Mức độ điều chỉnh theo công suất</i></b></td> <td valign="top" width="234">Mức độ điều chỉnh theo công suất tiêu thụ tốt hơn, tự động điều chỉnh điện áp ra theo công suất.</td> <td valign="top" width="252">Loại trước đây có sự điều chỉnh theo công suất kém hơn, một số kích điện phải điều khiển mức điện áp ra bằng núm vặn, số còn lại sử dụng các rơle để điều khiển tự động, nhưng hiệu quả không cao. <p>Loại hiện nay có thể điều chỉnh điện áp theo công suất tải.</p></td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Tính năng sạc ắc quy</i></b></td> <td valign="top" width="234">Một số loại không kèm chức năng sạc ắc quy (do chúng thiết kế để dùng trên ô tô chẳng hạn), một số loại chuyên dụng sẽ tích hợp sạc điện. </td> <td valign="top" width="252">Thường kèm sạc ắc quy do sử dụng ngược lại: Cuộn thứ cấp được cấp điện 220Vac, cuộn sơ dùng cấp điện cho ắc quy. Do người dùng thường phải điều chỉnh chế độ nạp nên có thể bị nạp quá hoặc nạp không đủ - dẫn đến ắc quy nhanh hỏng hơn. <p>Một số loại hiện đại sử dụng phần sạc ắc quy theo kiểu nguồn xung nên có thể điều chỉnh được dòng và áp nạp.</p></td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Giá thành</i></b></td> <td valign="top" width="234">Giá thành cho một đơn vị công suất (ví dụ: ngàn đồng/w) thấp, tuy nhiên các loại chất lượng tốt và công suất lớn thì giá thành có thể lớn hơn loại điện từ.</td> <td valign="top" width="252">Giá thành thường cao cho một đơn vị công suất do chi phí của lõi sắt từ và dây quấn thường đắt hơn.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><i><b>Trọng lượng</b></i></td> <td valign="top" width="234">Thường nhẹ hơn, chỉ khoảng dưới 5 kg (nhưng vẫn có loại trọng lượng lớn do sử dụng biến áp sắt từ để cho phần nạp)</td> <td valign="top" width="252">Thường nặng hơn, khoảng trên 8 kg tùy thuộc công suất và dây quấn (Nhôm hay Đồng).</td></tr> <tr> <td valign="top" width="112"><b><i>Các thương hiệu</i></b></td> <td valign="top" width="234">Đa phần các kích điện giá rẻ của Trung Quốc, có trọng lượng nhẹ (dưới 3 kg) thuộc loại này. <p>Loại hiện đại hơn, cho ra sóng giống sin: Một số UPS online, UPS true sin, kích Thành Công...</p></td> <td valign="top" width="252">Đa phần kích điện của Trung Quốc loại có trọng lượng nặng (trên 8 kg) đều thuộc loại này. <p>Loại hiện đại hơn, cho ra sóng giống sin như: Một số UPS, kích điện của Hồ Điện, AST</p></td></tr></tbody></table> <p>Đến đây có lẽ bạn nhận ra rằng loại kích điện “điện tử” có nhiều ưu điểm hơn và lựa chọn nó. Tuy nhiên phần lớn loại kích điện tử hiện nay bạn gặp trên thị trường lại là loại có chất lượng trung bình kém, có giá rẻ và được ghi công suất với mức công suất đỉnh cực đại mà nó đạt được (khoảng 3 đến 4 lần) so với công suất làm việc liên tục của nó. Đã khá nhiều người đã sử dụng loại kích điện này và bị hư hỏng ngay sau một thời gian ngắn sử dụng bởi tin theo mức công suất ghi trên nó. Vậy không nên sử dụng loại này? Không phải, bạn có thể tìm thấy một số loại kích điện loại này và có chất lượng tốt, thường chúng được sản xuất tại Mỹ, Đài Loan và ngay cả ở Việt Nam.</p> <p>Với mức giá trung bình từ 1,5 triệu đến 3 triệu, phần lớn những người đã mua kích điện trong thời điểm cắt điện luân phiên năm 2010 ở Việt Nam dùng loại kích điện từ. Loại này có ưu điểm là bền, chịu quá tải tốt (nên có thể dùng cho các bơm nước công suất thấp, tủ lạnh, ti vi loại CRT… chỉ với loại 1000 VA). Bạn cũng có thể lựa chọn loại này để đảm bảo độ bền với mức giá hợp lý.</p> <p><b>Một số lưu ý khác khi chọn mua kích điện</b></p> <p><b><i>Ngoại hình các loại kích điện và cách phân biệt</i></b></p> <p>Theo phần nguyên lý kích điện đã nói ở trên thì kích điện chia thành hai loại chính: Loại điện từ (hay còn quen gọi là loại “kích cơ”) và loại biến đổi hai bước (hay quen gọi là “kích điện tử”)</p> <p>Kích điện loại “cơ” là loại mà bên trong của nó có biến áp sắt từ để chuyển đổi điện từ 12V lên 220V xoay chiều – có tần số 50 Hz. Biến áp này chính là linh kiện có kích thước lớn và nặng nhất so với các linh kiện còn lại nên nó là đặc điểm để nhận dạng loại kích điện này.</p> <p>Hình ảnh: <i>Một dạng kích điện từ do Việt Nam sản xuất, loại có tên cụ thể trong ảnh thuộc loại mô phỏng sóng sin.</i><br /><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S_ZA082G8rI/AAAAAAAAAVo/PFG1GzJhy68/s800/Kich%20dien%20-%20hang%20Robot%20Vietnam.jpg" border="1" height="243" width="412" /></a></p>Kích điện dạng “điện tử” của TQ sản xuất thường nhỏ gọn hơn kích “cơ” nhiều lần do thay thế loại biến áp sắt từ ở bên trong bằng biến áp xung nhỏ gọn, nhưng hình dạng này thuộc loại kích điện giá thành thấp – chất lượng không cao (chúng thường có giá khoảng 500.000 - 700.000/1 kích điện ghi 1000W, chúng không được tích hợp sạc ắc quy bên trong):<br /> <table id="table3" border="1" width="26%"> <tbody> <tr> <td><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/TMp-q2fmQnI/AAAAAAAAAXk/jCJOUyVQGug/s400/Kich%20dien%20TBE%20-%201000W.jpg" border="1" height="300" width="400" /></a></td></tr></tbody></table> <p>Kích điện tử của Việt Nam sản xuất mang thương hiệu "Thành Công" thuộc loại sóng sin ở đầu ra, kích điện được thiết kế tốt nên có hiệu suất và chất lượng cao (<i>hiện tôi đang sử dụng loại kích này</i>). Hình ảnh phía bên trong của kích điện này:</p> <table id="table5" border="1" width="26%"> <tbody> <tr> <td><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidGqR2hplW9N0XxkbROyhg-EvscLJlqnnq6Bp5wAqPKOwNICwnF3s-7p0D__HsRLYbIqrBGLNTgEDrK-hw8oTB70q2hCIS-t_bBLw5JNsanAPhN8SiXVP2YuJcSQLBY_mc8hKiWHJlvB81/s400/DSC00339.jpg" border="0" height="300" width="400" /></td></tr></tbody></table> <p>Qua các hình trên bạn có thể thấy đặc điểm đầu tiên của loại kích điện “điện tử” là chúng có kích thước nhỏ gọn. Nguyên nhân của sự nhỏ gọn này đã được nói ở trên: chúng sử dụng loại biến áp xung nên làm giảm được kích thước tổng thể. Cũng do sự khác biệt của biến áp nên trọng lượng của kích điện cũng thay đổi: Loại kích điện “điện tử” có trọng lượng nhẹ hơn nhiều so với loại còn lại.</p> <p><b><i>Ý nghĩa của thông số VA và W ghi trên kích điện</i></b></p> <p>Một số loại kích điện thì ghi công suất là V.A, một số loại thì ghi là W, vậy thì đơn vị V.A và W này có gì khác nhau và hiểu chúng thế nào cho đúng.</p> <p>Một cách nôm na thì V.A là Vôn nhân Ampe, có nghĩa là điện áp nhân dòng điện (V là đơn vị của điện áp, V là đơn vị của dòng điện mà). W đơn vị của công suất – điều đó là rõ rồi, và W là đơn vị thường được ghi trên thiết bị sử dụng điện.</p> <p>Giữa V.A và W có mối liên hệ với nhau, để biết về mối quan hệ này ta hãy xem công thức tính công suất P = U.I; Công suất (đơn vị là W) bằng Điện áp (đơn vị là V) nhân với Dòng điện (đơn vị là A). Tuy nhiên đó là công thức đối với điện một chiều, còn với điện xoay chiều thì công thức này trở thành:</p> <p>P = U.I.cos(phi).</p> <p>Lưu ý lại rằng U tính bằng Vôn (viết tắt là V), I tính bằng Ampe (viết tắt là A) Như vậy thì W chính bằng tham số VA (được ghi trên vỏ của kích điện) nhân với một hệ số nữa là cos(phi). Hệ số cos(phi) luôn nhỏ hơn 1 (rất hiếm khi bằng 1) nên W luôn nhỏ hơn VA.</p> <p>Hệ số cos(phi) này không cố định, mà phụ thuộc vào các thiết bị sử dụng điện của bạn, nhưng bạn có thể lựa chọn chúng trong khoảng từ 0,6 đến 0,7 để tính toán gần đúng.</p> <p>Cũng dựa vào tính chất này nên thường thì các kích điện muốn có cảm giác công suất lớn, người ta thường ghi công suất theo VA. Nếu bạn tính công suất sử dụng theo W thì bạn cần phải lấy số VA của kích điện đó và nhân với 0,6 đến 0,7.</p> <p>Lưu ý rằng trên thị trường có nhiều loại kích điện ghi là W nhưng thực chất chúng chỉ là thông số VA mà thôi!</p> <p><b>Hướng dẫn sử dụng kích điện</b></p> <p>Có nhiều dạng kích điện khác nhau mà nguyên lý hoạt động chính của chúng đều nằm một trong hai loại điện từ và "điện tử" đã được nêu ở phần trên. Ở phần hướng dẫn sử dụng này xin trình bày những phần chung nhất mà thôi. Mọi hướng dẫn chi tiết bạn cần tuân theo sách/tài liệu hướng dẫn của nhà sản xuất kích điện của bạn.</p> <p><b><i>Nối ắc quy với kích điện</i></b></p> <p>Kích điện nào cũng giống nhau về mặt sử dụng <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">ắc quy</a> (nếu ắc quy gắn sẵn bên trong kích điện thì có lẽ nó đã gọi là bộ lưu điện UPS rồi), còn tùy vào kích điện sử dụng các loại ắc quy bao nhiêu vôn mà thôi. Để nhận biết kích điện sử dụng ắc quy bao nhiêu vôn, bạn chỉ việc tìm một dòng nào đó ghi trên vỏ kích điện là 12V hay 24V hay 48V. Thông thường bạn dễ tìm thấy dòng này ở mặt trước kích điện hoặc tại phần dây nối ắc quy.</p> <p>Nếu kích điện sử dụng ắc quy 12 vôn, bạn chỉ việc nối cực dương ắc quy vào dây dương (có ký hiệu là dấu cộng +) và cực âm ắc quy vào dây âm (thường có ký hiệu là dấu trừ –). Với loại kích điện có sẵn dây đầu ra, thường thì quy ước dây dương là màu đỏ hoặc màu trắng, dây âm là màu đen, hãn hữu lắm mới có các ký hiệu màu khác với quy ước này – và nếu có quy ước khác đi thì chúng được ghi rõ tại đầu ra.<br /><br />Nếu như dây đấu có sẵn phần kẹp điện vào cực của ắc quy thì bạn có thể sử dụng chính kẹp này (tuy nhiên chúng thì không được tốt bằng cách đấu trực tiếp bằng “đầu bọt” – được nói ở dưới). Nếu không có các kẹp thì bạn phải mua kèm phần “đầu bọt” của ắc quy và vặn chặt dây nguồn vào các ốc của “đầu bọt” đó.</p> <p>Trong trường hợp kích điện không có sẵn dây nối từ trong của nó ra thì nó sẽ có hai cực đấu dây (thông thường thì các loại kích điện tử có công suất nhỏ sẽ làm theo cách này), bạn có thể sử dụng dây đấu bán kèm hoặc dùng các dây đấu riêng của mình cho việc kết nối kích điện với ắc quy. Nếu sử dụng dây ngoài, bạn nên dùng dây có kích thước 2x6 mm2 trở lên để đảm bảo nhằm tránh sụt áp quá nhiề và gây nóng dây. Xin lưu ý rằng dây dẫn không nên dài quá 1 đến 2 mét, nếu như lớn hơn khoảng cách này thì bạn cần tăng tiết diện của dây dẫn lên: Khoảng 10 mm2 hoặc chập nhiều dây lại để được tiết diện lớn hơn.</p> <blockquote> <p><i>Khi sử dụng công suất mỗi 100 W thì kích điện tiêu tốn một dòng khoảng 10 Ampe tại ắc quy (12V), và cần dùng tiết diện dây khoảng 2 mm2. Vậy nếu bạn dùng công suất khoảng 500W thì nên dùng dây tiết diện 10 mm2 để nối với ắc quy.</i></p> <p><i>Tiết diện dây dẫn thông dụng được sử dụng trong nhà bạn thường là loại 1,5 mm2; 2,5 mm2 hay 4 mm2 mà thôi. Trên các vỏ dây dẫn cũng thường ghi tiết diện này - ví dụ 2 x 4 có nghĩa là dây 2 sợi, tiết diện mỗi sợi 4 mm2. Để đảm bảo, nên dùng 2 sợi 2x6 chập lại làm một dây cho kích điện có công suất khoảng 1000VA và chập 3 hoặc 4 lần cho các kích điện có công suất lớn hơn hoặc khoảng cách từ ắc quy đến kích điện lớn hơn 1 mét.</i></p> <p><i>Chi tiết hơn về việc chọn dây và đấu nối, bạn có thể xem thêm tại bài này trên blog: <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/tu-van-su-dung-kich-dien-phan-dau-noi.html" target="_blank">Tư vấn sử dụng kích điện (phần đấu nối ắc quy với kích điện)</a>.</i></p></blockquote> <p>Đối với loại kích điện sử dụng ắc quy 24 vôn, bạn có thể dùng đúng loại ắc quy 24 vôn (loại này thường khá hiếm và giá đắt hơn) hoặc dùng hai ắc quy 12 vôn mắc nối tiếp nhau. Việc mắc nối tiếp hai ắc quy 12 vôn thực hiện như sau: Cực dương ắc quy thứ nhất nối với dây dương của kích điện, cực âm của ắc quy thứ nhất nối với cực dương của ắc quy thứ hai, và cực âm của ắc quy thứ hai nối với dây âm của kích điện. Với các loại kích điện sứ dụng ắc quy 36, 48 vôn hoặc hơn nữa thì cách nối cũng như trên, tức là nối tiếp nhau. Nếu như bạn không rành về điện hoặc đã quên hết các kiến thức vật lý phổ thông thì nên nhờ một người nào đó hiểu biết nối cho bạn bởi ắc quy có thể phát nổ trong một số trường hợp bị ngắn mạch hoặc đấu ngược cực với nhau giữa hai ắc quy.<br /><br /><b><i>Nối đầu ra đầu ra kích điện</i></b><br /><br />Đầu ra kích điện là điện 220V có tần số 50 Hz mà kích điện xuất ra sẽ được đưa vào các thiết bị tiêu thụ điện. Trong một số trường hợp thì việc nối điện đầu ra rất đơn giản, nhưng bởi mong muốn của người sử dụng nó cho các thiết bị điện nào mà cũng khá phức tạp, đòi hỏi phải có người hiểu về điện thao tác chúng.<br /><br />Nếu như bạn chỉ sử dụng kích điện chỉ cho một số thiết bị riêng lẻ (như TV, máy tính) hoặc bạn đang ở trong một phòng mà toàn bộ điện sử dụng được cắm bằng một phích cắm điện thì đây là trường hợp đơn giản: Bạn có thể cắm trực tiếp các thiết bị sử dụng điện vào ổ cắm đầu ra của kích điện (hoặc thông qua một bộ dây cắm chia ra nhiều ổ).<br />Để lắp đặt kích điện như một thiết bị cung cấp điện cho toàn bộ ngôi nhà thì sẽ phức tạp hơn – tuy nhiên bạn nên thực hiện theo cách này bởi nó thuận tiện cho sử dụng hơn nhiều.<br /><br />Để thực hiện cách cung cấp điện cho toàn bộ ngôi nhà bằng kích điện, bạn cần tìm cầu dao hay aptomat tổng của hệ thống điện (thường nó nằm tại tủ điện tổng). Nếu ở đây không có sẵn một cầu dao hai ngả thì bạn cần lắp thêm một cầu giao hai ngả vào vị trí phía sau cầu giao tổng hoặc aptomat tổng này.<br /><br />Việc lắp thêm cầu giao hai ngả như sau: Hai cực giữa của cầu giao nối với hệ điện tiêu thụ; Một đầu cầu dao nối với điện lưới (tức sau aptomat tổng hoặc sau bộ ổn áp – nếu gia đình bạn sử dụng ổn áp), một đầu của cầu giao nối với đầu ra của bộ kích điện. Khi sử dụng bạn chỉ có một lựa chọn dùng một nguồn duy nhất – điều đó nhằm tránh sự nhầm lẫn hoặc các sự cố khác như quá tải kích điện (xuất điện ra lưới điện phía ngoài) hay gây xông ngược điện lưới vào kích điện.<br /><br /><b><i>Điều chỉnh điện áp ra khi sử dụng</i></b></p> <p>Sau khi nối hệ thống điện từ ắc quy vào kích điện và dây dẫn từ kích điện ra các thiết bị tiêu thụ bạn đã có thể sử dụng kích điện. Tuy nhiên hãy lưu ý về tải đầu ra xem chúng có quá lớn so với công suất của kích điện hay không. Hãy tắt tất cả các bình nước nóng, tủ lạnh, các hệ thống máy tính và máy in (máy in khi khởi động và làm việc cũng sử dụng một công suất khá lớn).</p> <p>Tùy theo loại kích điện của bạn được thiết kế tự động hoặc phải điều chỉnh bằng tay mà bạn có thể phải điều chỉnh điện áp hoặc không. Các kíchd diện loại điện tử thường điều khiển điện áp ra một cách tự động bằng mạch điện bên trong. Các kích điện điện từ cũng có thể được thiết kế điều khiển tự động bằng các rơ le ở bên trong, hoặc được điều chỉnh bằng tay thông qua núm xoay ở bên ngoài. Nếu kích điện có sự điều chỉnh ở bên ngoài thì chúng thường có một hoặc hai núm xoay theo từng nấc, một trong hai núm đó dùng để điều chỉnh điện áp đầu ra, núm còn lại để điều chỉnh điện áp/dòng nạp cho ắc quy khi kích điện ở chế độ nạp. Ban đầu bạn nên điều chỉnh tất cả các núm ở nấc đầu tiên (tức vặn tận cùng theo chiều ngược kim đồng hồ, sau đó xoay xuôi chiều kim đồng hồ một nấc nhằm tránh điện áp ra quá cao khi có ít tải).</p> <p>Sau khi đã nối dây, đặt các vị trí núm xoay về nấc ban đầu, kiểm tra các thiết bị sử dụng điện đầu ra, bạn đã có thể chuẩn bị bật kích điện hoạt động. Trước khi cấp điện cho toàn bộ các thiết bị điện sử dụng tại đầu ra, bạn nên ngắt điện các thiết bị tiêu thụ, sau đó bật kích điện lên để làm việc ở chế độ không tải. Nếu như đây là lần đầu tiên sử dụng kích điện, bạn nên bật chế độ không tải trong khoảng vài phút, điều này nhằm đưa kích điện bắt đầu vào hoạt động và chúng có thể sẽ tự sấy khô các hơi ẩm, thoát bụi nhờ quạt gió…Nếu như kích điện đã sử dụng nhiều lần, bạn cũng nên cho chúng chạy không tải vài giây trước khi đóng tải ở đầu ra, điều này nhằm tránh gây ra sốc điện hoặc gây ra hư hỏng trong quá trình quá độ của chúng.</p> <p>Sau khi bật kích điện, nếu như loại kích có núm xoay, bạn hãy nhìn đồng hồ điện áp đầu ra để điều chỉnh chúng cho phù hợp. Thông thường khi sử dụng điện công suất thấp thì các nấc điều chỉnh đầu tiên cũng có thể cho phép điện áp đầu ra ở mức tiêu chuẩn 220V, nhưng công suất sử dụng lớn hơn thì bạn cần điều chỉnh chúng tăng lên bằng cách vặn từng nấc xuôi chiều kim đồng hồ cho đến khi điện áp đầu ra khoảng 220V. Thực chất của việc điều chỉnh này là thay đổi số vòng dây của cuộn thứ cấp trong các kích điện biến đổi một cấp để đạt mức điện áp ra phù hợp.</p> <p>Sau khi bạn đã điều chỉnh điện áp ra phù hợp, nếu bạn tăng thêm công suất tải (ví dụ bật thêm đèn, ti vi….) thì có thể điện áp lại thấp xuống, bạn lại tiếp tục điều chỉnh theo cách trên.</p> <p>Sau khi dùng một thời gian, điện áp của ắc quy cũng dần tụt xuống (thông thường điện áp ban đầu của ắc quy sau khi nạp đầy đủ và để một thời gian sẽ là khoảng 13V, chúng thấp dần xuống đến mức 10,7 vôn là giới hạn dưới – và bạn không nên sử dụng dưới mức điện áp này để bảo vệ ắc quy). Khi điện áp ắc quy tụt dần xuống thì các loại kích biến đổi một cấp có núm điều chỉnh sẽ bị thay đổi điện áp đầu ra – và khi này bạn lại cần tiếp tục điều chỉnh. Mức độ tụt điện áp của ắc quy phụ thuộc vào dung lượng, chất lượng của ắc quy và mức công suất tiêu thụ: Ắc quy có dung lượng lớn và chất lượng còn tốt sẽ lâu hết, tải sử dụng ít (dùng ít thiết bị điện hoặc tổng công suất thiết bị điện thấp) thì thời gian sử dụng cũng được lâu hơn</p> <p>***</p> <p>Và đến đây, tôi hi vọng rằng những gì tôi viết ra sẽ giúp bạn đã hiểu sơ qua về thiết bị biến đổi điện từ ắc quy lên điện xoay chiều theo thông số của lưới điện địa phương – mà gọi tắt là kích điện. Do giới hạn bởi kiến thức bản thân và chuyên môn không phù hợp nên bài viết còn nhiều sai sót, tôi mong được các bạn góp ý thêm để có thể chỉnh sửa cho phù hợp.</p> <p>Và, bài này hoàn toàn thiếu về phần “<a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">Ắc quy dùng trong kích điện</a>” (bao gồm việc tính toán chọn ắc quy, hướng dẫn nạp và bảo dưỡng ắc quy….), xin vui lòng đọc trên blog này <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">tại đây</a>.</p> <p><i><b>Có một số nội dung khác về kích điện hoặc các thắc mắc liên quan đến kích điện đã được tôi trình bày tại một phần riêng mang tên: <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/06/hoi-dap-ve-kich-dien-va-ac-quy-accu.html" target="_blank">Hỏi đáp về kích điện và ắc quy</a> cũng trên blog này.</b></i><br /><b>____________________________</b></p> <p><b>Ghi chú, Tham khảo, Xem thêm:</b></p> <p>* <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Inverter_%28electrical%29" target="_blank">Inverter</a>, Wikipedia</p> <p>* <a href="http://www.ast-vn.com/vie/san_pham_image.aspx?pid=5" target="_blank">Ví dụ về một trang giới thiệu sản phẩm “chuẩn sin”</a> nhưng hình ảnh sản phẩm lại cho thấy về là loại sản phẩm “Modified Sine Wave”.</p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank">So sánh giữa kích điện và máy phát điện</a> (trên blog này)</p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/tu-van-su-dung-kich-dien-phan-dau-noi.html" target="_blank">Tư vấn về sử dụng kích điện (phần đấu nối ắc quy với kích điện)</a>. - trên blog này.</p> <p>* <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">Ắc quy dùng trong kích điện</a>, trên blog này.</p> <div align="right"><a title="Blog cá nhân của tôi" href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><b>Trương Mạnh An</b></a></div> <div align="left"><i>(Bài viết được 'bảo dưỡng' vào 05/2011 nên có thể khác với bản trước đây được lưu trong cache Google hoặc một số nơi khác copy lại).</i></div>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com35tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-55121595795722248632010-05-19T15:42:00.006+07:002011-05-17T13:31:56.692+07:00So sánh giữa kích điện (inverter) và máy phát điện<p>Thời gian này (2010) ở Việt Nam đang thiếu điện trầm trọng, điện cắt luân phiên ở nhiều nơi khiến dân tình nhốn nháo. Vài thằng bạn gọi điện hỏi han tư vấn về lựa chọn sử dụng giữa máy phát hay <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">kích điện</a>, rồi khi được tư vấn nên sử dụng kích điện thì lại hỏi chi tiết về các vấn đề tiếp theo...Thôi thì cũng tổng hợp kinh nghiệm sử dụng của mình thành vài đoạn ghi chép ngắn lên blog để có người hỏi là đưa ngay link đến đây cho họ đọc :).</p> <p>Vài dòng đầu này chỉ giải quyết vấn đề: Dùng máy phát hay là dùng kích điện cho mùa mất điện năm nay?</p> <p>Máy phát thì có lẽ quá nhiều người biết về nó rồi, còn kích điện thì nó là cái gì?. “Kích điện” là tên gọi thông dụng về một thiết bị biến đổi từ điện áp thấp-một chiều của <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">ắc quy</a> (12, 24, 48Vdc…) thành điện áp cao hơn -xoay chiều có tần số phù hợp với lưới điện quốc gia đang dùng (ví dụ ở Việt Nam thì điện áp là 220V, tần số 50 Hz).</p> <p>Kích điện có vẻ giống như những chiếc <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2008/07/ups-bo-luu-dien.html" target="_blank">UPS</a> được dùng cho máy tính, chỉ khác nhau là UPS được trang bị sẵn một vài ắc quy có dung lượng vừa phải ở bên trong, còn kích điện thì không. Có thể gọi kích điện là một cái UPS có ắc quy gắn ngoài cũng được. Nhiều bạn có ý tưởng dùng UPS để cấp điện cho sinh hoạt gia đình trong hoàn cảnh hiện nay, ý tưởng này là được bởi hai thiết bị này gần tương đồng nhau (tuy nhiên cũng có thể sẽ gặp một vài vướng mắc nho nhỏ trong cách sử dụng UPS với thiết bị dân dụng)</p> <p>Kích đện chắc sẽ được nói thêm nhiều vào một phần ghi chép tiếp sau của phần này, còn bây giờ mình muốn so sánh, lựa chọn giữa sử dụng kích điện hay máy phát điện. Để thuận tiện cho việc so sánh, mình lập một bảng so sánh tóm tắt như sau:</p> <table id="table1" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" width="581"> <tbody> <tr> <td valign="top" width="75"> <p align="center"><strong>Tiêu chí so sánh</strong></p></td> <td valign="top" width="239"> <p align="center"><strong>Máy phát điện</strong></p></td> <td valign="top" width="265"> <p align="center"><strong>Kích điện (Inverter)</strong></p></td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Sử dụng năng lượng</b></i></td> <td valign="top" width="239">Chủ yếu là xăng, một số máy phát điện công suất lớn hơn dùng dầu diesel</td> <td valign="top" width="265">Năng lượng tích trữ trong các <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">ắc quy</a> (được nạp trước đó)</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Công suất</b></i></td> <td valign="top" width="239">Có nhiều loại, công suất từ vài trăm W đến vài chục kW</td> <td valign="top" width="265">Công suất giới hạn, từ 100W đến vài kW. Công suất càng lớn càng đắt và yêu cầu nhiều ắc quy.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Dạng điện đầu ra</b></i></td> <td valign="top" width="239">- Sóng dạng sin chuẩn.<br />- Tần số 50 Hz (hoặc 60 Hz cho vùng khác) nếu ở chế độ hoạt động thiết kế chuẩn.</td> <td valign="top" width="265">- Đa số dạng sóng dạng mô phỏng sin, một tương đối giống sin (rất hiếm loại đạt sin chuẩn và cũng không nhất thiết phải như vậy). <br />- Tần số 50/60 Hz.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Thích hợp sử dụng</b></i></td> <td valign="top" width="239">- Cho mọi loại thiết bị có công suất phù hợp (nhỏ hơn công suất máy phát)<br />- Tính cơ động cao, có thể hoạt động ở các vùng khác nhau</td> <td valign="top" width="265">- Dùng tốt cho: Ti vi, đèn tuýp chấn lưu điện tử, máy tính, máy khoan/mài sử dụng chổi than...<br />- Nếu là loại sóng mô phỏng sin thì sử dụng không tốt đối với các thiết bị có các cuộn dây ở bên trong (quạt, động cơ, tủ lạnh, điều hoà)…Nếu là loại tương đối giống sin thì dùng tốt cho các loại này.<br />- Có thể vận chuyển dễ dàng, nhưng không dụng được tại nơi không có điện (tàu thuyền, địa phương chưa có điện lưới...)</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Ảnh hưởng đến môi trường khi làm việc</b></i></td> <td valign="top" width="239">- Rất ồn, do đó không phù hợp cho việc hoạt động trong đêm.<br />- Khí thải độc hại cho con người và môi trường nếu trong không gian hẹp, do đó phải đặt ở nơi có không gian thoáng.</td> <td valign="top" width="265">- Không ồn, chỉ nghe thấy chủ yếu là tiếng của quạt làm mát hoặc tiếng rung nho nhỏ của lõi sắt từ.<br />- Bản thân kích điện không thải khí có hại, nhưng ắc quy dùng kèm có thể có mùi (nếu là loại ắc quy nước, ắc quy kín khí hoặc loại không cần bảo dưỡng thì không gây mùi). Nếu dùng ắc quy khô thì có thể đặt tại mọi vị trí trong nhà miễn là thuận tiện.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Mức độ nguy hiểm khi làm việc</b></i></td> <td valign="top" width="239">Sử dụng nhiên liệu dễ cháy nổ nên khả năng nguy hiểm cao hơn.</td> <td valign="top" width="265">Sử dụng ắc quy là loại có khả năng gây cháy nổ nếu bị làm đoản mạch (chập) hai cực ắc quy hoặc gây tia lửa (hút thuốc, đóng cắt cầu dao/aptomat) gần vị trí ắc quy hở đang sạc điện.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Bảo dưỡng</b></i></td> <td valign="top" width="239">- Thay dầu nhớt thường xuyên khi hoạt động.<br />- Nổ máy vài phút mỗi tháng nếu như không sử dụng lâu dài.</td> <td valign="top" width="265">Không phải bảo dưỡng, nhưng phải bảo dưỡng ắc quy đi kèm theo kích điện. (Bảo dưỡng ắc quy gồm: châm thêm nước cất, phụ nạp điện sau mỗi khoảng thời gian tuỳ loại ắc quy). <p>Nếu ắc quy gắn liên tục vào kích điện thì tuỳ loại kích điện mà phải nạp thường xuyên (loại kích có nút khởi động mềm thường là tiêu thụ dòng từ ắc quy)</p></td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Mức độ dễ sử dụng</b></i></td> <td valign="top" width="239">- Thường phải “giật nổ” bằng động tác dứt khoát khi khởi động nên gây khó khăn khi người sử dụng là phụ nữ và người già. Một số loại máy phát chạy dầu có thể có khả năng đề nổ.</td> <td valign="top" width="265">- Chỉ phải bấm hoặc gạt nút để khởi động nên thuận tiện cho mọi lứa tuổi.</td></tr> <tr> <td valign="top" width="75"><i><b>Chi phí đầu tư</b></i></td> <td valign="top" width="239">Khoảng hơn 10 triệu (đối với loại máy phát chất lượng tốt)</td> <td valign="top" width="265">Khoảng hơn 4 triệu (bao gồm kích điện và ắc quy 100Ah, nếu ắc quy dung lượng lớn hơn thì chi phí này cao hơn)</td></tr></tbody></table> <p>Phần trên là phần so sánh giữa các tiêu chí một cách tóm tắt, mình phân tích thêm một số ý mà có thể là sẽ gây khó hiểu trong bảng trên ở dưới đây (tức là cái đơn giản thì thôi không phải nói gì nữa ^^).</p> <p><strong>Nhiên liệu, năng lượng</strong></p> <p>Tiêu chí sử dụng năng lượng thực ra mình chỉ quan tâm đến hiệu quả khi trả tiền cho năng lượng sử dụng đó thế nào. Đối với máy phát điện, nhiên liệu sử dụng là xăng (chiếm phần lớn, chủ yếu các máy công suất nhỏ dùng xăng) hoặc dầu (đối với các máy phát điện chính thống có công suất lớn).</p> <p>Kích điện sử dụng điện lưới để nạp điện vào ắc quy, rồi sử dụng điện được nạp đó sau này để phát điện 220V. Xét về mặt giá trị phải trả thì rõ ràng nhiên liệu xăng sẽ phải trả tiền ngay, còn tiền điện nạp thì cộng vào hoá đơn điện hàng tháng. Phân tích về hiệu quả sử dụng thì chắc là còn phải tốn giấy mực, tuy nhiên mình nghĩ (cảm tính) rằng do giá thành điện ở Việt Nam còn thấp nên việc mua điện để nạp ắc quy sẽ rẻ hơn mua xăng để đổ cho máy phát. (Thực tế vài người sử dụng máy phát cũng cho thấy rằng việc mua xăng cho một tháng mất điện cách nhật cho một máy phát 900W đã gấp 3 lần tiền điện cho cả tháng đó khi không mất điện nên mình có cảm giác rằng dùng điện nạp đỡ tốn hơn tiền xăng)</p> <p>Vậy về mặt này thì kích điện chiếm ưu điểm.</p> <p><strong>Công suất</strong></p> <p>Xét về lý thuyết thì hai thiết bị đều có đủ loại công suất phù hợp với nhu cầu sử dụng của gia đình cũng như cho cả một công ty nhỏ, tuy nhiên loại thông dụng của máy phát điện thì thường có công suất lớn hơn loại thông dụng của kích điện.</p> <p>So sánh giữa hai loại này đều không bao giờ đạt chuẩn nếu không đưa thêm yếu tố giá thành vào. Đối với máy phát điện, tỷ số kw/đồng thấp hơn so với một bộ kích điện và ắc quy.</p> <p>Vậy về mặt này máy phát điện chiếm ưu thế hơn.</p> <p><strong>Dạng điện đầu ra</strong></p> <p>Điện áp đầu ra của máy phát cũng như kích điện đều đạt mức 220V, tần số đầu ra có thể dao động quanh mức 50 Hz (nếu như không có sự điều chỉnh nào vào máy phát hoặc sử dụng máy phát điện chuẩn) do đó điện áp và tần số đầu ra của hai thiết bị này không cần phải mang ra so sánh.</p> <p>Dạng điện đầu ra mới là vấn đề cần nói đến. Đối với máy phát điện – do có cùng nguyên lý hoạt động với các máy phát của các nhà máy điện nên dạng biên độ điện của nó hoàn toàn là hình sin chuẩn, nhưng đối với kích điện thì dạng biên độ điện đầu ra lại là xung vuông.</p> <p>Dạng điện sin chuẩn thì phù hợp đối với mọi loại thiết bị sử dụng điện (bởi chúng được thiết kế sử dụng cho dạng điện này) nhưng dạng xung vuông lại không không phù hợp với tất cả các loại thiết bị điện. Bạn có thể xem hình dưới đây về vài dạng sóng đầu ra:</p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/so-sanh-giua-kich-ien-inverter-va-may.html" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBYfkf689pwt7Sbkl2ViH7jACazL2ytDHIOn0P6U3oNxbIzuS-4HAkPEoOgWcPcu3JgSJqjgwo_J_fOBj0OgcuIoXAKeOlkCyXIb2eJJDdmcJI0jnI3OMkHcdo63fphFwJahr8ibaBGac0/s400/3%20dang%20dien%20ap%20ra%20cua%20inverter.jpg" /></a> <p><em>Trong hình trên, đường màu xanh là dạng sinh chuẩn, đường màu đỏ và màu vàng là dạng xung vuông. Tuy cùng là xung vuông như có một sự khác nhau một chút giữa đường màu đỏ và màu vàng: Đường màu vàng là hoàn toàn xung vuông, nhưng đường màu đỏ là dạng xung gần với dạng sin chuẩn hơn so với đường màu vàng. Mình sẽ đề cập đến các dạng này kỹ hơn ở phần viết về Kích điện (entry sau).</em></p> <p>Dạng xung vuông hoặc mô phỏng hình sin thường dùng không tốt đối với các thiết bị có tính cảm kháng – hay hiểu một cách đơn giản là bên trong của nó có nhiều cuộn dây, các thiết bị này bao gồm: quạt điện, máy bơm nước, tủ lạnh, điều hoà (có động cơ máy nén), cửa cuốn, đèn tuýp loại sử dụng chấn lưu dây quấn thông thường (còn loại sử dụng chấn lưu điện tử hoặc loại đèn compact tiết kiệm điện thì vẫn sử dụng tốt bình thường). Khi sử dụng kích điện có điện ra dạng xung vuông thì các thiết bị kể trên nếu có chất lượng không tốt thì dễ gây ra nóng, phát tiếng kêu “tè tè”. Tất nhiên là dạng xung vuông này vẫn sử dụng được, nhưng chúng gây hại cho thiết bị mà thôi. Dạng kích cho ra sóng gần giống hình sin thì hoạt động tốt đối với các loại tải này.</p> <p>Đối với các loại thiết bị còn lại: Đèn tuýp sử dụng chấn lưu điện tử, đèn compact, ti vi các loại (CRT, LCD…), máy tính, monitor…. thì sử dụng bình thường bởi bên trong các thiết bị này hầu như hoạt động theo nguyên tắc: biến đổi điện xoay chiều thành một chiều, rồi từ đó chuyển đổi sang các loại điện áp sử dụng ở bên trong.</p> <p>Vậy thì ở tiêu chí này máy phát điện chiếm ưu thế nổi trội so với kích điện.</p> <p><strong>Ảnh hưởng môi trường</strong></p> <p>Mặc dù ảnh hưởng đến môi trường là vấn đề mà nhiều người chúng ta đã không quan tâm đến, nhưng cái ảnh hưởng của máy phát và kích điện ở đây chắc chắn là liên quan trực tiếp đến người sử dụng và hàng xóm nên chúng ta bắt buộc phải cân nhắc.</p> <p>Máy phát điện là sự kết hợp giữa một động cơ đốt trong và một máy phát điện nên khi hoạt động chúng luôn phát ra tiếng ồn và thải ra sản phẩm của khí cháy. Tuỳ thuộc vào vị trí đặt máy, công suất của máy phát (và cả tiêu chuẩn khí thải mà máy áp dụng) mà mức độ ảnh hưởng của nó sẽ như thế nào đối với chính người sử dụng và hàng xóm của họ. Đa số người sử dụng thường đặt máy phát trên mặt đất ở gần nhà của họ nên tiếng nổ của động cơ một cách đều đều liên tục sẽ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, không những thế mà những người hàng xóm đang khó chịu bởi không có điện cũng có thể lại tiếp tục khó chịu bởi tiếng máy nổ của người sử dụng. Vị trí đặt máy và hướng gió tự nhiên cũng có thể gây khuếch tán với không khí và vào nhà gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp của người trong nhà. Máy phát còn có thể không được chấp nhận khi sử dụng vào ban đêm bởi ảnh hưởng đến giấc ngủ của người sử dụng và những người hàng xóm của họ nữa.</p> <p>Ngược lại với máy phát thì bộ kích điện hoạt động hoàn toàn im lặng hoặc phát tiếng ồn nhỏ do quạt làm mát hoạt động. Tuy nhiên cần lưu ý rằng một số loại bình ắc quy mà kích điện sử dụng có khả năng phát ra khí có mùi khó chịu khi nạp với dòng điện lớn. Nếu nhà có thiết kế tầng âm hoặc tầng mái thì việc đặt ắc quy cùng bộ kích điện tại đây là hoàn toàn không ảnh hưởng đến cuộc sống cũng những người trong nhà.</p> <p>Vậy về tiêu chí này thì máy kích điện hoàn toàn chiếm ưu thế.</p> <p><strong>Mức độ dễ sử dụng</strong></p> <p>Nếu không thuộc loại máy phát điện chạy diesel (hoặc một vài loại máy chạy xăng) có công suất lớn và hiện đại để có thể sử dụng ắc quy và hệ thống “đề” bằng điện thì đa số các loại máy phát đều phải giật nổ. Do động tác giật nổ các máy phát điện phải nhanh và dứt khoát nên gây khó khăn cho người sử dụng không có đủ sức khoẻ cần thiết – nhất là đa số phụ nữ và người già. Đối với kích điện thì việc sử dụng thuận tiện hơn nhiều bởi chỉ phải bấm công tắc khi khởi động.</p> <p>Do vậy ở tiêu chí mức độ dễ sử dụng thì kích điện chiếm ưu thế hơn.</p> <p><strong>Chi phí đầu tư</strong></p> <p>Máy phát điện với công suất từ 1 KVA trở lên trong thời điểm hiện tại (5/2010) có giá khoảng từ 10 triệu đồng trở lên đối với máy phát điện chạy xăng có thương hiệu của Nhật Bản (còn lắp ráp ở đâu thì vẫn còn nhiều loại), các máy phát của Trung Quốc thì có giá rẻ hơn – khoảng vài triệu đồng.</p> <p>Bộ kích điện luôn phải mua ít nhất hai thiết bị: bộ kích điện, ắc quy. Tuỳ theo dung lượng ắc quy và công suất thiết kế của kích điện mà giá thành bộ này giao động trong khoảng từ 3 đến 6 triệu đồng với loại thông thường, với loại công suất lớn với thương hiệu tốt thì giá thành có thể đến 10 triệu đồng hoặc hơn. Với loại thông thường sẽ có chi phí (với giá thời điểm 2010) như sau:</p> <ul><li>Ắc quy loại 100 Ah khoảng 1,5 đến 2 triệu; 150 Ah khoảng 2,5 – 3 triệu (tuỳ loại ắc quy kín khí hay ắc quy “nước”) </li><li>Kích điện: Loại có biến thế sắt từ 50 Hz (những loại này trọng lượng kích nặng hàng chục kg) giá khoảng 1 triệu cho loại 500W, 2 triệu cho loại 1000W hàng Trung Quốc. Đối với các loại của Việt Nam thì giá đắt thêm khoảng 500 nghìn đến 1 triệu cho cùng công suất. Loại kích điện tử (dùng biến áp xung nên có kích thước nhỏ hơn, nhẹ hơn – nhưng cũng có nhược điểm hơn về độ bền) có giá rẻ hơn từ 500.000 đến 1 triệu đồng so với loại biến áp sắt từ có cùng công suất. </li><li>Sạc ắc quy: Chỉ phải mua cho loại kích nào không tích hợp sẵn sạc, giá khoảng vài trăm ngàn (lưu ý rằng các loại kích có biến áp sắt từ đều được tích hợp sẵn sạc ắc quy) </li></ul> <p><strong>TÓM LẠI</strong></p> <p>Vậy tóm lại là thế nào? Chắc chắn rằng tôi không thể lựa chọn thay cho bạn được bởi vì tôi chưa biết khả năng kinh tế và nhu cầu sử dụng điện của bạn như thế nào. Tuy nhiên cũng gộp lại thành một lời khuyên như sau:</p> <p>- Nếu đất nhà bạn rộng để có thể đặt được máy phát mà ít ảnh hưởng đến bạn và những người xung quanh (hay có thể đặt máy phát trên nóc nhà được), có khả năng chi vài trăm ngàn (ngày nổ 2-3 tiếng) đến vài triệu (nổ máy phát nhiều hơn) tiền xăng cho một tháng (cắt điện 50%), muốn đun nấu, chạy điều hoà (hay muốn khi mất điện cũng như có điện) và sẵn sàng bỏ ra khoảng 15 đến vài chục triệu để mua máy ban đầu thì nên mua máy phát điện. Lưu ý về vấn đề phát điện ban đêm có thể gây phản ứng từ những căn hộ xung quanh hoặc quy định của khu chung cư về việc sử dụng máy phát điện!</p> <p>- Nếu bạn muốn bỏ ra chi phí thấp, sử dụng điện tiết kiệm (không dùng tủ lạnh, điều hoà, nấu cơm điện hoặc các thiết bị điện tiêu thụ công suất lớn), không quên bảo dưỡng ắc quy mỗi 3 tháng trong mùa đông, thì bạn nên mua bộ kích điện và ắc quy.</p> <p>Còn với cá nhân tôi, mặc dù đã trang bị một máy phát điện 2,2 kVA (Honda) cho mùa mất điện mấy năm trước, nhưng tôi vẫn chọn phương án dùng máy kích điện trong mùa mất điện năm nay.</p> <p align="right"><a title="Blog cá nhân của tôi" href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a> </p> <p align="left"><em>_________________</em></p> <p style="FONT-WEIGHT: bold" align="left"><em>Xem thêm:</em></p> <p align="left"><em><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/11/kich-ien-dung-ac-quy-inverter.html" target="_blank">Kích điện dùng ắc quy</a>, trên blog này.</em></p> <p align="left"><em><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/05/ac-quy-dung-trong-kich-dien.html" target="_blank">Ắc quy dùng trong kích điện</a>, trên blog này.</em></p> <p align="left"><em><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2011/04/tu-van-ve-chon-mua-kich-dien-inverter.html" target="_blank">Tư vấn về chọn mua kích điện (inverter)</a>. Bài này nói về hai nhu cầu cụ thể khi họ gửi email hỏi tôi một số vấn đề về chọn loại kích điện.<br /></em></p>Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com49tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-48924911212134249222010-05-18T12:54:00.001+07:002010-05-18T15:35:03.808+07:00Dùng Yahoo! Mail với Microsoft Outlook ?!<p>Hôm trước trong <a title="Dùng Outlook gửi và nhận email" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html" target="_blank">một entry</a> về Microsoft Outlook thì mình viết rằng có thể dùng Yahoo! Mail với Microsoft Outlook (hoặc với Outlook Express được cài sẵn với một số phiên bản Windows). Hôm nay nhân nhận được một email hỏi về điều này nên thay vì trả lời mail, mình viết luôn vài dòng về vấn đề này.</p> <p>Trả lời câu hỏi Yahoo! Mail có hỗ trợ POP miễn phí (hay nói một cách khác là hỗ trợ các phần mềm quản lý email tại máy cá nhân của người sử dụng như <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html" target="_blank">Microsoft Outlook</a>, Outlook Express, Thunderbird… một cách nhanh hơn) hay không, mình thấy rằng Yahoo! Mail tại từng quốc gia khác nhau thì sẽ được phép sử dụng POP miễn phí hoặc không. Đối với phiên bản trả phí thì chắc chắn rằng bạn sẽ luôn luôn được hỗ trợ POP.</p> <p>Vậy đối với địa phương nào thì được sử dụng POP với Yahoo! Mail miễn phí? Trước đây mình biết là có Yahoo! Mail tại Anh (với đuôi email dạng abcdef @ yahoo.co.uk) và sử dụng một tài khoản này cho thuận tiện, sau đó mình lại được biết bản Yahoo! Mail tại Úc cũng vậy.</p> <p>Nếu bạn đang sử dụng Yahoo! Mail tại Mỹ hay bản ở Việt Nam thì sao?, chắc chắn là đến thời điểm năm 2010 bạn sẽ không truy cập được bằng POP nếu không trả phí. Có một điều đáng quan tâm là: với các địa chỉ email đã tồn tại như vậy rồi thì có thể “đổi” sang các địa phương khác như Úc để có thể truy cập POP miễn phí hay không? Mình đã thử tìm mọi cách thay đổi điều này – nhưng cho dù việc chuyển địa phương thành công thì vẫn không truy cập được POP một cách miễn phí. Vậy chỉ còn cách lập một tài khoản email mới với khai báo tại Úc thì mới có thể truy cập được POP miễn phí mà thôi, nhưng đã lập tài khoản mới để thông báo cho bạn bè/đối tác của mình việc thay đổi địa chỉ email thì mình khuyên rằng nên sử dụng <a title="Hướng dẫn tạo tài khoản và sử dụng Gmail" href="http://minhlinh36.blogspot.com/2008/08/huong-dan-tao-tai-khoan-va-sd-gmail.html" target="_blank">Gmail</a> của Google với nhiều ưu điểm nổi trội hơn Yahoo! Mail.</p> <p>Để đăng ký tài khoản email tại Úc, bạn truy cập vào trang Yahoo!7 có địa chỉ tại <a title="http://au.yahoo.com/" href="http://au.yahoo.com/" target="_blank">http://au.yahoo.com/</a> , ở đây bạn sẽ thấy có dòng <a title="Đăng ký một tài khoản tại Yahoo!7" href="https://edit.yahoo.com/registration?.intl=au&domain=y7mail.com&.src=ym&.done=http://au.mail.yahoo.com" target="_blank">Sign in</a> và bấm vào đó, sau đó thực hiện các cách thức đăng ký thông thường. Trong trường hợp bạn vào liên kết Yahoo!7 nhưng lại bị tự động chuyển về các trang Yahoo khác (như Mỹ hay Việt Nam…) thì rất có thể trước đó bạn đã đăng nhập vào các tài khoản khác ngoài Yahoo!7, bạn cần thoát" khỏi các tài khoản cũ và xoá hết các cookie đi và vào lại từ đầu. Nếu bạn truy cập đúng, trang Yahoo!7 có hình như sau:</p> <p> <a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S_IJfpHvKOI/AAAAAAAAAVE/YgcKqp3W2S0/s400/Yahoo7.jpg" /></a> </p> <p>Tại phần đăng ký (sign in) của Yahoo!7 bạn có thể lựa chọn dạng domain của hộp thư của mình là yahoo.com.au, y7mail.com, <strong>yahoo.com</strong>, ymail.com, rocketmail.com (xem hình dưới). Việc cho phép đăng ký domain dạng @yahoo.com là một lợi thế khá tốt so với việc đăng ký ở một số Yahoo địa phương khác.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/dung-yahoo-mail-voi-microsoft-outlook.html"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S_IJfsGHl6I/AAAAAAAAAVI/DstIg96BWT0/s800/YMail7.jpg" /></a></p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank"></a></p> <p>Bây giờ coi như xong phần đăng ký, vậy để thiết lập Microsoft Outlook có thể gửi và nhận email (mà không cần vào web) thì làm thế nào. Xin đọc lại một số đoạn trong <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html" target="_blank">bài trước</a> bởi chỉ cần thay đổi lại một vài thông số là bạn có thể sử dụng Yahoo!7 với Microsoft Outlook.</p> <p>Trong phần Email Accounts, phần Server Infomation của Y!7 Mail thì địa chỉ POP3 là: <em>pop.mail.yahoo.com.au</em>, SMTP bạn điền: <em>smtp.mail.yahoo.com.au</em> như hình minh hoạ (lưu ý rằng địa chỉ này dành cho Yahoo!7 Mail, còn các địa phương khác thì bạn thử thay đổi lại phần đuôi, chẳng hạn tại UK thì thay <em>au</em> bằng <em>uk</em>). Trong phần “More Settings”, bạn cũng phải thiết đặt các thông số các cổng là 995, 465 và SSL (như hình). </p> <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/dung-yahoo-mail-voi-microsoft-outlook.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5KOB7CV2E3tnFYraOVmDslU-ojn5uN86nlUop4iHICFQ4gNkHP62koL__qqeimDtoM_7jiNU9tWAWX-AI8QQabs3E9njvjfwYlFP2if_SLE3jisl6W5bFW-qZu2l7VHofAnrgZe42NneQ/s800/YMail7_MO1.jpg" /></a> <p>Lưu ý rằng do đặt server tại Úc nên nếu bạn ở Việt Nam thì việc check mail bị chậm hơn một chút (so với các tài khoản khác đang được thiết đặt trong Outlook của bạn - chẳng hạn mình thấy chậm hơn hẳn so với dùng POP miễn phí của Gmail), đôi khi có thời điểm không thể lấy mail từ server, phải chờ một vài phút sau và check lại mới được.</p> <p align="right"><a title="Blog cá nhân của tôi" href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank">Trương Mạnh An</a></p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-41378051887722277752010-04-07T12:08:00.001+07:002010-04-09T12:37:05.338+07:00Hiren’s BootCD 10.3 có virus?<p>Nhiều người đã biết Hiren’s BootCD là đĩa công cụ phục vụ khắc phục, sửa chữa, sao lưu, phục hồi… hệ thống máy tính khi gặp sự cố. Nhiều người thường tải các phiên bản <a title="Xem bài giới thiệu và hướng dẫn sử dụng Hiren's BootCD" href="http://minhlinh36.blogspot.com/2008/11/hiren-s-boot-cd-va-mcafee-for-dos.html" target="_blank">Hiren’s BootCD</a> mới nhất mỗi khi nó phát hành để có được các tính năng mới và sửa chữa lỗi nếu có ở các tool cũ, tôi cũng thế.</p> <p>Hôm trước khi thấy trên <a title="Hiren's BootCD 10.3 trên trang chia sẻ 9down, (trang này theo mình thì không thuộc dạng được tin cậy hoàn toàn)" href="http://www.9down.com/Hiren-s-BootCD-v10-3-Keyboard-Patch-310799/" target="_blank">9down</a> có bản Hiren’s BootCD 10.3 liền vào tải về. Thông thường thì trên 9down có liên kết đến một trang nào đó cho tải về và có các trang mirror để giảm gánh nặng trong link tải chính, một trong các mirror đó còn trên chính 9down. Lần này không thấy mirror của 9down nên phải tải về thông qua các server khác bị chậm hơn đối với các tài khoản miễn phí thông thường tại hotfile, rapidshare…</p> <p>Sau khi tải hoàn tất file <em>9Down.COM_Hirens.BootCD.10.3.rar</em> về máy tính thì thấy Norton Internet Security báo rằng file có virus mà cụ thể là file hbcdcustomize.exe (hình dưới)</p> <p><a title="Click vào hình để xem hình ảnh lớn hơn trên Picasa" href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/XQVjvLJUw2Dx55Dv_tadXw?feat=embedwebsite" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGi2kqWRsniOpKFEBr0wCYUg-1GN33fqtCdVwRe46lUWYRfKAtzwkqGyYpToiCUFO2dc-8wdh1U8zmPJT4dtUI0vCSJbssghjW06v08X7qCbOqU20ikgUy2B3AbB9mO0_U7S6m6nzvdRQY/s400/Suspicious.MH690.A_virus.jpg" /></a> </p> <p>Chi tiết hơn:</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/04/hirens-bootcd-103-co-virus.html"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S7r6XfqI-EI/AAAAAAAAAUY/gpbxeDrwpas/s400/Suspicious.MH690.A_virus_2.jpg" /></a></p> <p>Virus nhiễm vào file này được đặt tên là Suspicious.MH690.A, thông thường thì bạn có thể hiểu rằng đây là tên của một loại virus, tuy nhiên nếu chú ý thêm một chút và <a title="Thông số, đặc tính kỹ thuật của virus Suspicious.MH690.A" href="http://securityresponse.symantec.com/security_response/writeup.jsp?docid=2009-020600-4945-99&tabid=2" target="_blank">đọc thêm về “virus” này</a> trên website của Symantec thì đây có lẽ chưa phải là một loại virus cụ thể nào, mà chúng được phát hiện dựa trên công nghệ nhận dạng virus thông minh của hãng Symantec. File này có thể chứa đoạn mã của virus nào đó biến thể, hoặc loại virus mới chưa được nhận dạng ra (mà loại này thì có nhiều bởi hàng ngày số lượng mã độc mới xuất hiện luôn lớn hơn số đã được phát hiện bởi các phần mềm diệt virus). Khi phát hiện có những dấu hiệu của virus của file trên, Norton Internet Security 2010 đã “nhốt” chúng lại và đồng thời gửi mẫu về trung tâm để phân tích.</p> <p>Vậy thì với các phần mềm bảo mật hoặc phần mềm diệt virus thông thường (không có công nghệ nhận dạng thông minh) thì sẽ phát hiện được gì không? Có thể là có hoặc có hoặc không: Có nếu như đoạn mã nhận dạng đã được cập nhật vào cơ sở dữ liệu của phần mềm diệt virus đó; Không (mà phần lớn là không) bởi hoặc chưa cập nhật mẫu, hoặc đã cập nhật nhưng virus đã kịp “biến” thành một loại virus khác mà thoát khỏi sự nhận dạng của phần mềm diệt virus thông thường. Để đối phó với các virus tự biến thể thì chỉ có các phần mềm diệt virus có công nghệ nhận dạng thông minh mới trị được chúng. Symantec Internet Security 2010 là một trong các phần mềm <a title="10 phần mềm bảo mật Internet tốt nhất 2010" href="http://thethaovanhoa.vn/NewsDetailPrint.aspx?NewsID=20100406033655206&CatID=350" target="_blank">đứng hàng đầu năm 2010</a> (theo PCWorld) có công nghệ nhận dạng như vậy – nên đã phát hiện ra.</p> <blockquote> <p><em>Khi thử quét Hiren’s BootCD 10.3 bằng bộ phần mềm bảo mật Symantec Client Security 10.1.9.9000 cũng của Symantec thì phần mềm này không nhận ra mã độc. Mặc dù dù cùng sử dụng cơ sở dữ liệu virus với Norton Internet Security nhưng rõ ràng là Symantec Client Security (phiên bản mới nhất) không có tính năng tự động nhận dạng thông minh nên đã để lọt lưới mã độc.</em></p> <p><em>Symantec Client Security hiện nay được nhiều người sử dụng, thậm chí còn sử dụng các bản có engine 10.1.7 (rất cũ), bởi chúng không đòi hỏi nhiều về bản quyền như các sản phẩm mới hơn của Symantec.</em></p> </blockquote> <p>Vậy thì trong số hơn 19.000 lượt xem tại trang này ở 9down thì có bao nhiêu là tải về, bao nhiêu là máy tính sẽ bị nhiễm mã độc chưa được biết đến và bao nhiêu máy tính khác được những người thạo IT (sử dụng được đĩa công cụ Hiren’s BootCD để sửa chữa sự cố phần mềm máy tính) này tiếp tục gây lây nhiễm? Con số đó có lẽ không nhỏ, do đó không có gì khó hiểu khi hàng ngày rất nhiều máy tính cá nhân trên thế giới gia nhập vào hệ thống botnet để tiếp tục truyền mã độc sang máy tính khác hoặc tham gia vào các vụ tấn công DDoS.</p> <p>Như vậy tóm lại là: – Qua tải file trên Internet có nhiều nguy cơ bị lây nhiễm mã độc; – File bị nhiễm mã độc nhưng chưa chắc phần mềm diệt virus của bạn đã phát hiện được bởi chúng quá thông minh và tự mình thay đổi để tránh sự phát hiện; – Để bảo vệ tốt nhất, hãy dùng phần mềm bảo mật có thương hiệu trên thế giới thay vì cảm tính hoặc lựa chọn theo quảng cáo (thật may là hiện nay ở Việt Nam, đa số người sử dụng đã trở thành “người tiêu dùng thông minh” khi <a title="Thị trường phần mềm diệt virus: “Ngoại binh” thắng thế (bài trên ICTNews)" href="http://www.ictnews.vn/Home/kinh-doanh/Thi-truong-phan-mem-diet-virus-Ngoai-binh-thang-the/2010/04/1SVMC826310/View.htm" target="_blank">lựa chọn đúng</a> phần mềm bảo mật).</p> <p align="right"><a href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank">Trương Mạnh An</a> (4/2010)</p> <p><strong>Cập nhật</strong>: Đến ngày 08/4/2010 đã có bản <a href="http://www.9down.com/Hiren-s-BootCD-10-4-KeyBoard-Patch-311112/" target="_blank">Hiren’s BootCD 10.4</a> (sửa một số lỗi nhỏ so với bản 10.30), tuy nhiên bản này vẫn còn mã độc.</p> <a name='more'></a> <p>_________________________________</p> <p>Các thay đổi so với bản 10.2</p> <p>+ Total Commander 7.50a <br />+ PST (Outlook) Password Recovery 1.12 <br />+ DiskCryptor 0.8 <br />+ TeamViewer 1.85 <br />+ InstalledCodec 1.15 <br />+ Bulk Rename Utility 2.7.1.1 <br />+ AlternateStreamView 1.12 <br />- Streams <br />+ RegFromApp 1.20 <br />- Data Advisor 2005 (Dos) <br />+ GMER 1.0.15 <br />- DosCDroast <br />+ Network Password Recovery 1.23 <br />+ Smart Partition Recovery 3.3 <br />+ ShellMenuNew 1.01 <br />- Ghost Walker (Dos) <br />+ Kon-Boot 1.1 <br />+ BootSect 6.0.6 <br />+ AccessGain MiniFilter 1.0 (Mini Xp) <br />+ exFat Driver (Mini Xp) <br />- GDisk (Dos) <br />+ Process Monitor 2.8 <br />+ H2testw 1.4 <br />Offline NT/2000/XP/Vista/7 Password Changer 2008-08-02 <br />Hard Link Shell Extension 3.2 (Mini Xp) <br />Added/Updated Drivers in Mini Xp <br />Process Explorer 12.1 <br />Malwarebytes Anti-Malware 1.45 (0404) <br />7-Zip 9.12b <br />CCleaner 2.30.1130 <br />Unlocker 1.8.9 <br />Recuva 1.36.479 <br />SIW 2010-03-10 <br />CPU-Z 1.54 <br />GPU-Z 0.4.0 <br />SuperAntispyware 4.35.1002 (0404) <br />UnknownDevices 1.4.20 (0404) <br />PCI 32 Sniffer 1.4 (0404) <br />PCI and AGP info Tool (0404) <br />SpywareBlaster 4.2 (0404) <br />ComboFix (0404) <br />Spybot - Search & Destroy 1.6.2 (0404) <br />Dr.Web CureIt! Antivirus (0404)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-15766426729138955002010-04-03T14:39:00.001+07:002010-04-04T00:50:23.962+07:00Yahoo!Messenger 10: Bỏ quảng cáo<p><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoNwazgyIZMfG5YT-RapuYgNqJrTOy4ltyX59y3Cv_azxrWieO2z3incEsSlZuv_eo1KsnJZEDhDrK_E-m3P_w5JmaTiUGYFsoZOgAm4CdyBDwe7wdFGSheN9v9-Fqb4qBu0CILxWtswZn/s800/Bo_quang_cao_YahooMessenger10_file_0.jpg" /> Ngày xưa mình cài đặt phần mềm Symantec Client Security (v10.1.9000.9) thì có <a title="Hình ảnh thiết đặt của Symantec Client Security v10.1.9000.9 để loại bỏ các quảng cáo trong trình duyệt" href="http://picasaweb.google.com/tman75hd/YM10_Bo_quang_cao?feat=directlink#5455944968674613282" target="_blank">thiết đặt loại bỏ tất cả các quảng cáo hiển thị trong trình duyệt</a>, do đó mà khi dùng <a title="Liên kết tải bản Yahoo! Messenger 10 cài đặt offline (không cần kết nối Internet khi cài đặt)" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/download-ban-yahoo-messenger-cai-at.html" target="_blank">Yahoo! Messenger</a> không thấy hiển thị các quảng cáo rối mắt. Hôm nay cảm thấy nhức mắt vì quảng cáo nhấp nháy trên Yahoo! Messenger nên muốn tìm cách loại bỏ nó đi. Cái lại phần mềm bảo mật cũ thì không được vì bản hiện tại tốt hơn, đành <a title="link tìm kiếm trên Google với từ khoá 'bỏ quảng cáo trên Yahoo! Messenger 10'" href="http://www.google.com.vn/search?hl=en&q=b%E1%BB%8F+qu%E1%BA%A3ng+c%C3%A1o+yahoo+10&sourceid=navclient-ff&rlz=1B3GGLL_enVN358VN358&ie=UTF-8&aq=0&oq=b%E1%BB%8F+qu%E1%BA%A3ng+c%C3%A1o+" target="_blank">tìm trên Google</a> xem có cách nào thực hiện lại điều này. Kết quả tìm kiếm của Google đã cho ra một số cách mà không cần thay đổi phần mềm bảo mật đang cài, cũng không cần cài đặt các phần mềm khác, cách mà mình lựa chọn như trình bày dưới đây.</p> <p><em>Cách thức này là sửa file <strong>host</strong> của Windows, thực hiện được trên Windows XP, còn lại với Windows Vista và Windows 7 thì mình chưa thử thực hiện nên chưa rõ nó có tương thích hay không</em></p> <p><strong>Bước 1</strong>: <strong><em>Mở file hosts của Windows</em></strong></p> <p>Tìm file <strong><a title="Xem về file hosts của Windows trên Wikipedia tiếng Anh" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hosts_file" target="_blank">hosts</a></strong> của Windows bằng cách: Mở Windows Explorer, vào thư mục cài đặt Windows (thông thường ở phân vùng C của máy tính), thư mục chứa file hosts này thông thường sẽ có đường dẫn:</p> <p><em>C:\Windows\System32\drivers\etc</em></p> <p>(có thể copy đường dẫn trên và dán vào Windows Explorer cũng được)</p> <p>Tại thư mục này, bạn sẽ thấy có khoảng 5 file, chỉ cần chú ý đến file tên là <strong>hosts</strong> (không có phần mở rộng). Chuột phải vào file này và chọn Open.</p> <p><a title="Sử dụng Windows Explorer để mở file hosts của Windows" href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhT7zF47fhDgI8j52_Iby_RQjIY5wmlAbRemEeyvSJ4N1qO5o2aypF7rZxrlSZm59wtLwKdM-w1xuFBUrGg-LTCyQWaGAbaqjU8v9qMpQKMdUzK-oKTzESoiFHNobiIkcEYwuIAVVfN2Cf_/s800/Bo_quang_cao_YahooMessenger10_file_1.jpg" /></a></p> <p><strong>Bước 2: <em>Sửa đổi file hosts của Windows</em></strong></p> <p>Bởi vì file <strong>hosts</strong> này không có phần mở rộng nên Windows không biết nó được mở với phần mềm nào cả, do đó một bảng thông báo sau sẽ xuất hiện. Bảng này hỏi bạn sử dụng các phần mềm/ứng dụng nào đã được cài đặt vào Windows để mở file đó.</p> <p><a title="Lựa chọn thủ công liên kết với Notepad để sửa file hosts của Windows bởi file này không có phần mở rộng" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/04/yahoomessenger-10-bo-quang-cao.html" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhG_AVO3aTmH30eDVg3835EcSIO6oWdFyk6_ZJ8itk2hfqnzWVW2GR9crIwaXeNFZ-HZwOC1Kve6ysLaC_eK5S8wBKwRRie15-d8jjinlec1lrQ8mfdGw99dAKTTqYdiPJNJI4lhM6gpSbR/s800/Bo_quang_cao_YahooMessenger10_file_2.jpg" /></a></p> <p>File hosts của Windows chứa nội dung text là chủ yếu, do đó bạn chọn trong hộp trên để mở file này bằng Notepat. Sau khi chọn, bấm OK sẽ mở file này bằng Notepad (như hình dưới).</p> <p>Phần lớn nội dung của file <strong><em>host</em></strong> là phần hướng dẫn, chỉ có một dòng duy nhất mà đằng trước nó không có dẫu # là có ý nghĩa, đó là dòng <em>127.0.0.1 localhost </em>(nếu có thêm nhiều dòng nữa có nghĩa là file này trong Windows của bạn đã bị thay đổi, có thể thay đổi theo hướng tích cực hoặc có hại bởi virus).</p> <p><a title="Nội dung nguyên thuỷ file hosts của Windows XP, phần khoanh màu đỏ là thêm vào" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/04/yahoomessenger-10-bo-quang-cao.html" target="_blank"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S7WDmegVZWI/AAAAAAAAASg/NJVLICtHB-E/s800/Bo_quang_cao_YahooMessenger10_file_3.jpg" /></a></p> <p>Tuỳ theo phiên bản Yahoo! Messenger đang sử dụng mà bạn thêm một dòng text vào cuối cùng:</p> <p>Nếu bạn sử dụng phiên bản Yahoo! Messenger tiếng Việt, bạn thêm dòng này:</p> <p><em>127.0.0.1 vn.insider.msg.yahoo.com</em></p> <p>Nếu là bản YM tiếng Anh, bạn thêm dòng này vào cuối </p> <p><em>127.0.0.1 insider.msg.yahoo.com</em></p> <p>Sau đó bấm Ctrl + S để ghi lại file <strong><em>hosts</em></strong></p> <table border="0" cellspacing="0" cellpadding="2" width="564"><tbody> <tr> <td valign="top" width="562"> <blockquote style="margin-right: 0px" dir="ltr"> <p><em>File hosts của Windows có công dụng như một </em><a title="Đọc thêm về DNS trên Wikipedia tiếng Việt để hiểu thêm" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/DNS" target="_blank"><em>DNS</em></a><em> (hệ thống phân giải tên miền) trên chính máy tính của bạn. Khi máy tính của bạn bắt đầu kết nối với một DNS trên Internet thì nó sẽ đọc file hosts trước để xem đã có sẵn chưa, nếu có sẵn nó không cần phải nhờ đến DNS khác.</em></p> <p><em>127.0.0.1 là địa chỉ IP mặc định của máy tính hiện tại bạn đang sử dụng, nếu file hosts chỉ sang địa chỉ này thì nó sẽ không kết nối đi đâu cả :)</em></p> <p><em>Dòng <em>127.0.0.1 vn.insider.msg.yahoo.com</em> có ý nghĩa: Nếu như YM của bạn (hoặc bất kỳ ứng dụng nào) kết nối đến địa chỉ </em><em><em>vn.insider.msg.yahoo.com</em> thì nó sẽ … không kết nối đi đâu cả, mà chỉ ở lại trên máy tính của bạn. Địa chỉ trên là địa chỉ mà YM tải phần quảng cáo xuống, như vậy quảng cáo sẽ không tải được, và sẽ không hiển thị quảng cáo.</em></p> <p><em>Do đặc tính này của file hosts nên một số virus đã sửa đổi nội dung của file này để máy tính của bạn không thể kết nối với máy chủ của các hãng viết phần mềm diệt virus, do đó các phần mềm diệt virus trên máy tính của bạn sẽ không cập nhật được các mẫu virus mới nhất. Cũng nhờ đặc tính này của file host mà đã có nhiều cách để tạo cache cho DNS hoặc các thủ thật khác…</em></p> </blockquote> </td> </tr> </tbody></table> <p>Được rồi, bây giờ bạn thử tắt Yahoo! Messenger (nếu đang sử dụng nó) rồi bật lại phần mềm này, có thể phần quảng cáo phía dưới của Yahoo! Messenger sẽ không còn nữa.</p> <p><a title="YM sẽ không còn hiển thị quảng cáo nữa" href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/n3wFBKBgZC32h0Nay8ibHQ?feat=embedwebsite" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij61XxhQmZ-7xXyV-rQDHByABhnZWQepjVaEr5Qk5jtdX-6bHq7HUfRiF_u9b1JU3jX7sztSKIYdmKTHm8oHx5IUMEo8kGPhzUvA-3TKIs5LjticqZqlQGF1cDkBeHYjH4P3tvGP3H4NAp/s800/Bo_quang_cao_YahooMessenger10_file_4.jpg" /></a></p> <blockquote> <p>Ngoài cách trên, khi tìm trên Google mình còn thấy có một phần mềm nhỏ chuyên dùng cho việc loại bỏ các quảng cáo trên Yahoo! Messenger, đó là <a title="Tìm kiếm về Ad Banner Remover Plus trên Google" href="http://www.google.com.vn/cse?cx=partner-pub-2192231306686449:mgu7drv9yx0&ie=UTF-8&q=Ad+Banner+Remover+Plus&sa=T%C3%ACm+ki%E1%BA%BFm&siteurl=tman75hd.blogspot.com/2010/04/yahoomessenger-10-bo-quang-cao.html%3Futm_source%3Dfeedburner%26utm_medium%3Dfeed%26utm_campaign%3DFeed%253A%2BTman%2B%2528TmAn%2529" target="_blank">Ad Banner Remover Plus</a> (như bài hướng dẫn sử dụng phần mềm này <a title=""Loại bỏ quảng cáo từ Yahoo Messenger với Ad Banner Remover Plus" trên home.vnn.vn" href="http://home.vnn.vn/loai_bo_quang_cao_tu_yahoo_messenger_voi_ad_banner_remover_plus-201326592-625346456-0" target="_blank">tại đây</a>). Có lẽ phần mềm này triệt tiêu quảng cáo tốt hơn nhưng mỗi khi có một phiên bản của YM mới thì lại phải cài đặt một phiên bản Ad Banner Remover Plus tương thích cho bản YM đó (mình đã thử tải bản Ad Banner Remover Plus như ở bài hướng dẫn kể trên nhưng nó không hỗ trợ phiên bản YM 10.0.0.1258 hiện tại nên không dùng được, sau đó tìm ra một bản <a title="Ad Banner Remover Plus - Version 1.0.4.4 (Yahoo Messenger 10.0.0.1258 is supported) trên chính website đáng tin cậy hơn các nơi khác" href="http://www.voodoo-studios.com/showthread.php?p=260" target="_blank">mới hơn</a> hỗ trợ bản này thì muốn tải nó lại phải đăng ký nên đã bỏ qua ^^).</p> </blockquote> <p align="right">Trương Mạnh An (04/2010)</p> <p align="left">_______________________________________</p> <p align="left">Phần dưới đây là nội dung mà mình tìm được qua Google, chép lại ra đây để bạn tham khảo hoặc thực hiện theo cách còn lại (cách 3).</p> <p align="left">Tuy phần dưới đây có 3 cách nhưng bạn không nên thực hiện theo cách 1 (phần chữ bị gạch đi, mà mình cũng bỏ các link ở trong đó) bởi chúng có nguy cơ chứa mã độc hoặc làm YM hoạt động không ổn định bởi file bị sửa chữa.</p> <p align="left">Cách 3 tuy được giới thiệu là hiệu quả hơn nhưng nó chứa nhiều rủi ro nếu như bạn không hiểu mình đang làm gì hoặc tác hại của nó (ví dụ việc chuyển định dạng từ FAT sang NTFS, xoá url có thể không vào room được…).</p> <table border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width="585"><tbody> <tr> <td valign="top" width="583"> <p><b><strike>Cách 1: Gỡ bỏ hoàn toàn quảng cáo trên Yahoo Messenger 10 (Patch)</strike></b></p> <ul> <li><strike>Tải bộ cài đặt Yahoo Messenger 10 offline install tại: <b>Yahoo Messenger 10 Beta Download</b> và tiến hành cài đặt Yahoo Messenger 10 Beta <br />Tải file này về: Patch Yahoo Messenger 10.exe <br />Copy file vừa tải được vào C:\Program Files\Yahoo!\Messenger\ đè vào file gốc (Nhớ Backup file gốc trước khi copy đè đề fòng trường hợp cần restore lại) <br />Xong xuôi rồi, vào lại chat thử xem còn hiện quảng cáo không nhé <br /><b>Lưu ý:</b> Vì thay đổi file gốc nên có thể Yahoo sẽ thông báo phiên bản cũ cần nâng cấp</strike> </li> </ul> <b>Cách 2: đơn giản và hiệu quả để loại bỏ quảng cáo của Yahoo Messenger mọi phiên bản (cả 9x, 10x)</b> <br /><b>Ưu điểm:</b> <ul> <li>1. Không cần sửa registry: sửa registry luôn phải chạy theo phiên bản YM mới Click the image to open in full size. <br />2. Không cần file patch (có thể có virus, trojan...) <br />3. Chỉ cần Notepad </li> </ul> <p><b>Nguyên tắc:</b></p> <ul> <li>Chặn server quảng cáo của Yahoo (cái này Yahoo không thể thay đổi liên tục được Click the image to open in full size.) </li> </ul> <b>Hướng dẫn:</b> <ul> <li>1. Dùng Notepad. <br />2. Mở file sau: <br />C:\Windows\system32\drivers\etc\hosts <br />3. Thêm dòng sau vào cuối file: <br />127.0.0.1 insider.msg.yahoo.com #chan server quang cao yahoo <br />4. Save lại, restart YM nếu đang bật -> đã xong \^^/ </li> </ul> <b>Cách 3 (Hiệu quả hơn)</b> <br />Yahoo! Messenger 9 lấy các link quảng cáo từ file cache\urls.xml trong thư mục cài đặt. Vì vậy muốn vô hiệu hoá các đoạn quảng cáo, bạn chỉ cần xoá trắng file này, sau đó đặt thuộc tính sao cho chương trình không thể thay đổi được nội dung của nó. Các bước thực hiện như sau: <br />- Đầu tiên hãy tắt hẳn chương trình bằng cách click phải vào biểu tượng của YM trên Task Bar, chọn Exit. <br />- Giả sử thư mục cài đặt của Yahoo! Messenger nằm trong ổ C, hãy vào C:\Program Files\Yahoo!\Messenger\cache > click chuột phải vào file urls.xml > Open With, chọn Notepad, sau đó xoá trắng toàn bộ file này và đóng lại. <br /><b>Khuyên:</b> Dòng nào có chữ ad thì xóa đi. Mấy dòng kia nên giữ lại <br />- Tiếp theo hãy khoá file urls.xml đã được xoá nội dung. Để làm điều này ổ C cần phải ở định dạng NTFS. Nếu ổ C đang ở định dạng FAT, hãy ấn tổ hợp Windows + R > gõ vào cmd > Enter để mở Command Line rồi nhập lệnh convert C: /fs:ntfs để chuyển định dạng ổ C sang NTFS. <br /><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/04/yahoomessenger-10-bo-quang-cao.html" target="_blank"><img border="0" alt="" src="http://dochoi.net/forum/images/909/cach-loai-bo-quang-cao-cua-yahoo-messenger-10-01.jpg" /></a> <br />Di chuyển vào thư mục cache bằng dòng lệnh cd C:\Program Files\Yahoo!\Messenger\cache, sau đó nhập lệnh cacls urls.xml /D Everyone để khoá file urls.xml. Chương trình sẽ hỏi lại xem bạn có chắc chắn muốn khoá file urls.xml không, gõ y và Enter để xác nhận. <br /><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/04/yahoomessenger-10-bo-quang-cao.html" target="_blank"><img border="0" alt="" src="http://dochoi.net/forum/images/909/cach-loai-bo-quang-cao-cua-yahoo-messenger-10-02.jpg" /></a> <br />Sau khi thực hiện các bước trên, mở lại Yahoo! Messenger sẽ thấy quảng cáo biến mất. </td> </tr> </tbody></table> <p>____________________</p> <p>Có thể bạn nên xem thêm những bài liên quan đến Yahoo! Messenger:</p> <ul> <li><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/moi-xem-webcam-tren-ym-10.html" target="_blank">Mời xem webcam trên YM 10</a> </li> <li><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/download-ban-yahoo-messenger-cai-at.html" target="_blank">Download bản Yahoo! Messenger cài đặt offline</a> </li> </ul> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-42307267809052541682010-03-23T15:50:00.006+07:002010-05-18T13:08:35.848+07:00Dùng Outlook gửi và nhận email<p>Dùng Microsoft Outlook hay một trình quản lý email ở client nào đó là điều bình thường ở những người sử dụng máy tính lâu năm. Gấu nhà mình cũng dùng máy tính lâu năm để soạn giáo án điện tử, nhưng không biết làm điều đó. Viết entry này có vẻ như là viết lại những cái ‘biết rồi’ nhưng chắc rằng nó không thừa đối với gấu nhà mình hoặc cho những ai chưa biết về nó.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="http://www.e-ignite.co.uk/html/assets/images/2003.png" width="215" height="117" /></a> </p> <p>Ở entry này mình chỉ nói về <a title="Đọc về Microsoft Office trên Wikipedia tiếng Anh (bằng tiếng Anh)" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Microsoft_Office" target="_blank">Microsoft Outlook</a> (chứ không phải Outlook Express được cài kèm với Windows XP trở về trước), và cách viết theo kiểu hướng dẫn chi tiết cho người chưa biết gì về nó. Một số trình quản lý email khác cho client thì mình có thể sẽ có dịp viết về nó.</p> <p>Outlook là một phần trong bộ phần mềm Microsoft Office. Thông thường Microsoft Outlook được cài đặt cùng với Word, Excel, PowerPoint trên nhiều máy tính. Phiên bản thông dụng nhất hiện nay là bản 2003, bản mới hơn là 2007 và 2010 (nhưng cho đến hiện tại thì ở Việt Nam chúng ít thông dụng bằng bản 2003).</p> <p>Có hai cách để khởi động Microsoft Outlook nếu như máy tính của bạn đã được cài đặt nó cùng với bộ phần mềm Microsoft Office. Cách 1: Từ Start, vào Programs, vào Microsoft Office, bấm vào Microsoft Outlook như hình minh hoạ dưới. Cách 2: Nếu trên desktop của bạn có một biểu tượng của Microsoft Outlook thì bạn click đúp chuột vào đó.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0TW6-R714S76uAsyDCzQGMmXojsVhkoC_-g-80FrSMXC-1GoBkUG-kezJO5ZavHO9eTUBq6ru8loxtNV1Iv6MTHX1H3kSDg5zBwPeJ02RAulm2eGprIFuT9g4nvNztOKWB7AILkyDr3Zy/s800/MSO_1.jpg" /></a></p> <p>Giao diện sử dụng của Microsoft Outlook như hình dưới đây, theo mặc định chúng cho 3 cột, trong đó: Cột bên trái chứa các thư mục email, cột ở giữa chứa các thông tin ngắn gọn về các email đã được tải về, cột bên phải chứa nội dung email tương ứng khi ta bấm vào email ở cột giữa. Ba cột này có thể được điều chỉnh bởi người sử dụng sao cho kích thước bề rộng các cột được phù hợp với kích thước màn hình.</p> <p>Microsoft Outlook (cũng như các trình quản lý email ở client khác) có thể quản lý email ở chế độ offline, có nghĩa là không cần phải kết nối với Internet thì người sử dụng vẫn có thể tạo ra một email mới hoặc xem lại các email đã tải về trước đó. Có được điều này là do phương thức làm việc của Microsoft Outlook: chúng tải toàn bộ email về lưu trữ trên máy tính của người sử dụng.</p> <p><a href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/8IcI-ODcLCpH4xh3RP1-LA?feat=embedwebsite"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9HIGKR0rDnaTKckAl1Xdt-DOOTJOt-LiVPyIPkwI2-todCXZY9TN_VORz4alZMfhmEuxlNA2h1Gp15MOeB9ELXeiYZaQY_3B1SyD2ixdySshP40PXWbvoFNLBTasYGBR7QnMcBCqvOqZa/s800/MSO_2.jpg" /></a></p> <p>Tuy nhiên Microsoft Outlook không phải là hỗ trợ toàn bộ các địa chỉ email bởi còn phụ thuộc vào nhà cung cấp dịch vụ email của bạn có cho phép hay không. Một số nhà cung cấp dịch vụ email đã không hỗ trợ phương thức truy cập <a title="Xem thêm về POP3 trên Wikipedia tiếng Việt (bài còn sơ sài)" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/POP3" target="_blank">POP</a> hay IMAP thì Microsoft Outlook sẽ sử dụng được. Tại sao nhà cung cấp là không hỗ trợ POP hay IMAP? Bởi vì như vậy lượng ngườ dùng sử dụng email trực tiếp trên website của nhà cung cấp sẽ ít đi, cơ hội quảng cáo trên <a title="Phần hỏi đáp của VNN: Webmail là gì?" href="http://www.vnnetsoft.com/faq_email.php#5" target="_blank">webmail</a> do đó mà giảm đi. Hiện nay ở một số nhà cung cấp dịch vụ email lớn thì <a href="http://gmail.com" target="_blank">Gmail</a> cho phép sử dụng POP hay IMAP một cách tự do, <a href="http://mail.yahoo.com" target="_blank">Yahoo! Mail</a> chỉ cung cấp dịch vụ POP cho người sử dụng trả phí…Tuỳ thuộc vào nhà cung cấp email của bạn mà bạn có thể sử dụng Microsoft Outlook được hay không.</p> <p>Để bắt đầu sử dụng Microsoft Outlook, cần phải nhập thông số các tài khoản email vào nó. Bấm <em>‘Tools’</em>, chọn <em>‘E-mail Accounts…’ </em>như hình dưới đây:</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-N9_62kgzp9jGUqoulbYXL-m1KLt2NASwnvWyR-5NHJs9ORuMoGE5ILZOJ63SntP6mUPrYxpxyUYDZLoxj3Rgap0xReC82H_mx2C9xZbkUmWN4bqG9m0QoWADI4XAUcE19aqa8ce9Gknx/s800/MO_Account_1.jpg" /></a></p> <p>Một hộp hiển thị ra (như hình), chọn vào ô <em>‘Add a new e-mail account’</em> rồi bấm <em>Next</em>.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6g0iiLJfvI/AAAAAAAAAMQ/bO203dhmP-k/s800/MO_Account_2.jpg" /></a></p> <p>Ở phần tiếp theo, bạn chọn vào phần ‘POP3’ nếu như nhà cung cấp dịch vụ email của bạn hỗ trợ giao thức này. Nếu là Gmail hoặc Yahoo! Mail (Yahoo! Mail cho một số địa phương sẽ miễn phí cho sự truy cập POP, bạn có thể đọc <a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/05/dung-yahoo-mail-voi-microsoft-outlook.html" target="_blank">entry này</a> về thiết lập POP với Yahoo! Mail) thì bạn chọn POP. Sau bước này, bạn bấm Next để tiếp tục.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWsdH6XidkBZSnG0qdS3eI-5UOifZqWZj-B4IROLRZstXdFUf24sLdNoq7hnCIT9ze9BXJvN3Qqa0_VwgxQQ-lCAGwLZoSGABA706elq2TLU2Cw9MEglNt0KpdsE08HnxqivLSK8gLL_C3/s800/MO_Account_3.jpg" /></a></p> <p>Đến bước này thì cần điền các thông tin về tài khoản email, hãy điền các thông số phù hợp vào các ô nội dung như hình minh hoạ phía dưới. Trong hình minh hoạ này thì tài khoản email làm mẫu là của Gmail và cụ thể là email của mình. Xin lưu ý rằng nếu bạn dùng Yahoo! Mail thì những thiết đặt dưới đây hoặc tương tự như vậy là không đúng.</p> <p>Trong mục <em>Incomming mail server (POP3)</em> của tài khoản Gmail, điền dòng pop.gmail.com, phần <em>Outgoing mail server (SMTP)</em> điền dòng smtp.gmail.com. Mục <em>Your Name</em>: Điền tên (hoặc nickname) của chủ sở hữu địa chỉ email. Phần <em>E-mail Address</em> cần điền đầy đủ địa chỉ email (bao gồm @ và toàn bộ phần domain phía sau). Trong mục <em>Logon Infomation</em>, phần <em>User Name</em> thông thường sẽ được tự động điền vào khi mà bạn nhập địa chỉ email ở phía trên. Password có thể được nhập ngay từ lúc thiết đặt này hoặc Microsoft Outlook sẽ hỏi mỗi lần bạn kết nối với Internet để tải và gửi email. Nếu bạn không muốn bị nhập lại mật khẩu của hộp thư quá nhiều lần trong phiên làm việc thì nên lưu lại password tại mục này cùng tích lựa chọn vào ô <em>Remember password.</em></p> <p>Đó là các thiết đặt thông thường của một tài khoản email hỗ trợ POP, các thông số thiết đặt khác như chế độ kết nối bảo mật, cổng kết nối …. ở thông số mặc định. Tuy nhiên những nhà cung cấp dịch vụ email như Gmail hoặc Yahoo thì lại sử dụng các thông số không như mặc định nên phải tiếp tục thay đổi thiết lập cho Microsoft Outlook trong phần <em>’More Settings…’</em> như hình minh hoạ dưới.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpMZwkUpwAqzygf_J2MMitdL04Ewprifv99OsosJ-8LIdsIaSLGxq3H6FKDeWxy30uWTuwR0MMVTqLdssBSKXEwsbrU2zKrvOTGtUGQebtjSixg-yaA4nGsq9yZlmxEYMBDk9hb6KTS4r6/s800/MO_Account_5.jpg" /></a></p> <p>Sau khi bấm vào nút <em>More Settings</em> như ở hình trên, vào tab Outgoing Server (như hình dưới), bấm lựa chọn vào ô ‘<em>My outgoing server (SMTP) requires authentication’.</em> </p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiBbOuCiqFFm4vpRfWDUMe2wTDP-FAF6ymyZI_10KVjAkVMRS-m0jdQsAWZRNcE7gdrIzc9WNLz6OK6ZIDg0vFEbzSCqG1Leu-6PX6Z7EKXb_ip2wKeU3OZqmQ0Uq7ftx_v91ZsNnC1cH3/s800/MO_Account_6.jpg" /></a></p> <p>Chuyển đến tab Advanced (như hình dưới), hãy thay đổi các thông số và các thiết đặt như sau (vẫn lưu ý rằng ví dụ minh hoạ này là các thiết đặt cho Gmail):</p> <ul> <li><em>Incoming server (POP3):</em> 995 </li> <li>Đánh dấu vào mục: <em>‘This server requires an encrypted connection (SSL)’</em> ngay sau nó. </li> <li><em>Outgoing server (SMTP):</em> 465 hoặc 587 </li> <li>Cũng đánh dấu vào mục: <em>‘This server requires an encrypted connection (SSL)’</em> ngay sau nó. </li> </ul> <p> <a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6hK86nLXhI/AAAAAAAAAM8/U_WB1zvbCFY/s800/MO_Account_7.jpg" /></a></p> <p>Đến đây là hoàn tất quá trình thiết đặt một tài khoản Gmail ở Microsoft Outlook, từ đây người sử dụng có thể đọc email, lấy email và soạn thảo các email mới mà không cần liên tục phải kết nối với Internet.</p> <p>Để bắt đầu tải và gửi email, bạn bấm vào nút Send/Receive như trong hình minh hoạ thứ hai ở trên, trạng thái hoạt động của Microsoft Outlook sẽ được thông báo chi tiết bằng một bảng hiện ra như hình dưới.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="http://lh5.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6g0wthK2mI/AAAAAAAAAMs/8tdg_R0WwTs/s800/MSO_3.jpg" /></a></p> <p>Để sử dụng được một tài khản Gmail trên Microsoft Outlook thì còn một bước nữa phải thực hiện, đó là thiết lập trong tài khoản Gmail của để cho phép truy cập POP. Để thiết đặt, vào Gmail theo phương thức webmail thông thường (tại địa chỉ <a title="Truy cập Gmail qua webmail theo cách thông thường" href="http://gmail.com" target="_blank">http://gmail.com</a>), đăng nhập, vào phần ‘<em>Cài đặt</em>’ như hình minh hoạ phía dưới. Trong phần ‘Cài đặt’, vào mục ‘Chuyển tiếp và POP/IMAP’, click lựa chọn vào phần <em>‘Bật chức năng tải POP cho tất cả thư (thậm chí cả thư đã được tải xuống)’</em> nếu như bạn muốn tải toàn bộ email từ Gmail xuống Microsoft Outlook (hoặc một trình quản lý email trên client khác), hoặc lựa chọn vào mục ‘<em>Bật POP cho thư đến từ bây giờ trở đi’ </em>nếu như bạn chỉ muốn tải về các email kể từ thời điểm hiện tại trở đi.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/dung-outlook-gui-va-nhan-email.html"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6g0i7Ck8DI/AAAAAAAAAMY/MGs1styCXOU/s800/MO_Account_4.jpg" /></a></p> <p></p> <p><em>(Phần hướng dẫn bật POP cũng được Google hướng dẫn một cách đơn giản </em><a title="Hướng dẫn bật POP trong Gmail của Google" href="http://mail.google.com/support/bin/answer.py?answer=13273" target="_blank"><em>tại đây</em></a><em>).</em></p> <p>Sau khi thiết lập sự cho phép truy cập POP trên ở tài khoản Gmail, hãy nhớ bấm vào nút ‘<em>Lưu thay đổi</em>’ ở phía dưới để những thay đổi có hiệu lực.</p> <p>Để tạo một email mới trong Microsoft Outlook, bạn có thể bấm vào nút New (như trong hình minh hoạ dưới đây), tại cửa sổ soạn thảo email này bạn có thể soạn thảo email như soạn thảo một văn bản trên phần mềm Microsot Word thông thường.</p> <p><a href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/BcmOlIXP3QKNGH9neg46TQ?feat=embedwebsite"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6q_LMFYwTI/AAAAAAAAAOQ/aBzS-r7l-s8/s800/MSO_4.jpg" /></a></p> <p><a href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/8Q7BRfdBB70P0Zpfyfhnlg?feat=embedwebsite"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYWxKPJWLHmsfc2FlQdH-1XtYSKR58Pe5zkOJI-sbuWidVRV4bFPyZG82uOb5cSWcleSbzkyNupmt1ZEflWu8tKAWb0Fi8SmJAo4dDqKTgZ8wIDc8FIkjsHQgD8xkeiDx7neXA04jhxnQ5/s800/MSO_5.jpg" /></a></p> <p>Sau khi soạn thảo hoàn tất một email, bạn lựa chọn tên tài khoản email gửi đi bằng nút Accounts (như hình minh hoạ) nếu như sử dụng Microsoft Outlook cho nhiều tài khoản email khác nhau đồng thời. Ví dụ như trong hình minh hoạ bên thì mình dùng Microsoft Outlook cho 4 email: Một của Công ty đang làm việc, hai email của Gmail và một email của Yahoo!Mail. Việc lựa chọn sử dụng địa chỉ email nào gửi đi sẽ được lựa chọn trước khi bấm nút Send để hoàn tất.</p> <p>***</p> <p>Khi sử dụng Microsoft Outlook, bạn có thể để Microsoft Outlook hoạt động ở chế độ ‘chạy nền’ tức là hiển thị một icon nhỏ ở khay đồng hồ của hệ thống. Ở chế độ như vậy sau mỗi một thời gian nhất định (do người dùng thiết đặt) thì Microsoft Outlook lại tự động kết nối với Internet để gửi các email đã soạn, nhận các email mới.</p> <p>_______</p> <p>Microsoft Outlook thì sử dụng khá thuận tiện cho việc quản lý email cá nhân, nếu chưa có tài khoản Gmail, bạn hãy <a title="bài hướng dẫn đăng ký một hộp thư Gmail (cho phép truy cập POP miễn phí)" href="http://minhlinh36.blogspot.com/2008/08/huong-dan-tao-tai-khoan-va-sd-gmail.html" target="_blank">đăng ký một tài khoản</a> và sử dụng thử, biết đâu bạn sẽ chẳng bao giờ muốn sử dụng email trên nền web nữa :).</p> <p align="right">Trương Mạnh An (03/2010)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-60578616836525415032010-03-22T14:24:00.002+07:002010-03-30T13:31:17.152+07:00Esse Việt Nam<p>Mình hút <a title="Tìm hiểu thêm về thuốc lá trên Wikipedia tiếng Việt" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BB%91c_l%C3%A1" target="_blank">thuốc lá</a>, điều đó là không tốt, mình biết. Mình cũng không khuyên người khác không hút thuốc lá bởi vì lời khuyên đó mình cũng chưa thấy thành công đối với mình, tuy vậy nếu hút thuốc lá thì có thể làm hạn chế được tác hại của nó nhờ một số loại thuốc có hàm lượng nicotin nhẹ hơn.</p> <a title="Vỏ bao thuốc lá Esse đóng gói tại Việt Nam" href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6b8GJUJQSI/AAAAAAAAAK8/7QsHsXCpAbY/s288/DSCF9508.jpg" /></a> <p>Ngày trước mình hút Vinataba, có thời điểm mỗi ngày hết 2 bao. Sau chuyển sang Mild Seven thấy nhẹ hơn, rồi một thời gian nữa thì thấy một số người hút loại thuốc màu trắng, nhỏ như đầu đũa là Esse của Hàn Quốc, thế là chuyển sang nó.</p> <p>Esse cũng có vài loại khác nhau từ loại nhẹ, bạc hà đến loại có hàm lượng cao hơn. Ví dụ về hàm lượng <a title="Xem về nicotin trên Wikipedia tiếng Việt" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nicotin" target="_blank">nicotin</a> và tar (<a title="Xem 'Hắc ín' trên Wikipedia tiếng Việt" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%AFc_%C3%ADn" target="_blank">hắc ín</a>) của một vài loại như sau:</p> <ul> <li>Esse Light: Hàm lượng Nicotin: 0,45 mg/điếu; Tar: 4,5 mg/điếu </li> <li>Esse Blue: Hàm lượng tương tự Esse Light </li> <li>Esse …gì đó màu đỏ: Nicotin: 0,60 mg/điếu; Tar: 6,0 mg/điếu. </li> </ul> <p>Ngoài ra còn một số loại Esse khác nữa, tuy nhiên ở thị trường Việt Nam ít thấy xuất hiện như Esse Menthol…</p> <p>Thuốc lá Esse có đặc điểm là hàm lượng nicotin thường thấp hơn so với đa số các loại thuốc thông dụng khác trên thị trường. Ở phần lọc của điếu thuốc có 4 hàng lỗ để lấy không khí ngay từ lọc, luồng khói vào phổi người hút vì thế mà là sự pha trộn giữa khói thuốc được đốt cháy từ sợi thuốc lá và không khí thông thường. Chính vì thế mà hút Esse có cảm giác khá nhẹ, người nghiện thuốc nặng sẽ khó chấp nhận hút loại thuốc này bởi không đủ ‘phê’ đối với họ, nhưng sau khi chuyển sang hút Esse thì đa số họ sẽ cảm thấy giảm mệt mỏi và sức khoẻ cải thiện hơn so với trước - chính vì Esse nhẹ và có hàm lượng nicotin thấp như đã nói.</p> <p>Một số người có thắc mắc về lượng hắc ín (tar) có trong thuốc lá Esse? Có lẽ do quen với tư duy rằng trong thuốc lá có thành phần độc hại chính là nicotin, tuy nhiên thuốc lá còn có khoảng <a title="trên bài viết ở đây còn ghi đến 4.700 chất khác :(" href="http://www.ykhoanet.com/xahoi/ytecongcong/30_086.htm" target="_blank">vài ngàn chất khác</a> có thể gây độc hại. Hắc ín được công bố hàm lượng trên vỏ bao Esse chỉ là một trong số các chất độc hại đó, nó là một thành phần được khống chế về lượng trong mỗi điếu thuốc Esse. Tuy không biết chắc chắn rằng các loại thuốc còn lại có hàm lượng hắc ín là bao nhiêu, nhưng tôi nghĩ rằng nó sẽ lớn hơn so với hàm lượng có trong mỗi điếu thuốc Esse.</p> <p>Esse tuy có phần đầu lọc màu trắng nhưng không có nghĩa là chúng có chứa bạc hà như nhiều người nhầm tưởng. Đúng là nhiều loại có lọc màu trắng thường chứa vị bạc hà như Everest, nhưng Esse chứa bạc hà thì chỉ có trong loại Esse Menthol. <em>Mình cũng mở ngoặc ra rằng không nên hút các loại thuốc có bạc hà bởi bạc hà cùng các hương liệu khác được tẩm vào sợi thuốc khiến tăng thêm các thành phần độc hại trong khói thuốc. Một số người cho rằng hút thuốc có chứa bạc hà gây yếu sinh lý, vô sinh.</em></p> <table border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width="194" align="right"><tbody> <tr> <td valign="top" width="192" align="right"> <p align="center"><em><a title="Vỏ bao Esse trúc" href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/N5_uW01sNA0sL5HdoycgYQ?feat=embedwebsite" target="_blank"><img style="display: block; float: none; margin-left: auto; margin-right: auto" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMISsqYTFeEUDKU2jw0hBZncDZ3pJsmstSOpBSBGQYkMI-Nn-IYXJWfNbZ0MKeAunfn4M0NGVvP1cnSjfSCSWXDB8z-gGY4XD-FgUutLMChSd_hYIeyoREGmuJfQ68EgwZAZzi8XaWpvtR/s800/Esse_Truc.jpg" /></a> Esse ‘trúc’ là loại thuốc được nhiều người sử dụng</em></p> </td> </tr> </tbody></table> <p>Trước đây số người hút thuốc lá Esse không nhiều nên việc mua loại thuốc loại này không phải dễ dàng, các đại lý nhỏ hoặc quán bán lẻ hầu như không có, các đại lý lớn hơn thì hiếm khi có hàng. Theo thời gian thì Esse trở thành phổ biến hơn, hình ảnh một người nào đó ngậm điếu thuốc nhỏ màu trắng đã gặp nhiều hơn. Khi mà có nhiều người sử dụng một sản phẩm nào đó thì có thể nguy cơ xuất hiện hàng giả, Esse cũng vậy, người ta cho rằng Esse đã bắt đầu có hàng giả từ Trung Quốc sang.</p> <p>Người đầu tiên nói rằng Esse là hàng Trung Quốc là một anh trong phòng mình (anh này trước đây hút Vina nhưng được mình khuyên chuyển sang Esse cho nhẹ nên đã chuyển). Nghe được mấy người nói chuyện với nhau về nguồn gốc nhập hàng từ Trung Quốc nên đã hỏi một người quen làm đại lý bánh kẹo-thuốc lá và được xác nhận điều đó là đúng. Ông anh này chuyển sang hút Thăng Long (loại vỏ kim loại) với lý giải <em>‘Bây giờ Vina cũng bị giả nhiều, chỉ còn Thăng Long là loại thuốc thật thôi’</em>. Quả thật thì mình cũng bắt đầu thấy nghi ngờ về chất lượng thuốc Esse mà mình đang hút bởi vì cũng có cảm giác rằng thuốc hiện nay không thơm và nhẹ như hồi mới chuyển sang hút thuốc này. Nghi ngờ là vậy nhưng mình cũng không biết chuyển sang hút loại thuốc khác bởi sau khi đã dùng quen đối với loại thuốc nhỏ, chuyển sang hút thuốc lá điếu thông thường cảm thấy như ngậm một cái gì đó rất to – rất khó chịu ^^.</p> <p>Trung Quốc thì có gì xấu? Hic, đừng nói câu này rồi đưa lên Internet bởi rất có thể sẽ bị ném đá tới tàn tật. Chỉ cần nghe những chuyện về những hàng giả và cách chế tạo cũng như chế biến chúng thì sẽ có cảm giác cảnh giác luôn với hàng Trung Quốc. Thuốc lá giả thì sao, mình nghe được tin rằng thuốc giả được sản xuất từ nguyên liệu là giấy vụn. Hic. Mình cũng bóc thử vài điếu ra xem ruột của nó, nhưng vẫn cảm thấy đó là những sợi thái ra từ lá thuốc lá chứ không phải giấy vụn. Chợt hãi khi có lần bị đứt tay rồi bóc ra một điếu để dịt vào cầm máu :(.</p> <p>Đang còn lưỡng lự giữa việc tiếp tục hút Esse mà có nguy cơ cao về sự ‘mua nhầm vào loại thuốc giả’ hay chuyển sang một loại thuốc lá nào đó khác mà chất lượng đảm bảo hơn thì chợt thấy cửa hàng nơi mình hay mua thuốc có loại thuốc Esse có dán tem nhập khẩu của Việt Nam. Mua ngay một bao về hút thử!</p> <p>Nói là Esse Việt Nam thì không phải bởi không giống như Mild Seven (thuốc Nhật, nhưng sản xuất tại Việt Nam) bởi nhìn kỹ bao thuốc thì thấy vẫn ghi ‘Sản xuất tại Hàn Quốc’ tem Nhập khẩu có ghi ‘Thuốc lá điếu nhập khẩu’. Như vậy Esse Việt Nam có điếu được sản xuất tại Hàn Quốc, nhập về Việt Nam dưới dạng điếu, đóng gói tại Việt Nam trên vỏ bao được in bằng tiếng Việt.</p> <p><a title="Tem nhập khẩu thuốc lá điếu trên bao Esse đóng gói tại Việt nam" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/esse-viet-nam.html" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGO164H6LnxPctnbJ1ArQVmwki1A20AMM-zrUcELsSaqlZzcWIbX6ZIWP0jPs0g4_PwHTsdr6Cif__gMMy40RrlN4JSrdYjQt97PuZNB_LlVrzfzdmDUJfBsqpwWpmZGNJJPSYngoH3asQ/s800/DSCF9507.jpg" /></a> </p> <p>Vậy vỏ bao có được sản xuất tại Hàn Quốc không? Mình nghĩ là không, bởi vì dòng khuyến cáo ‘Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi’ không phải dạng dán thêm vào như một số loại thuốc khác, mà được in trực tiếp trên vỏ bao.</p> <p>Sau khi hút thử Esse Việt Nam, mình chuyển ngay sang loại này. Dù sao thì Esse đóng gói tại Việt Nam cũng sẽ khó có hàng giả ngay được bởi nếu có hàng giả chỉ khi chúng chiếm lĩnh một thị trường rộng (như Vinataba chẳng hạn) với đa số người hút thuốc lá dùng nó.</p> <p>Esse Việt Nam trên vỏ không thấy ghi hàm lượng nicotin nhưng có vẻ như nó không khác so với loại Esse Blue cũng đang được bán trên thị trường. Về giá bán trên thị trường thì Esse Việt Nam có giá cũng tương tự như hai loại Esse Light và Esse Blue.</p> <p>Dưới đây là các hình ảnh so sánh loại Esse Việt Nam và hai loại anh em với nó thông qua các chú thích bằng hình ảnh.</p> <p><em>Về hình dáng, kích thước của bao Esse Việt Nam: Chúng cũng tương tự như Esse trước đây:</em></p> <p><a title="So sánh ba loại Esse thông dụng trên thị trường Việt Nam" href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img src="http://lh5.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6b8GI3-ouI/AAAAAAAAAK0/-a_DgsiLL7c/s400/DSCF9506.jpg" /></a> </p> <p><em>Hàm lượng các chất trong thuốc lá được ghi ở cạnh bên của vỏ bao, tuy nhiên loại thuốc Esse của Việt Nam đóng gói thì không thấy ghi về hàm lượng này, có lẽ Việt Nam không bắt buộc phải ghi hàm lượng các chất trong thuốc lá tại vỏ bao nên Vinataba đã bỏ qua không ghi gì cả:</em></p> <p><a title="Trên các vỏ bao thuốc Esse đều có ghi hàm lượng nicotin và hắc ín, tuy nhiên bao Esse Việt Nam thì không" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/esse-viet-nam.html" target="_blank"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6b8GQubS0I/AAAAAAAAALA/HOtjedKC6eQ/s400/DSCF9509.jpg" /></a></p> <p><em>Một mặt của ba bao thuốc: Tất cả đều ghi dòng chữ ‘Sản xuất tại Hàn Quốc’:</em></p> <p><a title="Vỏ bao Esse đều ghi nơi sản xuất là Hàn Quốc" href="http://tman75hd.blogspot.com/" target="_blank"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJm7eHozJW0-omgojG7L09d172-fJr5mwdPdtS-S3RxS35soUK2zc-G1WvK9-mNfEehQCJpH5S9_iVgVYDQd4KZQWxdsYY8igFlV4i7YR1pf0qWjEOEsfhmRmrcpoyfLT4a1bXZUhPJYzK/s400/DSCF9510.jpg" /></a></p> <p>Vậy cả entry này mình chỉ muốn nói là: Dù sao thì cũng không nên hút thuốc, mà đã hút thuốc thì nên chuyển sang loại Esse, mà đã hút Esse thì theo mình là nên chuyển sang Esse được đóng gói tại Việt Nam – nếu như bạn không có nguồn thuốc lá chuẩn từ Hàn Quốc.</p> <p align="right">Trương Mạnh An (03/2010)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com83tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-69404851002285241932010-03-19T13:19:00.001+07:002011-05-15T14:07:59.049+07:00Mời xem webcam trên YM 10<p><a title="Link tải bản Yahoo! Messenger 10 mới nhất cho đến 03/2010" href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/download-ban-yahoo-messenger-cai-at.html" target="_blank">Yahoo! Messenger 10</a> có <a title="Bảng các tính năng trong Yahoo! Messenger 10" href="http://vn.messenger.yahoo.com/features/" target="_blank">nhiều cải tiến</a> so với phiên bản 9 trước đó đáng để bạn nên tải về dùng, tuy nhiên có một số thay đổi trong giao diện khiến cho người sử dụng phải loay hoay tìm kiếm.</p> <p>Thực tế là trong những lần sử dụng Yahoo! Messenger 10 đầu tiên, tôi đã bối rối khi không sử dụng được chức năng “Mời xem webcam” (để cho người cùng hội thoại xem webcam của mình) bởi khi bấm vào hình webcam thì không thực hiện được. Lần mò một hồi mới tìm ra tính năng này. Hôm nay nhân việc sử dụng lại tính năng webcam trên Yahoo! Messenger (cũng với một người sử dụng phiên bản cũ) thì tôi muốn viết nhanh vài dòng về cách thức này để có thể một lúc nào đó giúp đỡ bạn bè mình được tiện hơn (thông qua một linh đến blog này ^^).</p> <p>Để thực hiện chia sẻ webcam (mà không sử dụng tính năng ‘Gọi video’), tại khung hội thoại, vào phần ‘<em>Thao tác’</em>, chọn ‘<em>Thao tác khác</em>’ rồi chọn ‘<em>Mời xem webcam</em>’ như hình minh hoạ dưới:</p> <a href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/9wp45sS9WAKIHubY4XrRvw?feat=embedwebsite"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6MCexkIHvI/AAAAAAAAAKA/i7ZokgBr29k/s800/YM10_moixem_webcam_2.jpg" /></a> <p>Còn một cách khác để mời người khác xem webcam của mình: Trong phần ‘<em>Danh bạ’</em>, bấm chuột phải vào địa chỉ mà mình muốn mời xem webcam, chọn ‘<em>Thao tác khác’</em> và tiếp tục chọn ‘<em>Mời xem webcam’</em> như hình minh hoạ dưới đây:</p> <p> <a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDSm6q1S9NfKIK9vZrJlMfRxiMLiTgqyR2oL1VRrz5xfK9bkPPS94lKwNcIp6pYYe0B1tI8otG82PQpaC2ciA2Ow9NS-MeZVCSJzGQzzCCjT__UNLKoHCfLAQnh6fXwGDlXJ9W2j5LKM4h/s800/YM10_moixem_webcam.jpg" /></a></p> <p>Có lẽ rằng Yahoo không khuyến khích người sử dụng Yahoo! Messenger dùng chức năng chia sẻ webcam như trước đây nữa, thay vào đó là sử dụng chức năng ‘Gọi video’ mới và có nhiều ưu điểm hơn nên đã dấu chức năng cũ đi như vậy.</p> <blockquote> <p><em>(Chức năng ‘Gọi video’ của Yahoo! Messenger 10 có nhiều cải tiến tốt hơn so với tính năng chia sẻ webcam của các phiên bản YM trước đây. Khi thực hiện chức năng này video đẹp, rõ và không giật, âm thanh hội thoại rõ ràng. Có lẽ thay vì truyền tải video từ các webcam thông qua máy chủ của Yahoo trước đây bằng cách kết nối trực tiếp giữa các máy tính với nhau nên chất lượng video được tốt hơn.</em></p> <p><em>Khi một trong hai người không sử dụng bản Yahoo! Messenger 10 thì không thể thực hiện chức năng này nên chia sẻ webcam theo cách cũ)</em></p> </blockquote> <p align="right">Trương Mạnh An (03/2010)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com15tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-41441771235547535192010-03-18T12:48:00.001+07:002010-06-10T08:11:31.589+07:00Download bản Yahoo! Messenger cài đặt offline<p><a title="Biểu tượng thông dụng của Yahoo! Messenger" href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/9/96/Yahoo!_Messenger_logo.png" /></a> Yahoo! Messenger là phần mềm nhắn tin tức thời được <a title="Dân mạng VN 'náo loạn' và 'vô vọng' vì không có... YM - bài trên Vietnamnet năm 2006" href="http://www3.vietnamnet.vn/cntt/2006/12/648756/" target="_blank">khá nhiều người sử dụng ở Việt Nam</a> nên được coi là phần mềm thông dụng được cài đặt trên nhiều máy tính. Thông thường thì cách cài đặt phần mềm này là vào <a href="http://vn.messenger.yahoo.com/platform/win/" target="_blank">trang web của Yahoo! Messenger</a> để tải về, tuy nhiên khi tải tại đây thì bạn chỉ tải về một tập tin dung lượng khoảng 500 Kb rồi quá trình cài đặt tiến hành khi máy tính kết nối Internet – tức là vừa cài vừa tải về.</p> <p>Mặc dù rằng đã dùng Yahoo! Messenger thì phải kết nối với Internet nên việc cài đặt online cũng là một tất yếu, tuy nhiên có nhiều trường hợp mà bạn cần thiết cài đặt Yahoo! Messenger khi không có kết nối với Internet, chẳng hạn:</p> <ul> <li>Trong quá trình cài đặt Windows mới nhưng chưa thể kết nối với Internet; </li> <li>Quá trình cài đặt cho hàng loạt máy tính: Chỉ cần tải một lần rồi dùng file đó để cài cho các máy tính khác nhau (tất nhiên là không phải cách dùng ghost nhé, vì ghost thì không tốt cho các máy tính có cấu hình phần cưng khác nhau) </li> <li>Giảm thời gian trong quá trình cài đặt. </li> <li>Không muốn bị tự động cài đặt thêm các ứng dụng không cần thiết mà quá trình cài đặt online của Yahoo tự động thêm vào mà không hỏi ý kiến của người sử dụng (chẳng hạn Yahoo! Toolbar). </li> </ul> <p>Bản cài đầy đủ của Yahoo! Messenger thường không được hiển thị một cách chính thức trên website của Yahoo, mặc dù vậy thì bằng một cách nào đó vẫn có thể biết được địa chỉ liên kết của tập tin cài đặt Yahoo! Messenger trên máy chủ của Yahoo. Đường dẫn đó là:</p> <p><a title="Tải phiên bản Yahoo! Messenger tiếng Việt mới nhất ở thời điểm tháng 6/2010" href="http://download.yimg.com/ycs/msg/dl/msgr10/vn/ymsgr1000_1270_vn.exe" target="_blank">http://download.yimg.com/ycs/msg/dl/msgr10/vn/ymsgr1000_1270_vn.exe</a></p> <p>Đây là phiên bản Yahoo! Messenger bằng tiếng Việt, muốn dùng bản tiếng Anh, chỉ cần tay hai ký tự <strong>vn</strong> bằng <strong>us</strong> trong link trên, sẽ được:</p> <p><a title="Tải phiên bản Yahoo! Messenger tiếng Anh mới nhất ở thời điểm tháng 6/2010" href="http://download.yimg.com/ycs/msg/dl/msgr10/us/ymsgr1000_1270_us.exe" target="_blank">http://download.yimg.com/ycs/msg/dl/msgr10/us/ymsgr1000_1270_us.exe</a></p> <p>Những đường dẫn trên là các phiên bản mới nhất của Yahoo! Messenger cho đến thời điểm hiện tại, sau này có thể Yahoo sẽ cho ra các phiên bản Yahoo! Messenger mới hơn và cũng có thể tải được các phiên bản mới nhất đó bằng cách thay đổi các thông số trong đường link trên.</p> <p>Để biết được phiên bản mới nhất của Yahoo! Messenger, bạn có thể sử dụng tính năng “Kiểm tra phiên bản cập nhật” của Yahoo! Messenger. Nếu không tìm được phần đó, bạn thử vào <a href="http://vn.messenger.yahoo.com/updates?fmt=2.0&intl=vn&os=win&ver=10.0.0.1241&lang=vi-VN" target="_blank">link này</a> để xem các thông số của phiên bản mới nhất hiện có. Giả sử bạn đang dùng bản Yahoo! Messenger 10.0.0.1264 thì bản mới hơn sẽ là 10.0.0.1270, bạn lấy các thông số 1270 để thay vào link tải bản cài đặt offline (sau này con số 1270 bị thay đổi bằng số khác tương ứng với các phiên bản mới nhất thì bạn cũng làm như vậy để tải được bản mới nhất đó).</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com/2010/03/download-ban-yahoo-messenger-cai-at.html"><img src="http://lh4.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S6seblba2yI/AAAAAAAAAO4/pudf0sL40xw/s400/YM%20update_2.jpg" /></a></p> <p>(Lưu ý là trong hình trên, nếu bạn bấm vào nút “Cập nhật ngay” thì bạn sẽ cập nhật Yahoo! Messenger theo phương thức cài đặt online như đã nói ở phần đầu).</p> <blockquote> <p><em>Đây không phải là cách thức mới, nhiều nơi đã chia sẻ cách thức tải bản Yahoo! Messenger để cài đặt offline này, tôi chỉ bổ sung một chút thủ thuật để tải phiên bản mới nhất của nó mà thôi.</em></p> </blockquote> <p align="right"><a title="Blog cá nhân của tôi" href="http://tman75hd.blogspot.com" target="_blank">Trương Mạnh An</a> (18/3/2010)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-338391777860797552010-03-17T15:20:00.001+07:002010-05-21T15:49:29.819+07:00F1 viết nhật ký<p>Một hôm thấy F1 lớn nhà mình hí hoáy viết vào một cuốn sổ nhỏ, tưởng nó vẽ linh tinh như mọi lần nên không quan tâm lắm, hoá ra nó viết nhật ký! Hỏi sao lại viết nhật ký, nó bảo là cô giáo bảo phải chịu khó viết nhật ký.</p> <a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWxfvKf632_RzxQAn_r5gbxBi7JeQLOApKahAYlwv2-ZT_X2KL7faEh-OvkSC8F3umzSel1qafbhCnVHWE00QgmRSR0HQ_sTHaRNYVbUyLcQQjMb82Jc2wC2WR6aYKyuisGtSZI5tWJ-Kd/s288/TuanLinh20090430.jpg" /></a> <p>F1 lớn học lớp 1 nên có lẽ cô giáo nó muốn học sinh viết nhật ký để giúp tăng kỹ năng đọc và viết. Không hiểu đây là chủ trương của ngành Giáo dục, của trường hay là tự cô giáo nghĩ ra nhưng mình thấy thế cũng hay.</p> <p>Nhật ký của F1 không mang tính bí mật vì sau khi viết xong là đưa cho Gấu nhà mình đọc. Mình đọc thấy có đoạn: “… mẹ em giặt một chậu quần áo đầy…”. Lạ quá, gấu nhà mình có mấy khi khi giặt quần áo bằng tay bởi toàn dùng máy giặt. Vậy F1 lấy mẫu nhật ký của bạn hoặc viết theo lời gợi ý của cô giáo mà không viết đúng thực tế rồi! Hỏng hỏng, trẻ con mà đã bắt đầu biết “hư cấu” từ nhỏ tuổi thế này ư?!</p> <p>Tuy chỉ vài dòng trong một ngày, nhưng nhật ký của F1 lớn có dòng kể về các bạn này bạn kia đánh nó đã làm gấu và mình lưu tâm. Gấu tra hỏi lý do mà bạn khác đánh F1 để rồi sẽ báo với cô giáo chủ nhiệm lớp để cô giáo nhắc nhở các học sinh của mình. Mình còn phân vân để đưa ra cách xử lý tình huống đó đối với F1 bởi theo cách của gấu cũng chưa phải là đã hợp lý bởi sẽ tạo ra một đứa trẻ không tự lực, có thể không hoà đồng với bạn bè bởi bạn bè nếu hơi có chuyện một chút là mách cô giáo… Liệt kê ra các giải pháp cho F1 sẽ như thế này:</p> <ul> <li>F1 đánh lại bạn: Không được, F1 sẽ trở thành người cục cằn, thô lỗ, bạo lực (và sau này dễ đầu gấu đầu mèo lắm).</li> <li>Nhẫn nhịn, chịu đựng để giữ hoà khí: Không ổn, trước mắt F1 sẽ tiếp tục bị đánh, sau này F1 sẽ trở thành người nhu nhược, cam chịu.</li> <li>Hoà nhã giải quyết mâu thuẫn (theo kiểu: đối thoại chứ không đối đầu): Đây là cách hợp lý nhất, tuy nhiên không phải lúc nào cũng thành công khi mà đứa đánh con mình là đứa ngỗ ngược, hung hăng, một mặt khác thì lứa tuổi như F1 thường chưa đủ khôn ngoan để ‘đối thoại’ thành công (mà cách này thì người lớn khôn ngoan rồi mà cũng khó đối thoại được khi gặp phải xã hội đen ^^).</li> </ul> <p>Suy đi tính lại thì cũng chỉ áp dụng cách cuối mà thôi, phần nào thành công là do F1, phần còn lại là hi vọng sự giáo dục của gia đình những đứa trẻ kia, ngành Giáo dục và đạo đức của xã hội nói chung. Nói vậy bởi F1 còn một khoảng thời gian dài trước mắt còn phải tiếp xúc với thế giới bên ngoài mà thoát khỏi sự kiểm soát của gia đình mỗi khi ra khỏi cổng, nếu như nó may mắn nên người thì lúc đó giảm tải phải lo mối lo với F2 như mình đang lo cho nó.</p> <p>***</p> <p>Dù có đôi chút suy nghĩ khi F1 hư cấu nhật ký, nhưng lợi ích của sự viết nhật ký này ngoài công dụng luyện kỹ năng viết, viết văn, viết đúng chính tả thì nó còn là nơi mà cha mẹ tiếp cận được những điều mà các F không nói ra. Đến chừng nào F1 còn công khai nhật ký với cha mẹ thì chừng ấy cha mẹ có thể phần nào biết được tâm tư, khúc mắc hay hành động của F1 mỗi khi bước khỏi nhà để đi vào thế giới bên ngoài đầy sự tác động đến chúng. Vậy hãy khuyến khích F1 viết nhật ký và dạy chúng đức tính trung thực cả trong cuộc sống và trong viết nhật ký. </p> <p align="right">Trương Mạnh An (17/3/2010)</p> <p align="left"><em>Ghi chú: F1 tức là con đấy :). Ảnh trên là F1 lớn nhà tớ.</em></p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-4141885610144826332010-03-16T13:11:00.001+07:002010-03-16T13:33:42.503+07:00Phần mềm diệt virus giả mạo<p>Hôm thứ bảy vừa rồi đứa bạn gọi điện nhờ sửa hộ cái máy tính với triệu chứng không thể chạy được bất cứ phần mềm nào hoặc mở được file tài liệu gì hết. Chủ nhật sắp xếp được thời gian đến nhà nó sửa giúp mới gặp một trường hợp máy bị cài <a href="http://cuocsongso.thanhnien.com.vn/news/Pages/200944/20091029105719.aspx" target="_blank">phần mềm diệt virus giả mạo</a>.</p> <p><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="http://cuocsongso.thanhnien.com.vn/news/Pictures/2009/10/091029_anti-virus.jpg" /> Hiện tượng là mặc dù máy tính khởi động vào được Windows một cách bình thường nhưng khi chạy bất kỳ phần mềm hoặc mở các tập tin tài liệu (như Word, Excel….) đều không thực thi được đồng thời hiện ra một thông báo: ‘File … bị nhiễm virus … nào đó, có muốn diệt hay không’. Nếu bấm Yes thì thấy hiện ra một phần mềm diệt virus rồi quét quét một hồi, phát hiện ra một số virus, nhưng thay vì diệt virus thì phần mềm này nói rằng đó chỉ là phiên bản dùng thử, nếu muốn loại bỏ virus thì phải mua bản chính thức của nó. Hình thức mua bằng cách trả tiền vào tài khoản … thông qua thẻ thanh toán quốc tế.</p> <p>Sơ bộ ban đầu kết luận rằng máy bị nhiễm virus!. Thật tệ là máy đã được cài Bkav Pro nhưng vẫn không giúp ích gì được trong trường hợp này. Mở Bkav thấy bản quyền còn đến tháng 9/2010, hỏi thằng bạn: ‘Sao mày dùng phần mềm này?’ nó bảo ‘thấy quảng cáo, dùng từ năm ngoái’, mình khuyên nên dùng Kaspersky thì thấy nó nói ở cơ quan cũng dùng Kaspersky, quét phát hiện ra nhiều virus nhưng khi mang USB về nhà thì Bkav còn phát hiện ra vài con nữa. Mình hỏi thế nếu mang từ nhà đến cơ quan thì có phát hiện ra virus nữa không, nó bảo không thấy, vậy thì cố dùng hết cho đến tháng 9 đi, rồi dùng cái khác cho đảm bảo hơn.</p> <p>Theo cách xử lý thông thường thì tôi sẽ cài đặt Kaspersky Antivirus (hoặc Kaspersky Internet Security) bản dùng thử 30 ngày vào máy tính đang bị nhiễm virus rồi quét loại bỏ các virus hiện đang bị nhiễm. Thực hiện điều này bởi Kaspersky có thể bảo vệ được quá trình cài đặt chính phần mềm của nó nên quá trình cài đặt thường thành công. So với một số phần mềm khác (như Symantec Antivirus bản 10) hay một số phần mềm của hãng khác thì virus thường không cho phép cài đặt những phần mềm này. Tuy nhiên trong trường hợp này thì tôi không thể cài đặt Kaspersky Antivirus bởi phần mềm virus giả mạo đã không cho phép tôi chạy bất kỳ file cài đặt nào.</p> <p>Tôi nghĩ đến cách vô hiệu hoá phần mềm diệt virus giả mạo đã được cài vào máy. Đánh các lệnh regedit, msconfig… nhưng đều không được. Vào Add/Remove Program của Windows cũng không nhìn thấy bất kỳ phần mềm nào lạ lạ được cài đặt vào Windows trước đó. Có mấy tool nhỏ kiểu như TweakUI để cho phép hoặc xoá bỏ các ứng dụng sẽ khởi động nhưng đều không thể chạy được. Coi như bó tay trong Windows! Có lẽ phải cài đặt lại hệ điều hành mất thôi, mà như vậy thì mất thời gian lắm.</p> <p>Thử với chế độ Safe Mode xem có cứu vãn được không. Khởi động lại máy, bấm F8 và chọn Safe Mode ở các dòng lựa chọn. Tại màn hình Welcome có hai tài khoản lựa chọn để đăng nhập: Admin và Administrator, chọn tài khoản Administrator để đăng nhập thì thật may mắn là mật khẩu tài khoản này bỏ trống, và có thể chạy được các chương trình. Từ đây tôi có thể kiểm soát được các ứng dụng khởi động cùng Windows, tuy nhiên không phát hiện ra phần mềm giả mạo này có khoá nào trong Registry cả. Tiến hành sao lưu toàn bộ các file trong My Document (ôi giời, đến 2 GB, dại thế khi mà để dữ liệu làm việc trong phân vùng C) sang một phân vùng khác và USB flash để đề phòng rồi xoá tài khoản đã bị cài phần mềm virus giả mạo đi (lựa chọn xoá toàn bộ các file bởi đã sao lưu được dữ liệu rồi). Tạo một tài khoản mới (không dùng tài khoản quản trị hệ thống là Administrator) để thằng bạn sử dụng rồi khởi động lại máy. Thế là đã giải quyết xong, phần mềm virus giả mạo đã biến mất.</p> <p>Giờ thì mới đến lúc quét virus trong máy tính. Định cài <a href="http://kaspersky.nts.com.vn/tai-ve.html" target="_blank">Kaspersky Antivirus</a> thì bản dùng thử mới chỉ cho 30 ngày, nếu sau 30 ngày mà không mua bản quyền thì phần mềm sẽ vô hiệu hoá, do đó bỏ ý định cài đặt phần dùng thử cho một người không rành về máy tính. Cài <a href="http://www.symantecstore.com/dr/sat1/ec_main.entry25?page=INGNISdownload&client=Symantec&sid=37771&CID=321832&CUR=840&DSP=&PGRP=0&ABCODE=&CACHE_ID=321832" target="_blank">Norton Internet Security bản dùng thử 90 ngày</a> cho được ‘dài hơi’ hơn – mà sản phẩm của Symantec và Kaspersky Lab theo cảm nhận cá nhân là có mức độ bảo vệ tương đương nhau. Cài đặt xong chạy Live Update cho lên phiên bản mới, dữ liệu nhận dạng virus mới rồi quét virus cho toàn bộ hệ thống. Thế là xong, đi về!</p> <p>Chẳng biết quá trình quét virus trong máy tính của thằng bạn mất bao lâu bởi không có thời gian mà chờ đợi, tuy nhiên chắc chắn là máy nó nhiễm vài loại virus – biết điều này bởi dữ liệu vô tình còn chứa trên USB flash của mình khi sao lưu 2 GB dữ liệu của nó đã bị phát hiện có virus cũng bằng phần mềm Norton Internet Security ở máy tính ở nhà.</p> <p><em>PS. Sau khi post bài, tìm trên Internet cách xử lý phần mềm diệt virus giả mạo thì gặp một bài có tiêu đề: ‘</em><a href="http://xahoithongtin.com.vn/2008111909188706p0c252/gap-phan-mem-diet-virus-gia-mao--giai-quyet-sao.htm" target="_blank"><em>Gặp phần mềm diệt virus giả mạo – Giải quyết sao?</em></a><em>’, nhưng cách giải quyết của mình có vẻ khác so bài trên.</em></p> <p align="right"><strong>Trương Mạnh An</strong> (16/03/2009)</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-22962592654928197962010-03-15T16:04:00.000+07:002010-03-17T15:26:20.290+07:00Làm thẻ ATM của Agribank<p>Hồi tháng trước công ty có chương trình làm thẻ ATM miễn phí cho nhân viên ngay tại chỗ (bên Agribank đến tận nơi làm), mình cũng làm một cái.</p> <p><a href="http://tman75hd.blogspot.com"><img style="display: inline; margin-left: 0px; margin-right: 0px" align="right" src="http://lh6.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S52fnBVkD4I/AAAAAAAAAGI/9G8WcTblNM8/s800/ATM_Agribank.jpg" /></a>Trước kia cũng làm một cái thẻ ATM của Vietcombank, sau khi dùng một thời gian thấy cũng chẳng cần thiết lắm, lại thấy sự bất tiện khi mà các cây ATM có mật độ còn thưa thớt nên bỏ bẵng chẳng dùng. Lần này cũng không muốn làm thêm một cái thẻ của ngân hàng khác, nhưng nghe nói rằng công ty sẽ trả lương qua tài khoản ATM nên đành lập thêm tài khoản.</p> <p>Được vài hôm phòng Tài chính kế toán lại thông báo ai có làm thêm hợp đồng ATM thấu chi thì lấy mẫu hợp đồng về làm, thế là có cuộc tranh cãi cũng khá vui về nó. Sếp trưởng phòng bảo: Ngay sau khi làm hợp đồng thẻ thấu chi thì cũng có nghĩa rằng mình đã vay ngân hàng tiền để cho vào tài khoản ATM. Điều này nghe vô lý nhưng cũng có lý bởi nếu như ngân hàng chuyển tiền vào tài khoản thì mới có thể rút tiền ra bất kỳ lúc nào, như vậy thì coi như mình đã vay tiền ngân hàng ở mức độ thấu chi đó (chẳng hạn như 10 triệu, 20 triệu….tuỳ theo mức lương được hưởng ở cty). Điều cảm thấy vô lý là nếu như vậy thì chẳng ai muốn làm hợp đồng kiểu này. Một anh trong phòng gọi điện cho đứa em gái làm ở NHNN hỏi thì thấy bảo rằng không phải thế, mà chỉ chịu lãi kể từ thời điểm rút tiền (quá tài khoản hiện có) cho đến thời điểm trả tiền vào tài khoản mà thôi. Vẫn chưa tin lắm nên hỏi trực tiếp nhân viên ở chi nhánh Agribank: Cũng thấy vậy là đúng. Vẫn còn bán tín bán nghi khi mà mà anh cùng phòng ở cơ quan đi rút thử 50.000 thì tài khoản thấy còn lại 19.500.000 đồng – trong khi đó mình không rút thử thấu chi thì không thấy ghi lượng tài khoản còn lại như ông ấy?</p> <p>Được cái cũng hay, coi như lúc nào cũng có thể vay nóng được tiền miễn là gần đó có một cột ATM của Agribank (so với thời sinh viên thì muốn có tiền ngay để làm gì đó khi cạn túi là phải mang cái gì đó ra hiệu cầm đồ với lãi suất cực cao). Chẳng hạn thế này nhé: lúc góp tiền nhậu (kiểu cam-pu-chia) mà mở ví lại không còn tiền thì chữa thẹn được ngay <em>“Đợi tao chút ra ATM rút tiền! Thời này chẳng mấy khi cầm tiền trong ví để cho vợ nó lục ví rồi lấy hết!!!”</em></p> <p>(PS. Sau khi làm thẻ, có thể kiểm soát tài khoản của mình bằng cách đăng ký dịch vụ kiểm tra tài khoản, nạp tiền điện thoại, chuyển khoản…qua điện thoại di động, có tài liệu dạng PDF hướng dẫn mình post lên SkyDrive tại đây: <a href="http://cid-c78e65c6b6e1eb37.skydrive.live.com/self.aspx/.Public/Agribank%5E_MobiBank.pdf" target="_blank">Agribank_MobiBank.pdf</a>,  <a href="http://cid-c78e65c6b6e1eb37.skydrive.live.com/self.aspx/.Public/Vietcombank%5E_Noi%20dung%20cu%20phap%20SMS.pdf" target="_blank">Vietcombank</a>)</p> <p align="right">Trương Mạnh An</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-170732542868929209.post-56494847450906519272010-03-11T15:49:00.001+07:002010-03-15T15:53:27.877+07:00Lập thêm một blog ở Yahoo! 360Plus nhưng lỗi quá!<p align="justify">Do ở Việt Nam thường sử dụng Yahoo! Messenger nhiều hơn so với các IM khác nên ngoài tạo một blog ở Blogspot mình làm thêm một cái ở Yahoo! 360Plus cho dễ tạo liên kết từ YM. Ngay sau khi <a href="http://vn.360plus.yahoo.com/tman75hd/" target="_blank">tạo một blog</a>, mình cảm thấy đúng như nhiều người đã phàn nàn: Yahoo! 360Plus có nhiều lỗi, chạy chậm và sử dụng phức tạp hơn nhiều so với các nền tảng khác (như WordPress, Blogspot…)</p> <p align="justify">- Trong quá trình thiết đặt, tinh chỉnh themes: Gặp lỗi không thực hiện được.</p> <p align="justify">- RSS của các blog ở đây thì hiển thị chữ liên tục mà không xuống dòng, điều này khiến cho người theo dõi rất khó đọc trên các trình quản lý RSS như Google Reader chẳng hạn.</p> <p align="left">- Viết một entry, gửi lên blog thì xuất hiện thông báo rằng “Đang xử lý”, chờ mãi mà cái thông báo này không biến mất…đến lúc không chờ được nữa, tắt đi, mở lại Y360 thì lại thấy entry đã viết nằm trên đó rồi. <em>(Mình gặp điều này mới lý giải được việc tại sao một số blog lại xuất hiện nhiều entry có nội dung giống nhau trên Google Reader).</em></p> <p align="left"><a href="http://picasaweb.google.com/lh/photo/DDjl9-bXJ2L67ZWfONlsKA?feat=embedwebsite" target="_blank"><img src="http://lh3.ggpht.com/_GlVBT3KqMts/S5inNkL4esI/AAAAAAAAAF8/utTu1Lpg54s/s400/Yahoo360plus_%28dangxuly%29.jpg" /></a></p> <p>Thảo nào Yahoo! 360Plus vẫn lẹt đẹt mãi mà không phát triển được bằng một phần của Yahoo! 360 ngày xưa!</p> Trương Mạnh Anhttp://www.blogger.com/profile/01881765470221922082noreply@blogger.com0